Prakseologiczne
Yüklə 218,79 Kb. Pdf görüntüsü
|
MYŚLENIE PRAKSEOLOGICZNE. .. 173 [13] mi wolnymi i rozumnymi, ludzie – każdy z osobna – mają możliwość odpowiedzieć na tę propozycję według własnego wyboru. Akceptacja powołania wiąże się z gotowością przyjęcia zaproponowanej misji, a to z kolei pociąga za sobą konieczność radykalizmu i całkowitego daru z siebie. Potrzebne jest również kształtowanie wewnętrznej dyspozycyj- ności, która pozwoli człowiekowi realizować własne pragnienia. Naszkicowane powyżej pojęcie powołania Prymas nazwał „an- tropologiczną możliwością” 26 . W najściślejszy sposób wiąże się ona z ludzką praxis. Zagadnienie to wyjaśnia Kożyczkowska, twierdząc, że według Wyszyńskiego chrześcijańskiej wizji człowieka nie da się zro- zumieć bez odniesienia do działania (praxis) Chrystusa. Wypada jed- nak zaznaczyć, że nie chodzi tu o Jego działalność wynikającą z bo- skiej natury, lecz tę typowo ludzką. Chrystus był człowiekiem i Bogiem w każdym wymiarze: kiedy pracował, spożywał posiłki, odpoczywał, nauczał, czynił cuda, uzdrawiał. Z tego wynikają cenne wskazówki od- nośnie do sensu ludzkiej praxis. Każdy człowiek tworzy siebie przez działanie, jednak nie przypadkowe, lecz refleksyjne. Tak właśnie było u Chrystusa. Kożyczkowska pisze: „Działanie Chrystusa nie odbywa się w oddaleniu od ludzi, przeciwnie zawsze związane jest z byciem wśród ludzi, i zawsze odnosi się do ludzi, bądź jest ono powiązane z ludzką potrzebą” 27 . Wyjaśniając związek praxis Chrystusa z praxis człowie- ka, Wyszyński uczy: „Człowiek jest istotą przedziwną. Oparty swo- im bytem o ziemię, skierowany zadaniami ku niebu ma łączyć ziemię z niebem. Najwspanialszym wyrazem łączności jest Jezus Chrystus, Bóg-Człowiek, który przyszedł z nieba na ziemię, aby ukazać światu, że zbawienie człowieka odbywa się nie w przestrzeni, ale na globie. […] Nauka o człowieku w porządku doczesnym i wiecznym ma olbrzymie znaczenie dla kultury społeczno-katolickiej i w ogóle dla pracy cywili- zacyjnej: moralnej, kulturalnej, społecznej, ekonomicznej, politycznej. Wszędzie bowiem dominuje człowiek, wszędzie ma prymat” 28 . 26 Cyt. za A. Kożyczkowska, Stefana Wyszyńskiego antropologia, dz. cyt., s. 117. 27 Tamże, s. 118. 28 S. Wyszyński, Źródła natchnienia dla kształtowania kultury społeczno-katolickiej, dostępny na: http://www.nonpossumus.pl/nauczanie/0436.php (otwarty 25.04.2011).
BARTOSZ MITKIEWICZ 174
[14] Przytoczone słowa zachęcają do postawienia pytania, czy współcze- sny człowiek, jest świadomy takiego powołania? Nierzadko przecież lu- dzie wierzący, uznający Boga za Stwórcę świata, to właśnie Jemu pozo- stawiają wpływanie na otaczającą ich rzeczywistość, podczas gdy sami się w to nie angażują. Z dobrą wolą zwracają się ku Niebu, zapominając lub nie dostrzegając konieczności działania tu i teraz „z innym” i wśród „innych” – jak pisze Wyszyński – na globie. Taka postawa, zdaniem Kardynała, skutkuje brakiem świadomego zaangażowania się w realiza- cję własnego powołania. Warto w tym miejscu wyeksponować bezpośrednie powiązanie po- między powołaniem rozumianym jako odpowiedź człowieka lub jego otwarcie się na obecność Boga a powołaniem – nazwijmy to – na grun- cie codziennego życia, powszednich wyborów, decyzji oraz działań. Odkrycie tej szerszej drogi zawsze warunkować będzie optykę człowie- ka w jego funkcjonowaniu na niższych poziomach. Zatem świadome przyjęcie Boga (szeroki aspekt powołania) będzie miało bezpośredni wpływ na poszukiwanie codziennych zadań i powinności człowieka oraz na odpowiedzi na owe zadania (węższy aspekt powołania). Mam tu na myśli życie w rodzinie, w społeczeństwie, w pracy. W kontekście powyższych rozważań widać wyraźnie, że powołanie jest kategorią, w której znajduje swoje ostateczne uzasadnienie praxis człowieka. Przez działanie ma on naśladować samego Chrystusa. Nie zwalnia go to jednak ani z myślenia, ani z działania. Praxis jest umiejęt- nym połączeniem obu tych składników. To powoduje, że jest ona czymś ewidentnie dynamicznym. Prymas zachęca, by w ten właśnie sposób patrzeć na ludzkie sprawy i zawsze odnosić je do praxis Chrystusa 29 . W tej ostatniej uwidocznia się potencjalność, która przejęta przez ludzi pomoże im w nabyciu podobnej umiejętności dokonywania własnej we- wnętrznej przemiany. Nawiązując do obrazu Chrystusa jako Boga-Człowieka, Kardynał tłumaczy, że Chrystus, przyjmując ludzką naturę, ukazuje człowiekowi prawdę o jego boskim powołaniu i wskazuje równocześnie na możliwo- 29 Por. tenże, Duch pracy ludzkiej, dz. cyt., s. 35. MYŚLENIE PRAKSEOLOGICZNE. .. 175 [15] ści, ale i konieczność wykorzystania dziedzictwa, którym jest świado- mość Bożego synostwa. Uzasadniając to, pisze następująco: „Człowiek nie jest bogiem, ale jest w drodze do ubóstwienia, bo dąży do Boga, ma w sobie wszystkie możliwości, by być wyniesionym ponad inne stwo- rzenia. Człowiek jest człowiekiem, tzn. istotą rozumną i wolną, mającą swoje własne i społeczne, doczesne cele, zadania i przeznaczenia” 30
Przytoczone słowa potwierdzają, że Wyszyński rozumie praxis jako więź z Bogiem, a człowiek, będąc najdoskonalszym Bożym stworzeniem, posiada możliwość, aby na tej właśnie płaszczyźnie zbliżyć się do swo- jego Stwórcy. „Cóż jest celem tej boskiej wyprawy? – pyta dalej Prymas – Dążeniem Boga jest człowiek w swej osobowości jako istota rozumna, wolna, zdolna do miłości. Człowiek, który jest jedynym stworzeniem, które nosi w sobie odpowiedniki Boże. Ma możność i zdolność dążenia do swego Stwórcy i Ojca. Dzieje się to przez ludzki rozum, wolę, czyny i działanie w Bożej Miłości i Dobroci” 31 . Następnie wyjaśnia, że odkry- cie tej prawdy doprowadziło Jezusa do poznania Ojca i zrozumienia, że On sam jest Bogiem. Człowiek będąc „dzieckiem Bożym” nosi w sobie podobne powołanie: jest osobą świadomą, wolną i kreatywną. Wyszyński pisze wyraźnie na ten temat: „Naszym zadaniem jest upodobnienie się do Boga, świętymi bądźcie, bo Ojciec wasz jest Święty. Z tym wiąże się cała praca Boga w duszy ludzkiej i współdziałanie nasze z łaską Bożą” 32 .
goś gotowego wzoru. Przyjęcie lub odrzucenie powołania to nieustanny wybór dokonujący się w każdym człowieku. Życie w Bogu i wolność człowieka, zdaniem Kardynała, stwarzają podstawy do rozwoju i dosko- nalenia samego siebie. Każda osoba posiada możliwość poznawania, odkrywania i rozumienia siebie oraz otaczającego ją świata. Co więcej, człowiek jest w stanie stawać się coraz lepszym. 30 Tenże, Przyrodzony ustrój społeczny, [w:] tenże, Miłość i sprawiedliwość, dz. cyt., s. 268. 31 Tenże, Bóg człowiekiem, aby człowiek był… Bogiem, [w:] tenże, Idzie nowych, dz. cyt., s. 46. 32 Tenże, Człowiek – istota nieznana?, [w:] tenże, Miłość i sprawiedliwość, dz. cyt., s. 50. Yüklə 218,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|