|
O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 12- son ilmiy tadqiqotlar jurnaliSodiqov Muhammadqodir Abdumutalib o\'g\'liO‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
12-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
19.10.2022
1030
zaifliklarning asosiy qismi o’ta xavfli (466 ta), o’rta xavfli(205ta) va past xavfli(24 ta)
hodisalarga tegishli tartibda choralar ko’rildi.
Kiberxavfsizlik boʼyicha global reytinglarda 2019- yil sarhisobiga koʼra
Oʼzbekiston Milliy kiberxavfsizlik indeksi (National Cyber Security Index) da 90-
oʼrinda, Global kiberxavfsizlik indeksi (Global Cybersecurity Index) da 52-oʼrinda, АKT
rivojlanganlik indeksi (ICT Development Index) da 95-oʼrinni egallab kelmoqda.
Yuqorida sanab oʼtilgan amaliyotlar barchasi milliy xavfsizlikni ta’minlashdab iborat.
Chunki mamlakatning iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy rivojlanishining statistik
koʼrsatkichlarining haqqoniyligi, ishonchliligi va konfedentsialligini taʼminlash bugungi
kundagi dolzarb muammolardan biri hisoblanadi.
Fikrimizcha, ushbu muammolarning yagona yechimi ushbu yo‘nalishda ilg‘or
xorijiy tajribaga asoslangan, milliy, xalqaro xorijiy tajribani yaxshi biladigan,
kiberxavfsizlik sohasini takomillashtirish bo‘yicha yuksak darajada fikrlaydigan
kadrlarni tayyorlash yuqori bo‘g‘indan emas, balkir quyidan yuqoriga qarab,
maktabgacha ta’lim-maktab-litsey-kollej-oliy ta’lim muassasasi-oliy ta’limdan keyingi
davrning izchillik olib boriladigan yagona pedagogik-metodik yondashuvni amalga
oshirish, har bir ta’lim davri o‘quvchisining aqliy imkoniyatlariga munosib darslik va
o‘quv qo‘llanmalarini tayyorlash, ularni bosqichma-bosqich raqamli ko‘nikmalar
tayyorlash orqali kiberxavfsizlik bo‘yicha bilim va salohiyatini yuksaltiradigan yagona
mexanizmni ishga tushrish bugungi kunda dolzarb vazifalarimizdan biri bo‘lmog‘i
darkor. Bugungi kunda Rossiya-Ukraina, Xitoy-Tayvan va boshqa malakatlar
o‘rtasidagi qurolli to‘qnashuvlar faqatgina qurol yordamida emas, balki kiberurushlar
orqali ham hal etilayotganligini yodda tutgan holda, ushbu yo‘nalishda kadrlarni
tayyorlashning yangi tartib-taomillarini o‘ylab ko‘rmog‘iz va amaliyotga tezroq joriy
etishimiz juda muhim.
Shuningdek, bugungi kunda onlayn muvaffaqiyatga erishmoqchi bo'lgan
tashkilotlar uchun AI kiberxavfsizlikning eng yaxshi variantidir. Samarali ishlash va o'z
tashkilotlarini kiberhujumlardan himoya qilish uchun xavfsizlik bo'yicha
mutaxassislar aqlli mashinalar va sun'iy intellekt kabi ilg'or texnologiyalardan muhim
yordamga muhtoj.
Mashinani o'rganish va AI algoritmlari ushbu tendensiyada hal qiluvchi
ahamiyatga ega. Ular qaror qabul qilish jarayonlarini tez avtomatlashtirish va to'liq
bo'lmagan yoki o'zgartirilgan ma'lumotlardan namunalarni aniqlash uchun juda
foydali, garchi ular barcha kiberxavfsizlik muammolari uchun bir martalik yechim
bo'lmasa ham. Ushbu algoritmlar dastlab haqiqiy ma'lumotlardan, masalan, joriy
xavfsizlik xatarlari, noto'g'ri pozitivlar va butun dunyo bo'ylab mutaxassislar
tomonidan aniqlangan eng so'nggi xavflarni o'rganish orqali ishlaydi.
AI algoritmlari eskirgan ro'yxatga asoslangan xavfsizlik usullaridan sezilarli
ustunlikka ega kuchli naqshlarni aniqlash vositalaridir. Xavotirli naqshlarni
ko'rsatadigan paydo bo'lgan tahdidlarni aniqlash orqali AI bu tizimlarni yaxshilaydi va
undan ustun turadi. AI tajribasining bunday darajasi katta hajmdagi o'rganishni talab
|
|
|