Toshkent moliya

Taxirova marjona isotsjon sizi davr xarajatlari auditini takomillashtirish

UZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA URTA MAXSUS
TA`LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI MAGISTRATURA BULIMI
Sulyozma xutsutsida UDK658.1
TAXIROVA MARJONA ISOTSJON SIZI
DAVR XARAJATLARI AUDITINI TAKOMILLASHTIRISH
Mutaxassislik: 5A230902-“Audit (tarmoklar va so^alar buyicha)” Magistr akademik darajasini olish uchun yozilgan
DISSERTATSIYA
Ilmiy ra^bar: i.f.d., professor I.^uziyev
toshkent-2019

M U N D A R I J A

DAVR XARAJATLARI AUDITINI TAKOMILLASHTIRISH 1

DISSERTATSIYA 1
1.2 Davr xarajatlari tuFrisida tushuncha, uning iktisodiy mox,iyati va mazmuni 15
1.3.Davr xarajatlari auditining maksadi va vazifalari 23
1.4-rasm. Auditorning umumiy maksadlari 25
IIBOB. DAVR XARAJATLARINING XOZIRGI XOLATI 31
2.1.Davr xarajatlari xisobini tekshirish yunalishlari 31
2.2.Davr xarajatlari auditini tashkil kilish va utkazish 39
Auditorlik guruxi raxbari: S.Saydaxmedov 45
2.3Davr xarajatlari auditi natijalarini rasmiylashtirish 48
P bob buyicha xulosa 55
3.1-rasm. “UzagrosuFurta” Aksiyadorlik jamiyatida 63
davr xarajatlari dinamikasi 63
3.2.Davr xarajatlari auditining natijalarini rasmiylashtirish tartibini takomillashtirish 68
SH bob buyicha xulosa 74
P.Monografiya, ilmiy makola, patent, ilmiy tuplamlar 79
Sh.Foydalanilgan boshka adabiyotlar 81
1.5-rasm. Auditorning xarajatlarni tekshirishdagi vazifalari 84

KIRISH
Magistrlik dissertatsiya mavzusining asoslanishi va uning dolzarbligi. Barchamizga maʼlumki, Uzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoev tomonidan Oliy Majlis Palatalariga takdim etgan murojaatida kuyidagilarni taʼkidlab utdi: “... Jaxon tajribasi shuni kursatadiki, kaysi davlat faol investitsiya siyosatini yuritgan bulsa, uz iktisodiyotining barkaror usishiga erishgan. Shu sababli xam investitsiya - bu iktisodiyot drayveri, uzbekcha aytganda, iktisodiyotning yuragi, desak, mubolaga bulmaydi. Investitsiya bilan birga turli soxa va tarmoklarga, xududlarga yangi texnologiyalar, ilgor tajribalar, yuksak malakali mutaxassislar kirib keladi, tadbirkorlik jadal rivojlanadi.... ”¹ Prezidentimizning ushbu nutklaridan tadbirkorlikni keng rivojlantirish uchun investitsiyalarni jalb etish nakadar muximligini kurish mumkin. Bunday sharoitda investorning ishonchini kozonish uchun xalkaro talablarga javob beradigan auditorlik xulosasi muxim axamiyat kasb etadi. Xujalik yurituvchi subʼektlar egalari, investorlar va boshkalar muxim karorlar kabul kilishi uchun xujalik subʼektining moliyaviy xisobotlarini urganadi. Ular maxsulot ishlab chikarish xajmini oshirish yoki kamaytirish, asosiy vositalarni ijaraga berish yoki ijaraga olish, xodimlarni ishdan bushatish yoki malakali xodimlarni ishga kabul kilish, maxsulot yoki xizmatlarni narxini oshirish yoki tushirish, asosiy vositalarni taʼmirlash, xodimlarga ragbatlantirish belgilash va ular kompaniyaga investitsiya kiritish kerakligini aniklash uchun xisobotlardan foydalanadilar. Shu sababdan, moliyaviy xisobotda aktivlarning, majburiyatlarning, daromadlarning va xarajatlarning anik ifodalanganligi juda muximdir. Xujalik yurituvchi subektlarda audit utkazish jarayonida moliyaviy xisobotlarni tashkil etuvchi xar bir

bulimini urganib chikish, shu jumladan, korxonalarda davr xarajatlari xisobini tugri olib borganligini va moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibiga amal kilinishiga etibor karatish lozim.

Yukoridagilarni xisobga olsak, shu soxada ilmiy tadkikotlar olib borilishi kerakligini takozo etadi. Bu esa mavzuning xozirgi paytda nakadar dolzarbligini kursatadi.