Sərbəst iş Fakültə Riyaziyyat İxtisas Riyaziyyat Fənn Fizika Müəllim dos. S sadıqova

İMPULS. İMPULSUN SAXLANMASI QANUNU.

Nyutonun II qanununun 

d 

m = f (5) dt

şəklini dəyişək və klassik mexanikada kütlənin sabit olmasını nəzərə alsaq, həmin ifadəni

d(m) 

= f (6)

dt

şəklində yazmaq olar.  

P = m

vektorial kəmiyyəti maddi nöqtənin impulsu adlanır. Sonuncu ifadəni nəzərə alsaq Nyutonun II qanununu _

dP 

= f (7) dt şəklində yazmaq olar. Bu qanunu aşağıdakışəkildə ifadə etmək olar : maddi nöqtənin impulsunun zamana görə I tərtib törəməsi, həmin nöqtəyə təsir edən bütün qüvvələrin cəminə bərabər olur. Qeyd edək ki, (7) tənliyi (5) tənliyinə nisbətən daha geniş oblastda ödənilir. Nisbilik nəzəriyyəsinə görə cismin kütləsi sürətindən asılı olaraq dəyişir. Amma bu dəyişmə işığın boşluqda yayılma sürətindən çox kiçik olduqda çox cüzi olur və onu nəzərə almamaq olar. Lakin böyük sürətlərdə kütlə sürətlə artdığından (5) düsturu mahiyyətini itirir. (7) düsturu isə bu halda da öz əhəmiyyətini

itirmir. (7) düsturunun şəklini dəyişək  

dP = fdt (8)

olmasını alırıq. Bu ifadəni inteqrallasaq,zaman fasiləsinin t₁ anından t₂ anınadək dəyişdiyi halda impulsun dəyişməsini alarıq