Paleontoloji Palaeontology

53. Türkiye Jeoloji Kurultayı

Geological Congress of Turkey

Anadolu Hisarı (doğu Boğaziçi-İstanbul) Kuvaterneri

Engin MERİÇ

1

, İ. Erdal KEREY

1

, Niyazi AVŞAR

2

, Güler TANER

3

, Funda AKGÜN

4

,

İsmail UNSAL

5

, Antonietta ROSSO

6

, Hayrettin KORAL

1

'/. Ü. Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 34850 Avcılar-İSTANBUL

:

Ç. Ü. Mühendislik-Mimarhk Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 01330 Balcalı-ADANA

'A. Ü. Fen Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 06100 Beşevler-ANKARA

4

D. E. Ü. Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 35100 Bornova-İZMİR

5

İ. 0. Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, 34459 Vezneciler-İSTANBUL

6

Universita di Catania Instituto Policattedra di Oceanologia e Paleoecologia, Corsa Italia, 55

Catania, 95129 İTALYA

Araştırma Anadolu Hisarı'nda, Küçüksu Kasrı çevresinde yapılmış olan ve Paleozoyik

temele kadar ulaşan 8 sondajdan derlenen 98 örnek üzerinde yürütülmüştür. Kuvaterner

istifinin kalınlığı 12.50-25.10 m arasında değişmektedir.

Sedimentolojik açıdan tortul istifin taban bölümlerinde başlayan bol kavkılı çökeller yüksek

enerjili deniz etmenliğinde gelişmiştir. Genelde üste doğru tane incelmesi gösteren, karasal

girdinin baskın olduğu seviyeler ile ardalanmaktadır. Bu durum son 7.000 yıl içerisinde en

az üç kez deniz düzeyindeki alçalıp yükselmenin varlığını ortaya koymaktadır.

Foıaminifer topluluğu olarak 98 örnekten 77'sinde 31 cins ve 52 tür gözlenmiştir. Fauna

tabanda denizel formlar ile başlar, acısu ortamına geçiş gösterir ve yine denizel formlar ile

sona erer. Acısu topluluğu ile üstteki denizel topluluk arasında bir geçiş dönemi özellikleri

belirlenir. Tortullar oldukça zengin denilebilecek Akdeniz foraminifer topluluğunu

içermekte ise de, örneklerdeki fert sayısı çok azdır.

İstifte İstanbul Boğazı mollusk faunasına göre çok zengin sayılamayan, farklı ortamları

karakterize eden pelecypod'lardan 11 cins ve 11 tür; gastropodlardan ise 9 cins ve 10 tür

bulunmuştur.

Bryozoon topluluğu açısından istifte çeşitlilik sunan bir fauna bulunmaz. 75 örnekte 5 cins

ve 6 tür saptanmıştır. Tümü Atlantik kökenli olan bu denizel formlar Holosen orta ve

sonlarında Akdeniz'in yöredeki baskınlığının bir işaretidir.

Tortul örnekler palinolojik açıdan değerlendirildiğinde 7 sondaja ait örneklerde spor, polen

ve dinoflagellat'lar belirlenmiştir. Özellikle Dinoflagellat grubu günümüzde 7.500-3.500

yılları öncesini simgeleyen, kıyı yakını ve acısu koşullarında yaşamış olan cins ve türleri

içerir.

Paleozoyik sonrası şiddetli deformasyona uğrayarak kıvrım, fay ve bindirmelerin oluştuğu

bölgede, KB-GD yönlü yanal atımlı faylar en genç yapılar olarak dikkati çekmektedir. Bu

fayların yaşının İstanbul Tersiyer'indeki diğer faylarla kıyaslanmasından, Miyosen sonrası

oldukları düşünülebilir.

255

---

Quaternary of Anadolu Hisarı (eastern Bosphorous-İstanbul)

This study was carried out on a total of 98 samples gathered from 8 boreholes cutting

through a Quaternary sequence around Anadolu Hisarı (castle) and Küçüksu Kasrı. All of

these 8 wells reached down to the Palaeozoic basement rocks. Total thickness of Quaternary

sequence in these wells varies between 12.50 and 25.10 m.

A sedimentary horizon, which is characterised by clastic sediments with abundant sea shells,

makes up the base of this sequence, indicating a high-energy marine environment. Upward

in the succession, this horizon changes into a level where fine-grained subaerial

intercalations are observed. This indicates that sea-level changes took place at least three

times in the course of last 7000 years.

77 samples out of 98 contain foraminiferous fossils. 31 genus and 52 species were observed

in these samples. The fauna starts at the base with marine forms, changes upward into those

of lacustrine in the middle and then turns again into marine forms at the top. There appears

to be a transition period between the lacustrine and marine groups. Although the sediments

contain abundant species of Mediterranean foraminiferous, number of members are quite

limited in the samples.

The Quaternary sequence contains pelecypod and gastropod faunas, which are not as

abundant as that of Bosphorous. We determined 11 genus and 11 species of pelecypods and

9 genus and 10 species of gastropods.

The sequence does not contain a fauna displaying variability in bryozoon group. We

encountered with 5 genus and 6 species in 75 samples. These marine forms which are of

Atlantics origin indicate that Mediterranean Sea had been dominant between middle and late

Holocene.

When examined from the palynological point of view, the samples from 7 boreholes contain

spores, pollens and dinoflagellats. Dinoflagellats are of special importance since they

represent species that lived in lacustrine and near-shore environments between 7500 and

3500 years ago.

The strike-slip faults displaying NW-SE strikes are the youngest structural elements in the

region that underwent intense deformations after the Palaeozoic. When correlated with other

faults of the Tertiary age, we conclude that these faults are younger than Miocene.

256

---