əksəriyyət faizlə pul götürüb, faizlə pul verirsə, demək
sələm pis deyil və sən də sələmçi ola bilərsən və s. Hansı ki,
çoxluğun rəyinə tabe olub, həqiqətdən yan keçmək
münafiqlərə məxsus sifətdir.
Kor-koranə çoxluğa tabeçilik, batilə haqq donu
geyindirir
və
həqiqət
unudulur.
Bəşəriyyətin
bədbəxtçiliklərinin əsas səbəblərindən biri də, məhz bu
düşüncə tərzidir. «Ənam» surəsinin 116-cı ayəsində
oxuyuruq: «
Əgər sən yer üzündə olanların əksəriyyətinə
itaət etsən, onlar səni Allahın yolundan azdırarlar.
Onlar ancaq zənnə uyar və ancaq yalan danışarlar
».
Sual 29:
İnsanları haqqa dəvət edib, batildən
çəkindirmək vacibdirmi?
Cavab:
«Maidə» surəsinin 105-ci ayəsində oxuyuruq:
«
Ey iman gətirənlər, nəfsinizi qoruyun. Siz doğru yolda
olsanız, yoldan azanlar sizə heç bir zərər yetirməzlər
».
İslamda hər bir müsəlmana vacib buyurulmuş on əməl
sırasında əmr be məruf (doğru yola əmr) və nəhy əz
münkər (azğınlıqı qadağan etmə) də vardır. Lakin bəziləri
yanılaraq, yuxarıda zikr edilmiş ayədən belə nəticə
çıxarırlar ki, hərə öz həyat tərzini müəyyən etməli və
yolundan azanlara mane olmamalıdır.
Rəvayət olunur ki, həzrət Peyğəmbərin (s) və onun
yaxınlarının iştirak etdiyi bir məclisdə «əmr be məruf» və
«nəhy əz münkər» mövzusunda söhbət gedirdi. Gənc
müsəlmanlardan biri söhbətə qarışaraq, yuxarıdakı ayəni
misal gətirərək, «doğru yola çağırışa hacət qalırmı»,-deyə
sual verir. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurdu: «
Doğru yola
əmr edin və bu yoldan azanların qarşısını alın. Amma
elə bir zaman gəlsə ki, insanlar dünyanı üstün tutsalar,
paxıllıq və nəfs onlara hakim olsa, hər kəs yalnız öz
25
fikirini bəyənsə, bu cahillərdən uzaqlaşıb, özünüzlə
məşğul olun
»
1
.
Demək, uyğun ayədəki göstəriş, yalnız müəyyən dövrə
aiddir. Din, vətən, millət sevgisini anlayan insan bilir ki,
ətrafdakı insanlara laqeyidlik cəmiyyəti uçuruma
sürükləyir.
Sual 30:
Müsəmma əcəl nədir?
Cavab:
«Ənam» surəsinin 2-ci ayəsində buyurulur:
«
Odur sizi palçıqdan yaradan, sonra isə əcəli müəyyən
edən. Allahın yanında Müsəmma ‒ məlum bir əcəl də
vardır
».
Ayədən məlum olur ki, insan üçün iki əcəl, iki ölüm
vardır: müsəmma ‒ məlum əcəl və sadəcə əcəl. Başqa
ayələrdən, eləcə də Əhli-beyt (ə) hədislərindən faydalanan
təfsirçilər bu qənaətdədirlər ki, müsəmma əcəl təbii ölüm,
əcəl isə qeyri-təbii ölümdür.
Öz təbii etibarı ilə bir çox mövcudlar uzun müddət
yaşaya biləcəyi halda, müəyyən bir səbəb üzündən qəfil
ölümlə rastlaşırlar. Beləcə, qəfil ölüm təbii ölümü
qabaqlayır. İnsan da belədir. Əgər ona verilmiş ömrü
qısaldacaq maneələr ortaya çıxmasa, təbii ölümədək yaşaya
bilər. Məsələn, bir neft lampasının iyirmi saatlıq nefti varsa,
əgər bir maneə olmasa, o bu iyirmi saatı yanmağında
davam edəcək. Onun iyirmi saatdan sonra sönməsi təbii
ölümün bir misalıdır. Amma qəfil əsən bir külək bu
lampanı bircə saatdan sonra da söndürə bilər.
Qeyri-təbii ölümün vaxtını qohum-əqrabanı tez-tez
yoxlamaqla gecikdirmək olar. Amma təbii ölümün vaxtını
dəyişmək qeyri-mümkündür. Qurani-kərimdə buyurulur:
1
«Nurus-səqəleyn», 1-ci cild, səh. 684.
26
«
Hər bir ümmətin əcəl vaxtı vardır. Onların əcəli gəlib
çatdıqda, bircə saat belə nə yubanar, nə də tezləşər
»
2
.
Sual 31:
Peyğəmbərliyə nə üçün mələk seçilmədi?
Cavab:
Həzrət Peyğəmbər (s) və onun gətirdiyi
ayinlərə müxalif olanlar, öz çirkin məqsədlərinə çatmaq
üçün min bir bəhanə gətirir, bütün vasitələrə əl atırdılar. Bu
bəhanələrdən biri də, peyğəmbər olaraq mələk yox, insanın
seçilməsindən doğan narazılıq idi. Hansı ki, həzrət
Məhəmmədin (s) peyğəmbərliyinə kifayət qədər dəlil var
idi. İkinci bir tərəfdən, belə bir etiraz təkcə həzrət
Məhəmmədə (s) qarşı yox, bütün peyğəmbərlərə qarşı
yönəlmişdi və olduqca yersiz görünürdü.
Bəs Qurani-kərimdə bu barədə nə deyilir? «Ənam»
surəsinin 8-ci ayəsində Allah-təala buyurur: «
Əgər biz elə
bir mələk göndərsəydik, iş bitmiş olar və iman
gətirməyənlərə bir an belə möhlət verilməzdi
».
Maraqlıdır, nə üçün möhlət verilməzdi? Cavab çox
sadədir: Allah-təala insanı əzaba düçar etməzdən əvvəl,
ona xəbərdarlıq edir. Xəbərdarlıq həm söz, həm də gözlə
ola bilər. Məsələn, bir insana «ovcumda qızıl olduğuna
inanmasan, səni cəzalandıracağam» deyirsən. Bu sözlə
xəbərdarlıqdır. Gözlə xəbərdarlıq odur ki, ovcundakı
qızılın bir tərəfini o şəxsə göstərəsən. Sözlə xəbərdarlığa
məhəl qoymayan insana düşünmək üçün möhlət vermək
olar. Amma gözü ilə gördükdən sonra inanmayan şəxsə
möhlət vermək üçün heç bir əsas yoxdur. Peyğəmbər
olaraq mələk göndərilməsi, qeybin aşkarlanması və gözlə
görünən son xəbərdarlıqdır. Allah-təala isə, insanı əql
mülkü ilə mükafatlandıraraq, onu üstün etmişdir.
2
«Əraf» surəsi, ayə 34.
27
Dostları ilə paylaş: |
