T. C. Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ kamu yönetiMİ ve siyaset biLİMİ (Sİyaset biLİMİ) anabiLİm dali
Yüklə 2,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TABLO II: 1910 NÜFUS SAYIMI SONUÇLARINA GÖRE YÜZDE OLARAK NÜFUSUN ETNİK BİLEŞENİ 174
50 Ekonomik gelişme Macaristan’ın bir tarım ülkesi olma durumunu değiştirmemekle beraber, sanayide gösterdiği ilerleme pek çok bölge ülkesinin önüne geçmesini sağlamıştır. Bununla birlikte aristokrasinin ve soyluluğun varlığı devam etmiş; büyük mülkiyete dayalı toprak sahipliği de sürmüştür.
Hold (1Hold= 0.57 hektar) Toplam Toprak Sahipleri İçerisindeki Oranı Toplam toprakların İçerisindeki Oranı 0-5 %53,6 %5,8 5-20 %35,3 %23,6 20-100 %10,1 %22,9 100-1000 %0,8 %15,4 1000- %0,2 %32,3 (Kaynak: Iván T.Berend- Győrgy Ránki, A Magyar gazdaság száz éve, Budapeşte, Kossuth Könyvkiadó, 1972, s.39.) Ekonomik gelişme Macar nüfusunun mekana göre dağılımını da etkilemiştir. 1869’da %14.76 olan kentsel nüfus, 1910 yılında %20.36’ya yükselmiştir. 173
Macar Krallığı olarak değerlendirilen bölgenin toplam nüfusu da 1869’da 15.417.327’den, %30’un üzerinde bir artışla, 1910 yılında 20.886.487’ye ulaşmıştır. Nüfusun etnik yapısı bütün Macarlaştırma girişimlerine ve Macarlığın oranının toplam nüfus içerisindeki payının artmasına karşılık önemli bir sorun oluşturmaya devam etmiştir. Macarlara bağımlı olan diğer halklarla olan ilişkiler sorunu giderek derinleşmiştir. 1910 nüfus sayımı sonuçları Macarların, Macar Krallığı olarak adlandırılan bölgede en büyük etnik grubu oluşturmakla beraber nüfusun yarısından fazlasını oluşturmadıklarını, Macar Krallığı içerisinde Macaristan olarak tanımlanan bölgede Macarların oranının %55’i bulmadığını göstermektedir.
173 Gusztáv Thirring, “Városaink népességenek alakulása, 1787-1910”, Városi Szemle, 1911, sayı:7-8, s.492’den, aktaran, Magyország gazdaságtörténete a honfoglalástól a 20.százád közepéig, 3. ve gözden geçirilmiş baskı, Budapeşte, Aulo kiadó, 1998, s.264. Maccartney’in verdiği bilgiye göre Budapeşte nüfusu da 1880-1910 yılları arasında iki katına çıkmıştır.( Maccartney, Hungary: A Short History, http://www.historicaltextarchive.com/macartney/t.html.)
51 TABLO II: 1910 NÜFUS SAYIMI SONUÇLARINA GÖRE YÜZDE OLARAK NÜFUSUN ETNİK BİLEŞENİ 174 Macar
Alman Slovak
Ulah Ruten
Hırvat Sırp Diğerleri Macaristan 54.5 10.4 10.7 16.1 2.5 1.1 2.1 2.2
Hırvatistan-Slovenya 4.1 5.1 0.8 0 0.3 62.5 24.6 2.6 Macar İmparatorluğu 48.1 9.8 9.4 14.1 2.8 8.8 5.8 2.2
Slavların Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun düalist yapısını, trializme çevirme isteklerinin, İmparatorluğun Slav unsurlarını kendi yanlarına çekmek isteyen Habsburglar tarafından da giderek sempati ile karşılanması 175
Macarların İmparatorluk içerisindeki ikincil konumlarını da tehdit eder hale gelmiştir. Rusların, Rutenler ile Prag’daki neo-slav unsurlar ile ilgilenmeleri, Sırbistan ile kurdukları ilişkiler de Macarların bu tehdit algılamasını arttıran unsurlar olmuşlardır. 176
sosyo-ekonomik durumu yeni bir milliyetçilik türünün doğuşuna zemin hazırlamıştır. 1896 yılında yapılan Honfoglalás’ın 1000. yıl kutlamaları da Macar milliyetçiliğine yeni bir ivme kazandırmakla kalmamış, Macar kamuoyunun dikkatlerinin doğuya dönmesini de bir kez daha sağlamıştır. 177 Kutlamalar anısına yapılan anıtta Árpád ve 174
1910 Népszámlalás[1910 Nüfus Sayımı], Magyar Statisztikai közlemények, Cilt:42, s.6. Macarlık kategorisine Yahudilerin de dahil olduğu unutulmamalıdır. 175 Joseph, A Kessler, Turanism and Pan-Turanism in Hungary :1890-1945 ( yayınlanmamış doktora tezi), University of California, Berkeley, University Microfilms Inc., Ann Arbor, Michigan, 1867,s.83-84.
176
C. A. Maccartney, Hungary: A Short History, ‹http://www.historicaltextarchive.com/ macartney/t.html› [26.07.2003] Bu noktada Avusturya- Macaristan’ın 1908 yılında Bosna-Hersek’i ilhakının Sırpların büyük tepkisine yol açtığı, bu tepkinin 1914 yılında I. Dünya Savaşı’nı başlatan kıvılcımın Saraybosna’da ortaya çıkmasına neden olduğu da hatırlanmalıdır. 177 Honfoglalás’ın 1000.yılı şerefine yayınlanan bir kitapta yer alan bir makalede de Avusturya’dan şu sözlerle şikayet edilmektedir. “Devletin ulusal gücünün çekim merkezi ülke sınırları dışarısına düşüyor. Viyana ulusal gücün ve onun üretici gücünün bir kısmını sömürmekle kalmadı, ulusun lider üyelerini çok fazla de-macarize etti ve Macarların karşısındaki ulusların ayrılıkçı hareketlerini büyük ölçüde destekledi.” (Prof. Antony Hermann, “The Ethnography of the Population”, The Millenium of Hungary and Its People, der: Joseph de Jekefalussy, Budapeşte, Pesti könyvnyomda, 1897, s.393.)
52 yedi Macar kabilesinin şefleri ön plana çıkmış, Macar tarihinin ulusal kahramanları da anıtta yer almışlardır. 178
getirmiştir. Bununla birlikte Macar soylu sınıfları, bir yandan burjuvalaşma süreci içerisine girerlerken, diğer yandan toplumsal-siyasal sistemdeki ayrıcalıklarını sürdürme gayreti içerisindedirler. Bu durumda siyasal sistemin liberalizasyonunu da beraberinde getiren burjuva siyasal kültürünü kendi egemenliklerine tehdit olarak algılamaya başlamışlar, farklı tarzda bir milliyetçilik anlayışına doğru kaymaya başlamışlardır. 179 Onların kurguladığı milliyetçilik geçmişin “şanlı” değerleri üzerinde yükselerek, bir yandan bağımsızlık ve iktisadi yayılma amaçlarına hizmet etmek üzere kurgulanırken, diğer yandan toplumsal-siyasal sistemin liberalizasyonuna karşı duracak biçimde geliştirilmeye çalışılmıştır. Macar soylularının bütün bu istemlerine yanıt verecek ideoloji Turancılık biçiminde ortaya çıkacaktır. 180
Kessler'e göre Macar Turancılığının savunucuları üç katmandan gelmektedirler. •
•
Asillerin orta tabakaları ve onlara entegre olmuş iyi eğitimli gruplar •
Soyluluğun alt tabakaları 181
178 Hősök Tére[Kahramanlar Meydanı] olarak anılan yerde bulunan anıt, birçok heykelden oluşmaktadır. Antony Smith de bu anıt ve Macar milliyetçiliği arasında bağ kurmaktadır. ( Anthony D. Smith, Ulusların Etnik Kökeni, s.228.) 179 “1890’da, küçük bir Macar entelektüel grup geleneksel, optimistik, Batı-yönlü Macar tarih yazımının anti-tezi olan yeni bir ulusal ideolojiyi ileri sürmeye başladılar.” [Joseph A. Kessler, Turanism and Pan-Turanism in Hungary, s.x] 180
Macaristan’da Turancılığın ortaya çıkışını çözümlemeye çalışan yazarların bir kısmı yalnızca panslavizm ve pancermenizme vurgu yapmışlardır. Macar Turan hareketi içerisinde yer alan Lajos Sassi Nagy da benzer bir yorum yapar. “Her aksiyon reaksiyon doğurur. Panslavizm halihazırda panturanizmi yarattı.” (Lajos Sassi Nagy, “ Balkán államok és a Turánizmus,” A Cél, Yıl: VI, Sayı: 8 (20 Ağustos 1915), s.486. ) 181
Joseph A. Kessler, Turanism and Pan-Turanism in Hungary , s.269-270. Yüklə 2,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|