Təhsil xərcləri: şəffaflıq və səmərəliliyin gücləndirilməsi
Yüklə 295,9 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rəşad Həsənov, Nərmin İbrahimova
- Cədvəl 4 : Xaricdə təhsil alan ölkə vətəndaşlarının ölkələr üzrə sayı
- Türkiyə
- Çexiya
Təhsil xərcləri: şəffaflıq və səmərəliliyin gücləndirilməsi istiqamətləri
Rəşad Həsənov, Nərmin İbrahimova
Səhifə 14 / 23
Təhsildə struktur islahatları 1999-cu ildə “Azərbaycan Respublikasının təhsil sahəsində İslahat Proqramı ” təsdiq edildikdən sonra ali təhsildə struktur dəyişikliklərir həyata keçirilib.
Təhsil sektorunda islahatların həyata keçirilməsi üçün Dünya Bakı ilə birgə layihələrin icrasına 1998-ci ildən başlanılıb. Təhsil islahatları Dünya Bankından alınan kredit və Azərbaycan hökumətinin ayırdığı vəsaitlər hesabına Təhsil Nazirliyi tərəfindən həyata keçirilir. Dünya Bankı ilə əməkdaşlığın birinci mərhələsi 1998-2003, ikinci mərhələsi 2004-2007-ci illərdə Təhsil Sektorunda İnkişafı Layihəsi qəbul edilib və üçüncü mərhələ 2009-2014-cü illəri əhatə edən Təhsil Sektorunun İnkişafının İkinci Layihəsinin icrasına başlanılıb. Bu layihələr çərçivəsində kurrikulum sistemin tətbiqi, şagirdbaşına maliyyələşdirmə, təhsil xərclərinin səmərəliliyi və şəffaflığı kimi sahələrdə islahatlar aparılıb.
Boloniya prosesinin mahiyyəti Avropada vahid ali təhsil məkanın yaranmasıdır və Bolonya prosesinin əsası 1999-cu ildə qoyulub. Azərbaycan bu prosesə 2005-ci ildə qoşulub və burada məqsəd ölkədə vahid Avropa standartlarına cavab verən ali təhsilin tətbiq edilməsidir. Bu məqsədlə Bolonya Bəyannaməsinin müddəaları üzrə 2006-2010-cu illəri əhatə edən Tədbirlər Planı təsdiq edilmişdir. Boloniya prosesinə keçid əsasında Avropa və dünya standartlarına cavab verən təhsil sisteminin tətbiq edilməsi üçün qanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsi zərurəti yaratdı və 2009-cu ildə “Təhsil Haqqında” yeni qanun qəbul edildi. Dövlət Proqramı çərçivəsində xaricdə təhsil “2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xaricdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı”nı Azərbaycan prezidentinin 2007-ci il 16 aprel tarixli sərəncamı ilə təsdiq edilmişdir. Dövlət Proqramının əsas məqsədi Azərbaycanlı gənclərin bütün ixtisaslar üzrə dünyanın müxtəlif universitetlərində təhsil alıb, sabaha savadlı kadr hazırlamaqdır.
Her il minlərlə gənc xaricdə təhsili davam etdirmək məqsədilə müxtəlif universitetlərə oxumağa gedir. Bu proses müxtəlif yollarla baş verir: ya şəxsi vəsait, ya xarici təqaüd proqramları, ya da dövlət proqamı vasitəsilə. 2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xaricdə təhsil dövlət proqramı vasitəsilə gənclər müxtəlif universitetlərdə təhsillərini davam etdirirlər. Bu proqramın əsas məqsədi gənclərin dünyanın müxtəlif ölkələrində təhsil alıb və savadlı kadr yetişdirmək. Beləliklə də dünya təcrübəsinin yerli şəraitə uyğunlaşdırılmasıdır. Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsil almasına dair Dövlet Proqramı Haqqında Azırbaycan Respublikasının Prezidentinin 1746 nömreli Sərəncamı 19 oktyabr 2006-ci ildə imzalanmış və həmin sərəncama uyğun olaraq “2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı” hazırlanmışdır. Dövlət Proqramı Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 16 aprel tarixli 2090 saylı Sərəncamı ilə təsdiq edilmişdir. Təhsil xərcləri: şəffaflıq və səmərəliliyin gücləndirilməsi istiqamətləri
Rəşad Həsənov, Nərmin İbrahimova
Səhifə 15 / 23
Dövlət Proqramı çərçivəsində hər il yüzlərlə tələbə dünyanın müxtəlif universitetlərində bakalavr, magistratura, rezidentura,doktorantura və digər pillələr üzrə təhsil alırlar. Gənclərinxaricdə təhsili müxtəlif ölkələr üzrə paylanmışdır. Aşağıdakı cədvəldə xaricdə təhsil alan ölkə vətəndaşlarının illər və ölkələr üzrə sayı əks olunub. Cədvəl 4: Xaricdə təhsil alan ölkə vətəndaşlarının ölkələr üzrə sayı
İllər 2009 2010 2011 2012
811 789 798 719
513 503
487 445
Rusiya 234
234 270
242
25 26
30 26
Misir
21 14 6 3 Koreya
8 8 2 1 Çexiya
3 2 2 1 Slovakiya 2 2 1 1
Ruminya 1 -- -- --
ABŞ
1 -- --
--
811 789 798 719 Mənbə: Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi, 2014 (Hər ildə ilk on bir ay üçün) (www.edu.gov.az) 2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramında qeyd olunur ki, bu proqram çərçivəsində azərbaycanlı gənclərin ABŞ, Avropa və digər ölkələrdə təhsili nəzərdə tutulur. Gənclərin daha çox Türkiyə, Rusiya və Çin universitetlərində təhsil aldığını aşkar şəkildə görünür. Lakin Avropanın inkişaf etmiş və təhsil səviyyəsinə görə qabaqçıl olan ölkələrin adları və həmin dövlətlərin müvafiq universitetlərində təhsil alan tələblər haqda məlumat verilməyib. Qeyd etmək lazımdır ki, bu məlumatlar Təhsil Nazirliyinin rəsmi intenet səhifəsində qeyd edilib. 2008-ci ildə neçə tələbənin hansı ölkələrə göndərilməsi haqda məlumat verilməyib. Yalnız ümumi şəkildə 114 tələbənin Avropada, ABŞ və digər ölkələrdə təhsil aldığı haqda məlumat verilib. Dövlət proqramının maliyyələşmə mənbələri əsasən Neft Fondunun vəsaitləri, dövlət büdcəsindən ayırmalar, beynəlxalq təşkilatlardan alınan kreditlər, qrantlar və digər vəsaitlər hesabına həyata keçirilir.
Yüklə 295,9 Kb. Dostları ilə paylaş:
|