Qarshi davlat universiteti lingvistika kafedrasi tilshunoslik fanidan

Qo„llaniladigan ta‟lim texnologiyasi: Ma‘ruza-namoyish, ―Evristik suhbat‖, ―Tushunchalar
tahlili‖.
2-mavzu. Fonetika (2 soat) 
Nutq tovushlari tilning tabiiy materiali sifatida. Nutq tovushlarining akustikasi va
artikulyatsiyasi. Tilning artikulyatsion bazasi va aksent. Nutq tovushlarining tasnifi. Vokalizm va
konsonantizm. Unli tovushlar tasnifi. Undosh tovushlar tasnifi. Nutqning fonetik bo‗linishi: fraza,
takt (sintagma), bo‘g‘in, tovush. Enklitika va enkliza hodisasi. Proklitika va prokliza hodisasi.
Bo‗g‗in va uning turlari. Intonatsiyaning vazifasi. Urg‗u va uning turlari. Nutq tovushlarining
variantlari va variatsiyalari. Reduksiya. Nutq tovushlarining pozitsion va kombinator o‗zgarishlari.
Fonema tushunchasi va uning tovushdan farqi. Fonemalar tizimi va uning milliy o‗ziga xosligi.
Qo„llaniladigan ta‟lim texnologiyasi: Ma‘ruza-namoyish, ―Venn‖ diagrammasi,
3-mavzu. Leksikologiya (2 soat) 
So‗z tilning markaziy birligi sifatida. Leksikologiya va uning asosiy bo‗limlari. So‗zning
xususiyatlari. So‗z va leksema. Leksik ma‘no va uning turlari. Leksik ma‘noning kengayishi va
torayishi. Tilning lug‗aviy qatlamlari. So‗zlarning ma‘no munosabatiga ko‗ra turlari. Lug‗at
zahirasining boyish usullari: so‗z yasash, so‗z va iboralarni o‗zlashtirish. Ko‗p ma‘nolilik. Metafora.
Metonimiya. Sinekdoxa. Omonimiya. Sinonimlar. Antonimlar. Eskirgan va tarixiy so‗zlar. Tabu va
evfemizmlar. Etimologiya va ―xalq‖ etimologiyasi. Terminologiya. Idiomalar. Frazeologiya.
Leksikografiya.
Qo„llaniladigan ta‟lim texnologiyasi: Ma‘ruza-namoyish, ―BBB‖, ―T-sxema‖
4-mavzu. Grammatika (2 soat) 
Grammatika fan sifatida. Morfologiya. Morfema va uning turlari. Tilning grammatik usullari:
affiksatsiya; agglyutinatsiya va fuziya; tovush almashishlari va ichki fleksiya; takror (reduplikatsiya);
so‗z qo‗shilishi; gapda so‗z tartibi; urg‗u ko‗chirish; yordamchi so‗zlar; ohang (melodika);
suppletivizm. So‗zning morfologik va etimologik tarkibi.Tillarning sintetik va analitik qurilishi.
Grammatik kategoriyalar. So‗z turkumlari.