Sana “ ” 201 yil

I. Tashkiliy qism:
5.Sinfda o‘quvchilarni darsga jalb qilib, ishchi muhitni yaratish.
6.Sinf holati bilan tanishish va davomadni aniqlash
II. Darsning mazmuni:
7.Darslikning dasturi, maqsadlari va vazifalari.
8.Darslikdagi materiallar tizimi va uni o'rganish uslubiyati va usullari.
9.O‘rganiladigan ma’lumotlar hayotiy bog’liqligi..
III. Dars mazmunini ro‘yobga chiqarish ustida ishlash:
11. O'qituvchining 10-sinfdagi ,, jahon tarixi“ fani vazifalari va xususiyatlari, darslikdagi materiallar tizimi, uni o’rganish uslubiyati va usullari to‘g‘risida tushuntirish.
Yangi dars bayoni:
Bu davrda dunyoning ijtimoiy-iqtisodiy qiyofasini o‘zgartirgan eng muhim omillardan biri ilmiy-texnik taraqqiyot bo‘ldi. Fanni ishlab chiqaruvchi kuchga aylantirishning uzoq davom etgan jar ay oni yakunlanib, XX asr boshlarida ilmiy-texn ik inqilobga olib keldi. Aniq va tabiiy fanlardagi inqilob. Nazariy bilimlarning amal iy ahamiy atg a ega ekanligi yadro energiyasining kashf qilin ishida yaqqol
namoyon bo‘ld i. Amerikalik Enriko Fermi va fransuz Frederik JolioKyuri urann ing parchalanishi jarayonid a yuz beradigan zanjirli reaksiya natijasida juda katta energiya ajr alib chiqishi to‘g‘risidagi g‘oyani shakllantirdi. Shu davrda fi zikaning alohida yo‘nalishi atom fizikasi ham shakllandi. 1938-yili nemis olimlari uran yadrolari ajralib chiqis hining zanj irli reaksiyasini kashf etdilar. Insoniyat oldida atom energiyasidan foydalanishning murakkab muammosi paydo bo‘ldi.Atom bombasini yaratish ustida izlanishlar Germaniya, sobiq Sovet Ittifoqi va boshqa bir qator davlatlarda ham davom ettiril di. Ammo AQSH o‘z raqiblaridan ancha oldinl ab ketdi. 1942-yili Chikagoda Enriko Fermi ilk atom reaktorini yaratdi. Birinchi atom bombasi 1945-yil AQSHning Nyu-Meksiko shtatidagi polig onda portlatildi.Fizika sohasidagi yangi nazariyalarning amaliyotga tatbiq qilinishi ko‘plab yangi texnik ixtirolarga olib keldi. Tarixda ilk bor harakatlan uvc hi tasvirni elektron-nurli trubka yord amid a
masofaga uzatishni 1928-yili ixt irochilar Boris Grabovskiy va Ivan Belyanskiy Toshkentda amalga oshird ilar. Toshkent tramvay tresti bazas ida o‘tkazilgan bu tajribani olim lar zamonaviy televideniy ening paydo bo‘li shi, deb hisoblas had i. Shu tariqa televideniye asri boshlandi.1920-yillari ovozli kino ustida ishlash davri bo‘ldi. Ko‘plab tajribalardan so‘ng 1927-yili Nyu-Yorkda namoyish qilingan «Jaz kuychisi» fi lmin i mutaxassislar birinchi ovozli kino deb tan olishgan. Tomoshalar ichida eng ommaviysi bo‘lgan ovozli kino o‘z davrini shunday boshladi.XX a sr boshlarida biologiya fani ham shiddat bilan rivojland i. 1922-yili fi ziolog olimlar Jon Makleod va Frederik Banting ko‘plab
tajribalar jarayonida o‘t pufagi gormoni bo‘lgan insulinni olishga muvaffaq bo‘ldilar. Qandli diabet kasalligi endi bedavo dard bo‘lmay qoldi. Insulinning kashf etilishi XX asrning eng buyuk kashfi yotlaridan biri deb tan olindi. Jon Makleod va Frederik Banting fi ziologiya va tibbiyot bo‘yicha Nobel mukofotig a sazovor bo‘ldilar.
Shu davrda vitaminlar, gormonlarning kashf etilishi va virusol ogiya sohasidagi yutuqlar ham katta ahamiyatga ega bo‘ldi. Bu kashfi yotlar mikrob iologiya sanoatining paydo bo‘lishi uchun asos yaratdi. Biologiyaning rivojlanishi turdosh fanlar – kimyo va tibbiy otga katta ta’sir ko‘rsatdi. 1928-yili britaniyalik olim Aleksandr Fleming o‘z laboratoriyasida bir qancha vaqtdan beri to‘planib qolgan idishla rni yig‘ishtirayotib, ulardan bir idagi mog‘orga ko‘zi tushadi. Tekshirib ko‘rilganda bu juda noyob Penicillium turiga mansub mog‘or bo‘lib chiqdi. Penitsillin, keyin esa boshqa antib iot iklarning kashf etilishi yuqum li kasal lik lar ni davolashda haqiqiy in qi lob bo‘l di. 1945-yili Aleksandr Fleming Nobel mukof otiga sazovor bo‘ld i. Ko‘pgina kasal lik larni Aleksandr Fleming kashf qilgan penitsil linsiz va antibioti kl arning yangi avlodis iz davolash bugungi kund a ham mumkin bo‘lmasdi.
1930-yillarga kelib fi zika, kimyo kabi tabiiy fanlarning rivojlan ishi yangi, o‘ta mustahkam materiallarni yaratish imkonin i berdi. AQSH va Germaniyada kapron, perlon, neylon, sintetik qatr on kabi sun’iy tolalarning olinishi yangi, o‘ta sifatli konstruktiv mat eriallar olish imkonini yaratdi. Ikkinchi jahon urushidan keyin ularni ommaviy ishlab chiqarish boshlandi. 1930-yillar oxiriga kelib rivojlangan mamlakatlar sanoatining katta qismi elektrlashtirildi. Fuqaro aviatsiyasi, telegraf, radioeshittirishlar keng tarqaldi. 1927-yili Buyuk Britaniyaning mashhur radiokorporatsiyasi Bi-bi-si tashkil qilindi.