saxlayan anbarlar tikilməsinin təşəbbüskarı oldu. Kolxoz
komsomol təşkilatı respublikanın bütün komsomolçu
gənclərinə müraciət etdi. Salyan rayonunun 7 kolxoz və 2
sovxozunda ilk anbarlar bina edildi. Azərbaycan KP MK-nın
Rəyasət heyəti həmin təşəbbüsü müzakirə edib bəyəndi və
respublikada geniş yayılmasını məsləhət gördü. 4 aylıq qısa
müddətdə 70-dən artıq anbar tikildi. Gübrə saxlayan
anbarların tikilməsində Bərdə, İmişli, Qazax, Zaqatala,
Sabirabad istehsalat idarələrinin komsomol komitələri daha
yaxşı fəallıq göstərdilər. Respublikanın komsomol təşkilatları
Sov. İKP fevral Plenumundan sonra qısa müddət ərzində
gübrələri saxlamaq üçün 195 anbar tikdilər. Gübrələri vax -
tında daşımaq və ondan düzgün istifadə etmək məsələlərini
qaydaya salmaq üçün stansiyalarda, anbarların yanında,
kolxoz və sovxozlarda "Komsomol projektoru" dəstələri
təşkil edildi.
Eyni zamanda komsomolçuların və gənclərin aqrokimya
biliklərinə yiyələnmək uğrunda hərəkatı başladı. Kolxoz və
sovxozların komsomol təşkilatları yanında 596 kurs və
dərnək yaradıldı. Bunlara da 14.500 nəfər komsomolçu cəlb
edildi. Naxçıvan vilayəti, Abşeron, Qazax, Bərdə, Quba,
Lənkəran və Masallı istehsalat idərələrinin komsomol
təşkilatları nəzdində aqrokimya kursları yaradıldı. Quba kənd
təsərrüfatı texnikumu nəzdində iqtisadiyyat universiteti,
Lənkəran, Masallı və Quba rayonlarında birillik qiyabi
məktəblər komsomolçu və gənclərin aqrokimya biliklərinə
yiyələnmələrində əsas baza oldu. 4.000-dən artıq komsomol
fəalı və gənc təsərrüfatçısı bu məktəblərdə təhsil almışdı.
Zəkanın gücü
49
Gübrələrdən səmərəli və düzgün istifadə edilmə-sində
ayrı-ayrı komsomolçu – gənclər briqadaları və manqalarının
işi xüsusilə fərqlənirdi. Bu sahədə Masallı rayonundakı
Kalinin adına kolxozdakı Komsomolçu-gənclər manqasının
işi ibrətamiz idi
1
. Komsomolçu Səmayə Ağaməmmədovanın
başçılıq etdiyi bu manqa torpağı əkinə hazırlayarkən hər hek-
tar hesabı ilə 1,5 sentner azot, 5 sentner superfosfat, yemləmə
dövründə 3 sentner azot və 4 sentner superfosfat verməklə,
planda nəzərdə tutulmuş 120 sentner əvəzinə 244 sent-ner
məhsul götürmüşdü
2
. Manqada hər sentner məhsulun maya
dəyəri 3 manata başa gəlmişdi. Manqanın ümumi pul gəliri
156.000 manat olmuşdu. Manqanın ümumi pul gəliri ayrı-
ayrılıqda həmin rayo-nun “Dmitrov”, "Odessa" və "Şən
həyat" kolxozlarının ümumi gəlirindən çox idi
3
.
Kənd təsərrüfatının intensivləşdirilməsində, xüsusən
məhsulu artırmaqda suvarma böyük rol oynayır. Suvarılan
torpaq sahələrinin genişləndirilməsi taxıl istehsalını artırmaq
üçün çox mühüm real mənbələrdəndir
4
. 1964-cü ildə
respublikanın suvarılma üçün torpaq fondu 1.195 min hektar
olmuşdur. Bundan kənd təsərrüfatında 1.117 min hektarı,
yaxud 93, 5 faizi istifadə edilmişdir. İstifadə olunmuş
sahələrin ancaq 967 min hektarı suvarılan torpaq idi ki, bunun
da 650 min hektarı müxtəlif dərəcədə duzlu olub yuyulmasını
tələb edirdi. Suya olan ehtiyac yay aylarında daha çox hiss
olunur. Bunu demək kifayətdir ki, 620 min hektar yazlıq
Sahib Sailov
50
1 "Azərbaycan gəncləri" qəzeti, 9 sentyabr 1964-cü il, № 108.
2 Yenə orada.
3 Azərbaycan LKGİ MK-nın cari arxivi, MK-nın 29 oktyabr 1963-cü il taixli VII plenumu,
MK - PL - 7.
4 "Sovet kəndi" qəzeti, 13 aprel 1964-cü il, № 98
bitkilərdən yalnız 490 min hektarı qismən yay aylarında su
ilə təmin oluna bilərdi. Ona görə də komsomol təşkilatları
payızlıq dənli bitkilər əkinini ən qısa aqrotexniki müddətlərdə
başa çatdırmaq, əkin suyundan düzgün və səmərəli istifadə
etmək üçün ixtisaslı suçular qrupu ayırmaq uğrunda mübarizə
apardılar. Onlar minlərlə suçular hazırladılar. Zərbəçi kom-
somol-gənclər briqadaları su arxlarını təmir edir, su itkisinin
qarşısını alır, sudan qənaətlə və düzgün istifadə olunmasına
nəzarət edirdilər
1
.
Kənd təsərrüfatı məhsuldarlığını artırmaqla mütəxəssis
kadrların hazırlanması və yerləşdirilməsi də böyük əhəmiyyət
kəsb edirdi
2
. Kənd təsərrüfatını intensiv idarə etmək
vəzifəsini yalnız yaxşı, hazırlıqlı mü-təxəssislərin,
mexanizatorların, istehsalat təşkilatlarının olması şəraitində
həyata keçirmək olardı
3
.
Komsomol təşkilatları bu sahədə də böyük işlər gördülər.
Onlar kənd təsərrüfatı mütəxəssislərinin yerləşdirilməsində
partiya təşkilatlarına yaxından kömək etdilər
4
.
Respublika komsomol təşkilatı partiyanın göstərişini
yerinə yetirərək, müxtəlif səbəblərə görə kənd təsərrüfatında
işləməyən gənc aqronomları, zootexnikləri, baytar həkim -
lərini kolxoz və sovxozlara qaytarmaq üçün tədbirlər gördü
5
.
Mərkəzi respublika statistika idarəsinin məlumat larına görə,
kənd təsərrüfatında işləyən ali və orta təhsilli mütəxəssislərin
sayı 5.000 nəfərdən çox idi. Lakin respublikada kənd
Zəkanın gücü
51
1 "Azərbaycan gəncləri" qəzeti, 9 sentyabr 1964-cü il.
2 Yenə orada.
3 Yenə orada.
4 Yenə orada
5 Azərbaycan SSR Dövlət Plan Komitəsinin məlumatı. Bakı, yanvar, 1964-cü il (bulleten)
Dostları ilə paylaş: |