Sonuncu Fateh indd
Yüklə 12,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
128 S O N U N C U FAT E H nüz fikirləşin, görəsən, o zaman onun güclü qoşu- nuna qarşı döyüşərək öz canından keçən, bu qala- nı qorumaq naminə qanını-canını əsirgəməyən ulu dədə-babalarımız necə ürək sahibi olublar? Onlar öz qeyrətlərini özlərinə qalxan etmişdilər. Qocalı-ca- vanlı o adamları Teymur kimi fatehlə döyüşməyə va- dar edən qeyrətdən başqa hansı istək, hansı güc ola bilərdi ki? Danışa-danışa o, qılıncını qınından çıxarıb başının üstünə qaldırdı: – Yalnız qılınc gücünə biz öz torpaqlarımızı azad edə bilərik! Buna görə bütün tayfalar öz aralarında in- cikliyi bir tərəfə qoyub birləşməlidirlər! Bu birlik bizə hava-su kimi gərəkdi!.. Bu gündən bu qala mənim qo- şunumun mərkəzi qərargahı olacaq!.. İlk işimiz Kəlat ətrafında olan dağların ətəklərində yerləşən şəhərləri, kəndləri yadellilərdən azad etməkdi… Bəsdir, kiçik qovğalar aparıb, kiçik qələbələrlə öyündük... Əfşar tayfasından olsa da, gözlərindən ümidsizlik yağan Qılınc xan səbrini basa bilmədi: – Çox qəribədir, bəs, görəsən, bu böyük səltənətin sahibi Şah Sultan Hüseyn niyə belə düşünmür? Bizi bir araya gətirmək məgər onun işinə yaramır? Onun yanında oturmuş İmamqulu əmir də yerində qurcalandı: – Şahımız üləmalarla məsləhət-məşvərət aparma- mış bir işə qol qoymur ki... Cavanlardan biri əmirə üzünü tutub: – Sizcə, öz şahlığı dövründə Molla Hüseyn həz- rətləri bircə qarış torpağımızı qəsbkarlardan geri alıb? 129 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R – soruşdu. – Bir şahın bu qədər dindar, insaflı, ya da sülhpərvər olması nəyə yarayır ki... Nadir bəyin böyük qaynı Kəlbəli bəy üzünü tayfa başçılarına tutub dedi: – Dədəm Baba Əli bəy deyir ki, bizim şah heyvan qanı görəndə ürəyi bulanır. Özünü elə itirir ki, heç ol- mamış kimi... Adəti üzrə hovuzda üzən ördəklərə ox atıb onları uçmağa məcbur edərmiş ki, onların uçu- şunu havada seyr etsin! Ömründə bir dəfə atdığı o oxlardan biri quşu yaralayıb. Şah da «Qana batdım, qanlı oldum» – deyə xeyli mütəəssir olub. Bəlkə elə belə tinəti 1 üzündən hərbi işlərə fikir vermək əvəzinə, hərəmxanada başı eyş-işrətə qarışıb. Saray əyanları- nın hər təklifinə «yaxşıdır!» deyə-deyə də özünə «Mol la Hüseyn»dən savayı bir «Yaxşıdır» ləqəbi də qazanıb... – Hə, elə hər bir ölkədə hərc-mərcliyin baş alıb getməsinin ən başlıca səbəbi də padşahların hər şe yə «yaxşıdır» deyıb, keçirdiyi guşənişin həyat tərzi olur… Sizcə, möhtərəm Qılınc xan, belə bir şahdan daha nəsə yaxşı şey ummaq olarmı? – deyə el ağsaq- qalı Qədirqulu kişi Nadir bəyin başına yığılanların arasında yaşca cavanlara baxıb dərindən köks ötürdü. Onların çoxunun bığ yeri tərləməmişdi. Nadirin əmisi Bəktaş bəy Qılınc xanın susduğunu görüb dilləndi: – Yox, daha nə umacağıq ki?! Elə Şah Sultan Hü- seyn kimi üzüyumşaq adamlar taxt-tac sahibi olandan bəri Səfəvi xanədanının tifaqı dağılmağa başlamadı- mı?.. Bir yanda Şirvanla Dağıstan vilayətləri ixtişaş- 1 Tinət – burada xasiyyət mənasındadır. 130 S O N U N C U FAT E H lar oylağı oldu... Bir yanda da bəluc qəbilələri Bəndər Abbasda, Kirmanda, əfqan gəlcailəri Qəndəharda baş qaldırdılar. Məlik Mahmudun başçılıq etdiyi başqa bir əfqan qəbiləsi isə Sistandan sonra bizim Xorasana göz dikib. Bu gün-sabah kiçik Məkkəmiz olan Məşhə- di ələ keçirəcək... Onun adaşı qəndəharlı Mir Mah- mud paytaxt İsfahana üç aydır ki, meydan oxuyur… – Osmanlılar bu başıpozuqluqdan sui-istifadə edib, İrəvana qoşun göndərib... Kim bilir, yəqin oranı tutandan sonra Azərbaycanın o biri vilayalətlərini də tuta-tuta Təbrizə, ya da Həmədana qədər gələcəklər... – Hə, belə getsə, Rus padşahı Dəli Petro da dinc durmayacaq. Dərbənddən başlayıb, Gilanacan dədə- baba torpaqlarımızı ələ keçirəcək, gəmiləri Xəzər də- nizi boyu limanlarda lövbər salacaq. Dənizdə də , qu- ruda da ağalıq edəcək... Nadir bəy heyrətlə: – Bizim əcdadların diyarı Əfşəranın qara cövhəri nə qərinələr boyu yadlar tamah salıb... – dedi. – O cövhə- rə sahib olmaq böyük güc, böyük qüdrət deməkdir. Oılınc xan çiyinlərini çəkdi, elə bil Əfşaran kəlməsi onun damarlarından axan qanı Nadirinki qədər coş- durmurdu. İndi onu ən çox düşündürən Mir Mahmu- dun gücü, qüdrəti idi. Özü də maraqla, həm də, guya, ölkədəki durumdan xəbərsizmiş kimi yenə saymaz- yana dilləndi: – Bəs, İsfahanı üç aya yaxın mühasirədə saxlayan bu əfqan Mir Mahmud hardan peyda oldu? Deyirlər axı, rus padşahı məzlum şahı o quldurdan himayə etmək üçün artıq Dərbənddən Gilanacan torpaqları- 131 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R mıza qoşun salıb? Ona qalanda qeyri müsəlmandan imdad gözləməkdənsə, osmanlılara meyil etmək, yə ni müsəlmandı deyə Osmanlı sultanından yardım istəmək yaxşı olmazdımı? Nadir bəyin nüfuzedici nəzərləri ona dikildi: – Xan, mən beş il buradan uzaqlarda, əsirlikdə ol mu şam, amma qayıdandan sonra bizim el ağsaq- qalı Qədirqulu kişinin və Baba Əli bəyin sayəsində bir çox hadisələrdən xəbərdar oldum. Məgər sən bu məm lə kətdə yaşamırsan? Osmanlılar da, ruslar da Səfəvi taxtı-tacının əldən gedəcəyi bəhanəsiylə öz sərhədlərini genişləndirmək niyyətindədirlər. Bir də anlamıram, guya, sən Mir Mahmudun ya göydən düşdüyünü, yainki yerdən çıxdığını bilməklə bu öl- kədə nəsə dəyişəcək? Qocalı-cavanlı hamının nəzərləri Nadir bəyə di- kilmişdi. Yaşlı nəsildən olanların hamısı bilirdi ki, Mir Mahmud əvvəllər Qəndəharın kələntəri, sonra- lar hakimi olmuş Mir Veysin böyük oğludur. Saray xadimləri bir zamanlar onu şah Sultan Hüseynə yaxşı adam kimi nişan vermişdilər. Baxmayaraq ki, o, ata- sından sonra Səfəvi şahı ilə sülh bağladığına görə əmisi Mir Abdullanı qətlə yetirmişdi. 1 – Məgər sən onu da bilmirsən ki, bizim Səfəvi səl- tənətinin nadürüst məmurları şah tərəfindən ona Hü- seynqulu xan ləqəbi 2 , hələ üstəlik, daş-qaşla bəzənmiş bir qılınc da verdirib, Qəndəharın rəsmi hakimi et- mişdilər?!. 1 Miladi təqvimlə 1717-ci ildə. 2 Yəni Şah Sultan Hüseynin qulu. Yüklə 12,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|