T. C. Dumlupinar üNİversitesi BİLİmsel araştirma projeleri komisyonu başkanliği projesi Öneri formu

Araştırmacı sayısı fazla ise bu sayfanın birden fazla kopyasının başvuru formuna eklenerek tam araştırmacıların listesinin verilmesi gerekmektedir.

			Ünvanı, Adı Soyadı	Tarih	İmza
Proje Yöneticisi		:	Prof. Dr. Anıl İÇA
Proje Çalışanları		:	Biyolog Hakan BURHAN
Anabilim Dalı Başkanı	:
Bölüm Başkanı	:
Dekan	:
Enstitü Müdürü	:
Yüksekokul Müdürü	:
Araştırma Merkezi Müdürü	:		Prof. Dr. Anıl İÇA

1. 
   PROJENİN GEREKÇESİ
   

a. Özet ve Anahtar Kelimeler: Proje başlığı, özeti ve anahtar kelimeler yazılmalıdır. Özette konunun tarihçesi ve literatürdeki yeri belirtildikten sonra projenin özgün değeri ve beklenen sonucunun etkileri vurgulanmalıdır. Ayrıca nasıl yürütüleceği (deneysel tasarım/yaklaşım, yöntemler, ekip, aşamalar ve zaman) açıkça belirtilmelidir.

Proje Başlığı : Kütahya Yöresinde Tatarcıklarda Leishmania Türlerinin Moleküler Olarak Araştırılması ve Tiplendirilmesi

Özet Artropod kaynaklı patojenler omurgalı konaklar arasında sivrisinekler, keneler ve tatarcıklar gibi diğer kan emen artropodlar tarafından biyolojik olarak nakledilirler. Phlebotominae tatarcıklar (Diptera: Psychodidae, Phlebotominae) küçük, kırılgan ve zayıf uçma kapasitesine sahip nokturnal sineklerdir ve çok sayıda konaktan kan emebilmektedirler. Lutzomyia cinsindeki sinekler yeni dünyada bulunurken Phlebotomus ve Sergentomyia cinsine bağlı türler eski dünyada yaşarlar. Çeşitli bakteriyel, parazitik ve viral patojenlerin vektörü olan tatarcıklar halk sağlığı açısından önem taşımaktadırlar. Bunlar arasında en önemlileri leishmaniasis, bartonellosis ve phleboviruslara bağlı tatarcık kaynaklı viral enfeksiyonlardır. Leishmaniasis halk sağlığı açısından önem arz eden, Leishmania genusundaki kamçılı protozoonların sebep olduğu bir hastalıktır. Leishmaniasis, 80’den fazla ülkede endemik olarak görülmektedir. Hastalık daha hafif seyirli kutanöz ve mukokutanöz lezyonlardan, hayati tehlike oluşturan visceral forma kadar değişen farklı klinik formlar oluşturmaktadır. Leishmaniosisin duyarlı konaklara geçişi zoonotik olabilir. Parazitin türüne ve coğrafi konumuna bağlı olarak köpekler birinci derece rezervuar rolü üstlenebilmektedirler. Tatarcıklar, ülkemizin coğrafi konumu itibariyle güney bölgelerimizdeki uygun iklimsel ve çevreyle ilgili değerlerde yaşamlarını sürdürebilmektedir. Ancak yapılan bilimsel çalışmalar göstermektedir ki, tatarcıkların sadece güney bölgelerde yer almadığı, ülkemizin iç bölgeleri olarak kabul edilen Afyon ve Niğde gibi illerde de tatarcıkların varlığı tespit edilmiştir. Kütahya ilinde yapılacak araştırmayla, ülkemizin Ege Bölgesinin iç batı yakası olarak kabul edilen ve Afyon’la komşu olan bir il olması sebebiyle tatarcık popülasyonunun bölgemizde de mevcut olduğu ön çalışmalarla tespit edilmiş olup, tatarcıkların kutanöz leishmaniasis ve diğer vektör kökenli hastalıkları nakledebilmesi açısından Kütahya bölgesi içinde önem arz etmektedir. Sonuç olarak Kütahya yöresindeki tatarcık popülasyonun ve türlerinin tespit edilmesi ve yörede tespit edilen tatarcık türlerinde Leishmania türlerinin varlığının moleküler yöntemlerle araştırılması ve amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Phlebotomus sp., Leishmaniasis, Tatarcık, RT-PCR

b. Projenin Amacı : Yapılacak çalışmanın amacı açıkça yazılmalı ve literatürde hangi boşluğu gidermeye yönelik olduğu belirtilmelidir.

Tatarcıklar dünyada çok geniş bir alanda yayılım gösteren bir ektoparazittir. Tropikal ve Türkiye’nin de yer aldığı subtropikal iklim kuşağında çevre ısının uygun olması, tatarcıkların geniş bir alanda yayılım göstermelerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Türkiye’de yayılım gösteren tatarcıklar Phlebotomus ve Sergentomyia cinslerine ait türlerden oluşmaktadır. Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz havzasında Phlebotomus cinsine bağlı türler Phlebotomus, Paraphlebotomus, Adlerius ve Larroussius alt cinsleri içinde toplanmıştır (Léger ve Depaquit, 2002). Tatarcıkların kan emici bir ektoparazit olmasının yanında aynı zamanda çeşitli hastalık ajanlarını naklediyor olması sebebiyle insan sağlığı açısından dikkat edilmesi gereken bir canlı olmuştur. En önemli protozoan hastalıklarından biri olan leishmaniasis etkenini bulaştıran tatarcıklar, insan ve hayvan sağlığını tehdit altına almaktadır. Ayrıca çok sayıda tatarcık türünün potansiyel vektör olmasından ve yaklaşık 100 farklı hayvan türünün rezervuar konak olarak rol oynamasından dolayı, leishmanial enfeksiyonların kontrol edilmesi oldukça zordur (WHO, 2009). Bu proje ile Kütahya yöresindeki tatarcık türleri ve bunların taşıdığı leishmaniasis etkeninin moleküler olarak araştırılması ve halk sağlığı açısından oluşturdukları risk potansiyelinin ortaya konulması amaçlanmaktır. Daha önce yörede tatarcıkların ve Leishmania türlerinin yaygınlığına ilişkin veriler çok sınırlı düzeydedir. Diğer taraftan da bölgesel olarak yapılacak çalışmalar sonucunda gelecekteki bilimsel çalışmalara ışık tutmak açısından bölgenin tatarcık popülasyonu ve leishmaniasis türlerinin literatüre kazandırılması hedeflenmektedir.

c. Konu ve Kapsam: Önerilen projenin konusu tanıtılmalı ve önerilen çalışmanın kapsamı net olarak tanımlanmalı ve amaç ile ilişkisi açıklanmalıdır.

Bu proje ile CDC’nin önerdiği sinek tuzakları kullanılarak Kütahya yöresinde seçilecek farklı çalışma merkezlerinden tatarcıklar toplanacaktır. Toplanan tatarcıklar canlı olarak laboratuvara getirilecek tür teşhisleri yapıldıktan sonra cinsiyetlerine ve türlerine göre gruplara ayrılarak moleküler analizlerde kullanılmak üzere havuzlar oluşturulacaktır. Oluşturulan havuzlardaki tatarcıklardan DNA izolasyonları yapılacak elde edilen genomik DNA’larda Leishmania promastigotlarının RT-PCR yöntemiyle identifikasyonlarının sağlanması için ribozomal internal transcribed spacer 1 (ITS1) bölgesini hedef alan primerlerle moleküler analizlerin gerçekleştirilmesi, elde edilen pozitif örneklerin klonlanması ve sekans analizleriyle tür konfirmasyonları yapılarak karakterizasyonları sağlanacaktır. Elde edilen veriler Genbank’ta depolanacaktır.