S. N. Alimetov, Ş. S.İBrahimova
Yüklə 3,75 Kb. Pdf görüntüsü
|
y əni aortal stenozun mövcudluğu inkar edilir. Eyni zamanda aortal requrgitasiya nın olması şübhə altına düşür, çünki belə halda nəbz təzyiqi, əksinə yüksəlir. Burada müstəsnalıq miokardın yığılma funksiyasının z əifliyi fonunda ola bilər. N əbz dalğasının ləng artmasında arteriya üzərində palpasiya olunan z ərbə zəifləyir və ya əllənmir. Buna nəbz dalğasının yumşalması və ya hamarlaşması deyilir. Yuxu arteriyalar ı üzərində nəbz dalğasının artma sürətinin azalması aortal stenozun mövcudluğuna ehtimal yaradır, yəni onun mümkünlüyünü göst ərir. Əvvəllər bu yastı və kiçik nəbz (pulsus parvus) adlandırılmışdır. Bu zaman nəbz dalğasının yoxuşunda anakrotik insizura (yoxu ş çuxurcuqları) qeyd edilir. Yuxu arteriyaları üzərində nəbz dalğasının ləngiməsi və ya hiss olunmaması aortal stenoza aiddir. Arterioskleroz v ə aortaskleroz zamanı damar divarı rigidliyinin artması hesabına, nəbz dalğasının artma sürəti artır və yuxu arteriyaları üzərində n əbz dalğasının artma sürəti normallaşır. Qapaqüstü aortal stenoz zamanı sağ yuxu və sağ körpücükaltı arteriyalarda, sol v ə analoji damarlara nisbətən nəbz dalğasının artma sür əti və qan təzyiqi göstəricisi yüksək olur. Buna səbəb qan axınının, qalxan aorta il ə çiyin-baş kötüyünə (truncus brachiocephalicus) və burdan d a sağ yuxu və körpücükaltı arteriyalarına yönəlməsidir. Yuxu arteriyası üzərində nəbz dalğasının, ürəyin uc vurğusundan geri qalması, xəstədə aortal stenozunun mövcudluğunu göstərir. N əbz təzyiqinin normal qalması fonunda nəbz dalğasının artma sür ətinin çoxalması, ürəyin sol mədəciyinin atım həcminin artdığı və qanın iki dəlikdən sol mədəciyi tərk etdiyi hallarda qeyd edilir (mitral requrgitasiya v ə ya mədəciklərarası çəpərin defekti). Mitral requrgitasiya v ə mədəciklərarası çəpərin defekti zamanı, ürəyin sol mədəciyinin h əcmlə yüklənməsi və Starlinq effektinə görə qanın qovulma sürətinin artması baş verir. Başqa sözlə qanın qovulma müddətinin d əyişilməməsindən, qanın qovulma sürətinin artırılması lazım gəlir. Hipertrofik subaortal stenoz v ə ya hipertrofik obstruktiv kar diomiopatiya zamanı nəbz dalğasının artma sürəti çoxalır, yəni nəbz dalğası sürətlə yüksəlir. Hipertrofik obstruktiv kardiomiopatiyada obstruksiya, ür əyin sol mədəciyindən çıxış yolunun yığılması, mitral qapaq taylarının qalınlaşmış mədəciklərarası çəpərlə birləşməsindən baş verir. Ür ək qanın 80%-nin obstruksiyaya qədər qovulmasına nail olmaq üçün, katexolaminl ərin miokarda artan təsiri altında, qanın qovulma sür ətini artırır. Bu xəstəlikdə nəbz dalğasının artma sürəti çox yüksəkdir. N əbz dalğasının sürətli və böyük olması aortal requgitasiya, persist əedici arterial keçid, aortanın koarktasiyası, tireotiksikoz, hamil əlik və ağır dərəcəli anemiya zamanı rast gəlinir. Belə nəbz böyük 26 v ə ya yüksək nəbz adlanır (pulsus celer et maqnus). Sözügedən hal bəzən iri arteriovenoz fistula v ə ya anadangəlmə arterial kötük sindromunda qeyd edilir. Aortal requrgitasiya v ə mitral mədaxil, ürəyin diastolik h əcmini artırdığı hallarda, sistola zamanı aortaya daxil olan qanın miqdarı çoxalır. Aortal requrgitasiya zamanı qanın diastolik təzyiqi azalır. Buna s əbəb qanın diastola zamanı aortadan sol mədəciyə qayıtması və damarların periferik müqavimətinin reflektor azalmasıdır. Periferik damar müqavim ətinin azalması isə, sistola zamanı artıq miqdarda aortaya daxil olan qanın təzyiqi altında aortal və karotid sinusların genəlməsi ilə əlaqədar olaraq baş verir. Ürək çatışmazlığının meydana çıxması və ür əyin atım həcminin azalması, periferik damar müqavimətinin artmasına g ətirib çıxarır və bu diastolik arterial təzyiqin yüksəlməsinə kömək edir. Aortal requrg itasiya zamanı nəbzin və ya daha doğrusu nəbz dalğasının yayılma sürəti, ayaqüstü vəziyyətdə artır. Buna səbəb aortal requrgitasi yanın ayaqüstü vəziyyətində artması yox, simpatik sinir sisteminin aktivl əşməsidir (qanda katexolaminlərin artması, periferik arteriyalarda n əbzin sürətini artırır və periferik damar müqavimətini yüks əldir). Persista siyaedici arterial keçid zamanı ürəyin sol mədəciyinə, aortadan ağciyər arteriyasına atılan qan, əlavə olaraq daxil olur. Nəticədə sol m ədəciyin diastolik həcmi, sistolik atımı çoxalır, nəbz dalğasının yayılma sürəti və nəbzin gərginliyi yüksəlir. Aortal requrg itasiyanın qəflətən başlandığı hallarda bir müddət ərzində böyük və sürətli nəbz müşahidə olunmaya bilər. Buna səbəb mitral qapağın diastola zamanı tez bağlanması və sol qulaqcıqdan qanın sol m ədəciyə daxil olunmasının dayanması və həm də sol mədəciyin diastolik h əcminin, perikardın reflektor müqaviməti altında çox da arta bilm əməsidir. Xəstəliyin gedişində ürək çatışmazlığının inkişaf etməsi, aortal requrg itasiyanın periferik nəbz simptomlarının itməsinə gətirib çıxarır. Aortal requrg itasiya zamanı bud arteriyaları üzərində Traubenin ikili tonu, Dürozyenin ikili küyü, auskultativ olaraq eşidilir. Onun eşidilməsi nəbz dalğasının sürəti və böyük dolma həcmilə əlaqədardır. Onu da qeyd ed ək ki, ürəyin üçtaylı qapağın çatışmazlığında, bud venası üz ərində, ürəyin sistolik tonları eşidilir. Dürozyenin ikili küyü, bud arteriyasının üzərinə stetoskop ilə təzyiq etdikdə meydana çıxır. Qanın t əzyiq olunan yerdən irəli və geri hərəkəti bu küyü yaradır. Yadda saxlamaq lazımdır ki, qasıq nahiyəsi üzərində, ürəyin qulaqcıqlarının gücl ənmiş fəaliyyəti zamanı ikili ton, bud venası və arteriyası olmaqla eşidilə bilər. 27 Yüklə 3,75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|