Рассказы (На азербайджанском языке) Redaktoru İlyas Tapdıq Bədii redaktoru Y. Ağayev Nexniki redaktoru B. X. Qurbanova
Yüklə 480,31 Kb. Pdf görüntüsü
|
22
F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasının Elektron Kitabları abidəsi»ndən götürmüşəm. Romanda baş qəhrəman heykəltəraş Fərhad öz anasının abidəsini Vətənimizin gözəllik və sərvətini işləyib yaradır. İndi gördünüzmü necədir? Bəlkə biri durub desin ki, bu adları yaraşdırıb qoymaq nə çətin peşədi? Yox, çox çətin peşədir! Biz ailədə nəinki saatlarla, bəlkə günlərlə adların üstündə mübahisə etmişik, hər bir adı yüz bir adın içindən birtəhər ki, seçmişik. Deyim ki, mənim qız nəvələrim öz adlarının yöndəmsizliyindən şikayətlənmirlər. Daha demirlər ki, bu nə addır?! Gördünüzmü qız nəvələrimin hamısı məndən ötrü əzizdir, hər birisinin adını da özüm yaraşdırmışam. Bir gün iş otağımda əyləşib yazı masamda yazı yazırdım. Birdən uzun dəhlizimizə baxan qapımız bərkdən açıldı, qız nəvələrim birdən içəriyə doluşdu. Qələmi dayandırıb soruşdum: a qızlar, bu nə oyundu siz çıxarırsınız?.. Baba əlində yazı yazır, siz də şuluqluq salırsınız? «Ağbirçək» nəvəm Gülsabah qabağa durdu: —Nə yazısı yazırdın, baba? —Həcər nənənin dastanını! Şəlalə hirslənib cırnadı: —Yenə də Həcər! Yenə də Həcər kitabı! Balaca Həcər köşək gözlərini gəzdirib dinmədi. «Ağbirçək» Gülsabah qolumdan tutub ərkyana üzümdən öpdü: —Baba, Həcər nənənin dastanından bir az danış da! Mən də əlimdə yazdığımdan danışmağa başladım. Danışdım ki, Həcər hələ özünün balaca qız vaxtında, indiki Qubadlı rayonunun qıjıltılı Həkəri çayının yaxalarında atası Xanəlinin qırmızıquyruq quzularını otararmış. Yazda qaratikan kollarının dibindən yaşıl yarpaq, turşəng və zoğ-zoğ qırmızı baldır mərəvcə yığarmış. Yığdıqlarını dəstə-dəstə düzəldərmiş, axşamüstü evə gətirib anasına verərmiş. Sonra mən Həcərin qoçaqlığından danışmağa başladım. — Hə, Həcər həmin qız çağında yaz çıxıb yay girən zamanında bir də görür ki, bəs budur, qaratikan kolunun içindən boz bir ilan başını çıxarıb istəyir ki, qızın üstünə atılıb onu vursun, Həcər özünü itirmir, tezcə daşdan götürüb atır, ilanın belini qırır
23
F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasının Elektron Kitabları başını da xınc-mınc əzib öldürür. Axşamçağı quzuları obaya qaytaranda, öldürdüyü ilanı da sürütmə üstünə qoyub kəndə gətirir. Mollu obası tamaşaya çıxır, Həcərin atası Xanəli qızının alnından öpüb — qoçaq qızım deyib, ilanı götürür, qıraqda əl- ayaq dəyməyən yerdə qaratikandan asır ki, ilan ulduz görsün, tamam ölsün. —Bəs Həcər nənənin daha qoçaqlığı? — deyə yavaş-yavaş yumşalan Şəlalə də soruşdu. Mən dönüb Həcər nənənin adını qoyduğum nəvəm Həcərin köşək gözlərinə baxdım. Gördüm ki, onun da gözləri nağıllarda eşitdiyim sayaqda, Həcər nənənin gözləri kimi qaynayır. Nağılıma dönüb dedim. — Bəs hələ Həcər səkkiz-doqquz yaşında ikən balaca-balaca çobanlarla çomaqlaşar, oğlanları əliyalın qoyarmış... Həcər bir az da yekələndən sonra dəliqanlı oğlanlara qarışıb xam, çılpaq atı qəfil yallayıb minməkdə, yazının böyük düzənində çapmaqda, hamını vurub keçməkdə də birinci imiş. Nəbiyə qoşulub qaçan Həcərin başqa-başqa hünərindən, onun mərdliyindən, igidliyindən nəvələrimə söhbət açıb söylədim ki, Həcər at üstündə necə aynalı tüfəngini oynadar, necə atın dolu yüyürəyində öz gümüş kəmərinə sancdığı ipək dəsmalını çəkib qabağa atar, gülləni dəsmalın ortasından keçirərmiş. Həcər Qaçaq Nəbi ilə birlikdə Nikolay qoşununu qırmaqda, divan adamını pərən-pərən salıb naçanniyin, bəyin, xanın, ağanın, zülmkarın bağrını yarmaqda Nəbidən geri qalmaz imiş. Buna görə də nə qədər ki, Nəbi haqqında el-oba hava qoşub, oxuyubdur, o qədər də Həcər haqqında hava qoşub, oxuyubdur. —Baba, sən də bu havalardan bizim üçün oxu! — deyə qız nəvələrimin dördü də məni dövrələdilər. Mən də onların sözünü yerə salmayıb oxudum: «Gün çıxıbdı günortanın yerinə, Həcər xanım qalxıb atın belinə, Əşrəfi mirvarı düzüb telinə, Qoy sənə desinlər, ay Qaçaq Nəbi! Həcəri özündən ay qoçaq Nəbi». —Tayda-tayda, baba! Tayda, oxu! 2
2 Tayda- yəni : yenə də 24
F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasının Elektron Kitabları Mən bu dəfə, yazı masamın üstündə dayanan «Qaçaq Nəbi» dastanını əlimə aldım. Vərəqləyə-vərəqləyə nəvələrimə danışdım. Axırda Qaçaq Həcərin necə qazaxlarla vuruşan zaman mühasirədə qaldığını, Gorus qazamatına düşdüyünü dedim. —Bu zaman el-obada yaranan, oxunan havalardan da bir qoşmasını gətirdim: «Yorğanım adyaldı, döşəyim həsir, Naçannik gələndə ürəyim əsir, Silistçi dindirir, prokuror kəsir, Mənim bu günümdə gələsən, Nəbi! Qazamat dalını dələsən, Nəbi». Mən, burada dayanıb fikrə getdim. Ötən zamanın zülmət, qaranlıq günlərini göz qabağına gətirib duruxdum. Daha da artıq maraqlanan nəvələrim əl götürmədilər: —Baba, tayda, tayda! Onların xətrini sındırmayıb davam etdim: «Tellərim tökülüb, üzüm laladır, Qaşlarım qaradır, gözüm aladır, Yan-yörəm düşməndir, yerim qaladır, Mənim bu günümdə gələsən, Nəbi, Düşmənin əlindən alasan, Nəbi». —Tayda, tayda-tayda! —Bu da olsun «tayda!» deyib oxudum: «Döşəyim kərpicdir, yastığım saman, Yorğanım həsirdir, üşüdüm aman! Hər tərəf hasardır, hər tərəf duman, Mənim bu günümdə gələsən, Nəbi, Zalımlar əlindən alasan, Nəbi». —Baba, oxu tayda, oxu, — deyə Şəlalə sallaşdı, Gülsabah «ağbirçəklik» elədi:— Qalanı gələn dəfə! Daha babanı yormayın! Axırda nəvələrim məndən xahiş elədilər ki, Həcər nənə barəsində onlar üçün bir nağıl yazım. Söz verdim.
Yüklə 480,31 Kb. Dostları ilə paylaş:
|