Platin kompleksi sentez ve yapi aydinlatma çalişmasi

viii 

 

 

ÖZET 

 

 

Platin Kompleksi Sentez ve Yapı Aydınlatma Çalışması 

 

Sisplatin,  kanser  kemoterapisinde  solid  tümörlere  karşı  oldukça  etkin  ve  geniş 

kullanıma  sahip  bir  kemoterapötik  ajan  olmasına  rağmen,  ciddi  yan  etkileri, 

kullanımını  önemli  ölçüde  kısıtlamaktadır.  Sisplatine  alternatif  ilaç  bulunmaması, 

sisplatin  kullanımından  sonra  bu  ilaca  direnç  kazanılması,  kötü  hasta  uyuncu  ve  bu 

ilacın  önemliliği  gibi  sebeplerden  ötürü  yeni  platin  kompleksi  çalışmaları  önem 

kazanmıştır. 

Biyolojik  sistemin  tanıdığı  bir  hetereoaromatik  halka  sistemi  olan  ve  değişik 

farmakolojik  aktiviteleri  taşıyan  ilaçlarda  bulunan  imidazol  halkası  Medisinal 

Kimyacılar  için  büyük  önem  taşımaktadır.  Bu  çalışmada,  imidazol  (İm)  taşıyıcı 

ligandına  ve  oksalat  ayrılan  ligandına  sahip  ve  kapalı  formülü  [Pt(İm)

2

(oksalat)]  olan, 

orjinal  platin(II)  kompleksi  sentezlendi  (Kompleks  2).  Sentezlenen  kompleks  2’in 

kimyasal yapısı elemental analiz ve infrared spektrumları ile aydınlatıldı. 

 

 

 

Anahar Kelimeler: İmidazol, Platin Kompleksleri, Sisplatin, Antikanser  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

ix 

 

                                                                 ABSTRACT 

 

 

            Platinum Complex Synthesis and Structure Elucidation Study 

 

 

Even though cisplatin is a considerably efficient chemotherapeutic agent against 

solid  tumors  with  a  wide  range  of  use  in  canser  chemotherapy,  its  use  is  significantly 

limited due to causing its serious side effects. Eforts to improve new platinum complexes 

has  thus  gained  importance  recently  because  of  reasons  like  bad  patient  adherence, 

importance  of  cisplatin,  in  the  most  cases  having  no  alternative  to  cisplatin  and 

becominge resistant to cisplatin after usage. 

Imidazole  ring  which  is  a  hetereoaromatic  compound  and  found  in  drugs  with 

diffrent farmacological activities, is of great importance for Medicinal Chemists. İn this 

study, orginal platin(II) complex which has ligand bearing imidazol(im) and oksalat and 

is its closed formüle (Pt(im)

2

oksalat) was synthesized (Complex 2). Chemical structures 

of synthesized complex 2 was clarified with elemental analysis and İnfrared spectrums. 

 

 

 

Key Words: İmidazole, Platinum Complexes, Cisplatin, Anticanser

 

        

---

 

                                                        

1. GİRİŞ

 

 

 

 Sebebi  bilinen  ölümler  arasında  kanser,  son  yıllarda  kardiyovasküler  sistem 

hastalıklarından  sonra  ikinci  sırada  yer  almaktadır  (1).  Kanserin  temel  nedeni,  hücre 

bölünmesi  esnasında  DNA  replikasyonunun  hatalı  olması  sonucu  hücrenin 

farklılaşmasıdır.  Bu  farklılaşma  sonucunda;  hücreler  kontrolsüz  bir  şekilde  sürekli 

çoğalarak  yakındaki  ve  uzaktaki  başka  organlara  yayılma  özelliği  gösterirler  (2). 

Kanserde  kemoterapinin  amacı  hastanın,  sağlıklı  hücrelerine  zarar  vermeden  tümör 

hücresinin  çoğalmasını  durdurmak  ve  onları  yok  etmektir.  Bu  nedenle  direnç  gelişen 

kanser türlerinde etki gösteren ve yan etkisi en aza indirilmiş yeni kemoterapötik ajanlar 

geliştirmek için çalışmalar sürdürülmektedir (3). 

 Sisplatin  ilk  1844  ve  M.  Peyrone  tarafından  sentezlenip,  kimyasal  yapısı  ilk 

1893 yılında Alfred Werner ile açıklığa kavuşturulmuştur (4). Antikanser aktivitesi 1965 

yılında  Barnett  Rosenberg  ve  arkadaşları  tarafından  tesadüfen  keşfedilmiştir  ve  1979 

yılında tedavide kullanılmıştır (5). 

 Sisplatin  (cis-diamminedichloroplatinum(II))  baş  ve  boyun  skuamöz  hücreli 

karsinomu,  solid  testis,  over,  mesane,  prostat,  serviks  tümörleri  ve  küçük  hücreli 

olmayan akciğer karsinomları gibi pek çok malign hastalığın tedavisinde yaygın olarak 

kullanılan  etkili  bir  antineoplastik  ajandır.  Ancak  nefrotoksisite,  nörotoksisite  ve 

emetogenesis gibi yan etkilerinden dolayı tedavide kullanımı sınırlıdır (6). Sisplatin iki 

klorür  molekülleri  ve  cis  konumunda,  iki  amonyak  molekülü  çevrili  platin  merkez 

atomu ihtiva eden bir ağır metal kompleksidir (Şekil 1.1 ) (7). 

 

                   

                                             

   Şekil 1.1. Sisplatin ’in yapısı

 

 

---

2 

 

 

 

Sisplatin,  klorür  atomuna  enzim  katalizlenmiş  metabolizma  yerine,  su  veya 

sülfhidril grupları gibi nükleofiller ile kimyasal reaksiyonda yer değiştirir. Genel olarak, 

normal  ilaç  protein  etkileşimlerinde  olduğu  gibi  sisplatin,  geri  dönüşümsü  olarak 

albumin, transferrin ve gama globulin dahil olmak üzere, plazma proteinlerine bağlanır. 

İntravenöz  enjeksiyonundan  sonra,  plazmada  proteinlere  bağlanma  oranı  %  90’dır. 

Albümin  ve  platin  molekülleri  tarafından  oluşturulan  kompleksler  önemli  ölçüde 

ayırmak  yoktur  ve  en  az  beş  gün  yarılanma  ömrü  ile  yavaş  yavaş  ortadan  kalkar  (7). 

Ümmün  sistemini  stimüle  eden  proteinlere  de  sıkıca  bağlandığından  dolayı  antikor 

üretimini  azaltır.  Sisplatinin  toksik  yan  etkilerini  azaltmak  ve  rezistans  gelişimin 

engellenmsi için daha sonraki  yıllarda sentezlenerek klinikte kullanılmaya başlayan 2. 

kuşak  platin  kompleksi  karboplatin  yumurtalık  kanseri  tedavisinde  ve  3.  kuşak 

oksaliplatin  kolon  kanseri  tedavisinde  dünya  çapında  başarı  ile  kullanılmaya 

başlanmıştır. 

 

 

                

 

 

                                      

 Şekil 1.2. Klinikte kullanılan platin türevleri

 

 

 

Güney  Kore,  Çin  ve  Japonya’da  diğer  türevler  olan  Nedaplatin,  Laboplatin  ve 

Heptaplatin klinikte kullanılmaktadır (8). Burada bahsedilen ilaçların kimyasal  yapıları 

Şekil 1.3’de verilmiştir. 

 

                   

---