14
6 Yanvar – Yazıçı Nüşabə Məmmədlinin 65 illiyi, (1953)
Nüşabə Məhəmmədəli qızı Məmmədli 1953-cü ilin yanvarın
6-da Azərbaycan Respulikası Ağdam şəhərində anadan olmuşdur.
1975-ci ildə Azərbaycan Xarici Dillər Universitetini bitirib təyinat
yerində işləmişdir. 1967-ci ildə yaradıcılıqla məşğul olan Nüşabə
Məmmədli 1970-ci ildən mütəmadi olaraq “Azərbaycan”, “Ulduz”
jurnallarında, “Azərbaycan Gəncləri” qəzetində və müxtəlif adda
yerli mətbuatda lirik şeirləri, hekayələri və povestləri çap edilib.
“Arqumentı i faktı”, “Komsomolskaya pravda” qəzetlərində
Qarabağ həqiqətlərini əks etdirən məqalələrlə çıxış etmişdir. Nüşabə
Məmmədli ilk böyük həcmli “80 budağın hərəsindən bir yarpaq” sənədli povesti xalq
yazıçısı Əzizə Cəfərzadənin həyat və yaradıcılığına həsr edib. Nüşabə xanımın ikinci
kitabı Qarabağ əsir qadınlarından bəhs edən romanıdır ki, təkcə bu əsərə görə
Azərbaycanın və xarici ölkələrin müxtəlif adda mükafatlarına layiq görülmüşdür.
Qəzet və jurnallarda dərc edilmiş onlarla bədii əsərlərin və 150-yə yaxın publisistik
məqalələrin müəllifidir. Nüşabə Məmmədlinin “Bu bir oyundur” hekayələr kitabı,
“Göylərdən keçən ömür” sənədli povesti və “Vicdan dustağı” romanı oxucular
arasında böyük marağa səbəb olmuşdur. Nüşabə Məmmədlinin əsərləri rus, ukrayna,
özbək, alman və ingilis dillərinə tərcümə edilmişdir. İstər vətəndən kənarda, istərsə də
vətəndə işlədiyi bütün vəzifələrdə müxtəlif mükafatlara layiq görülmüşdür. Bunlar
Rəsul Rza adına Beynəlxalq ədəbi mükafatın laureatı, Yaddaş milli mükafatı, Təzəpir
məscidinin qədir bilən mömin xalqımıza bəxş edən unudulmaz ulu ana Nabat xanımın
şərəfinə təsis edilmiş sərvət və səxavət mükafatı, xan qızı Natəvan media mükafatı
laureatıdır. Rusiya Federasiyası Yazıçılar Birliyi tərəfindən Nüşabə Məmmədli rus
dilində nəşr olunmuş “Ruladı ili Qlas Vopiöheqo v Pustıne” əsərinə, milli ədəbiyyata
verdiyi töhvəyə görə Q. R. Derjavin adına ordenlə mükafatlandırılmışdır. 1997-ci ildə
“Ədalət” qəzetində müxbir, 1999-cu ildə “Repartyor”, 2000-ci ildə isə “Karvan”
qəzetinin baş redaktoru vəzifəsində işləmişdir. 2005-ci ildən isə Azərbaycan Yazıçı
Qadınlar Cəmiyyətinin Sədridir. 2007-ci ildən Azərbaycan Yazıçı Qadınlar
Cəmiyyətinin Mətbuat Orqanı “Yazıçı Qadınlar Jurnalı”nın baş redaktorudur.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Azərbaycan Jurnalistlər İttifaqının üzvüdür.
Kitabları: “Vicdan dustağı”, “Sevgi xiyabanı”, “Zəngulə”, “Bu bir oyundur”,
“Göylərdən keçən ömür”, “80 budağın hərəsindən bir yarpaq” və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat
kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.
15
7 Yanvar – Şair Soltan Abbasın 85 illiyi, (1933)
Soltan Abbas 1933-cü il yanvarın 7-də Neftçalanın Ballıcalı kəndində doğulub.
Əmək fəaliyyətinə kənd kitabxanasının müdiri kimi başlamışdır. Şair ədəbi
yaradıcılığa ötən əsrin 60-cı illərində başlamışdır. “Damcı”, “Mənə çox öyrəşmə”,
“Tut ağacı”, “Yollar-ömür yolum”, “Səyyah etdi söz məni” və digər kitabların
müəllifidir. 1974-cü ildən Neftçalada fəaliyyət göstərən “Xəzər nəğmələri” ədəbi
birliyinə rəhbərlik edir. H.Zərdabi adına Gəncə Dövlət Pedoqoji İnstitutunun dil və
ədəbiyyat fakültəsini qiyabi bitirdikdən sonra Boyat kənd orta məktəbində Azərbaycan
dili və ədəbiyyat fənnini tədris etmişdir. Bədii yaradıcılığa 1960-cı illərdən
başlamışdır. Dövri mətbuatda vaxtaşırı çıxış edir. “Sabir poeziya günləri”(1979),
“Qızıl əllər” (1980), “Vətən nəğməsi” (1989), “Azərbaycan” (1991) almanaxlarında
şeirləri çap olunmuşdur. 1985-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.
“Məmməd Araz” ali ədəbi mükafatına (1994) layiq görülmüşdür.
Kitabları: “Damcı” (1979), “Mənə çox öyrəşmə” (1980), “Tut ağacı” (1984), “Yollar-
ömür yolum” (1989), “Rübailər” (2000), “Qəzəllər” (2001), “Ömrün şəhidlik zirvəsi”
(2003) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat
kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.
16
12 Yanvar – Ədəbiyyatşünas Gülrux Əlibəylinin 90 illiyi, (1928-2016)
Gülrux Əlibəyli 12 yanvar 1928-ci ildə müəllim ailəsində dünyaya
gəlib. Leninqrad Universitetini və Moskvada Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı
İnstitutunun aspiranturasını bitirib. 1971-ci ildən 1984-cü ilədək Azərbaycan Xalq
Təsərrüfatı İnstitutunda baş müəllim, daha sonra isə fəlsəfə kafedrasının professoru
olub. Azərbaycan SSR EA (indiki Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası) Nizami
adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunun baş elmi işçisi (1959-1971, fasilə ilə), Azərbaycan
SSR Mədəniyyət nazirinin müavini (1962-1965) olmuşdur.1974-cü ildən Azərbaycan
Xalq Təsərrüfatı İntstitutunda (indiki Azərbaycan İqtisadiyyat Unversiteti) dərs
demişdir. Azərbaycan və keçmiş Sovet ədəbiyyatının nəzəri problemlərinə, estetika və
bədiilik məsələlərinə dair əsərlərin, ədəbi-tənqidi məqalələrin müəllifidir. Gülrux
Əlibəyli Azərbaycanın ən tanınmış ədəbiyyatşünası, filologiya elmləri doktoru
olmuşdur.
Gülrux Əlibəylinin ilk ədəbi məqaləsi 1958-ci ildə Moskvda “Ədəbiyyat
Məsələləri” jurnalında dərc edilib. O, ədəbiyyat nəzəriyyəsi, eləcə də kino incəsənəti,
teatr, təsviri incəsənət sahəsində çoxsaylı məqalələrin müəllifidir. Gülrux xanım xeyli
sayda beynəlxalq konfransların, o cümlədən Beynəlxalq Pen Klubun toplantısının
iştirakçısı olub.
Gülrux Əlibəyli “Axtarışlar, tapıntılar”, “Daim yolda”, “Düşünən dünyamız”,
“Çırpınan Dünyamız”, “Dəyiş Dünyamız”, “Dağılan Dünyamız” kimi 20 kitabın
müəllifidir. Gülrux Əlibəyli 15 fevral 2016-cı ildə Bakı şəhərində vəfat edib.
Kitabları: “Yenilik uğrunda” , “Düşüncələr”, “Çırpınan dünyamız” və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat
kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.