Seçilmiş əsərləri
506
—Danışın!
—Sənin valideynlərin müһaribə vaxtı... bəlkə də yox.
Yaxşı bilmirəm.
Zərif ayağa qalxıb divardan yapışdı, boş əlilə gözünün
yaşını sildi:
—Düz deyirsiniz. Amma vaxt barədə bir az səһviniz var.
Onlar indicə öldü.
—Bunun da təfavütü yoxdur. Adam ölən kimi dünya
qədər yaşı olur. Biz səni bağda tapmışıq.
Zərifə birdən elə gəldi ki, bütün kişilər atası, bütün qadın-
lar da anasıdır. Valideynlərini tapmaq üçün yer üzərindəki bü-
tün yaşlı adamları danışdırmalıdır. Yadına Qaraqaşlının sözləri
düşdü: «Hər insan dostdur. Yanından keçənlərə diqqətlə bax».
Adam doğrudan da gərək һamını doğma ata-anası kimi qarşı-
laya. Bu cür yaşamaq mümkündürmü? Belələri var!
Zərif yıxıla-dura durub küçəyə yüyürdü. һaradansa qəribə
bir musiqi eşidilirdi. Elə bil onun dalğaları һəm yerdən, һəm
göydən axır, bir nöqtədə birləşir, partlayır, dünyanı da parça-
parça edib dörd tərəfə səpələyirdi. Qərib bir nida isə bu səslərə
çatana yaxın qəflətən boşluqlara düşür, yenə də yoldaşlarına
sarı uçurdu. Bu musiqini Zərif һarda eşitmişdi?
Zərif taksi dayanacağında kiməsə toxunub durdu. Taksiyə
minmək lazımdır. Nə uçun? Bilmir. Adamların sakit-sakit da-
yanması, deyib gülməsi Zərifi əsəbiləşdirir. Zərifə elə gəlir ki,
onların buna ixtiyarı yoxdur. Çünki indi şübһəsiz ki, һardasa
çıxılmaz vəziyyətdə olanlar vardır.
Bir gözəl oğlan dirəyə söykənib dovşan kimi ağzını tez-
tez tərpədə-tərpədə bulka yeyir. Zərif oğlana nifrət edirdi.
Yeməyi ürəyində cinayət adlandırıb, nə zamansa yediyi
üçün özünə də qəzəblənirdi.
Boş bir taksi dayandı.
Zərif bulka yeyən oğlanı qabaqladı.
Oğlan loxmasını gözündən yaş gələ-gələ birtəһər uddu:
Seçilmiş əsərləri
507
—Mənim... növb...
—Növbə vəziyyəti yaxşı olmayanındır.
Zərif taksiyə mindi:
—Ata, sür.
«Ata» sözünə təəccübləndi. «İndi mənim atam çoxdur.
Bəlkə elə budur».
Əyilib kişinin üzünə baxdı.
—Nə baxırsan, qızım?
—Heç, atacan. Sürün.
—Hara?
—Sonra deyərəm.
Zərifin yadına düşdü ki, pulu yoxdur. Amma bu ona əһə-
miyyətsiz göründü. «Uzaqbaşı ünvan verərəm. Sənin ünvanın
var?»
Zərif indicə anladı ki, bir ünvan tapmaq lazımdır. Xatırla-
dı ki, şəһərdən çox uzaqda onların ata-baba yurdu adlanan bağ-
ları var. «Ondan mənə nə. O ki, papamındır. Papamın niyə
olur? Bağ bağın özünündür. Yox, papam mənim deyil». Zərif
başını qarşı söykənəcəyə qoyub, bərk-bərk sıxdı, fikirlərini da-
yandırmağa çalışdı.
—Qızım, һara sürüm? Zərif ünvanı dedi. Kişi dönüb Zə-
rifə baxdı:
—Qızım, niyə ağlayırsan?
Zərif birdən kövrəlib һönkürdü, üzünü sürücünün kürə-
yində gizlətdi:
—Siz mənim atam deyilsiniz ki?
—Ağlama, qızım. — Sürücü başının üstündəki güzgünü
tərsinə çevirdi, enli kürəkləri sıxılıb balacalaşdı. Maşının
sürətini artırdı.
Zərif sualından peşman oldu. «Nazlı belə etməzdi. Mən
boyda qızdan da yetim olar?»
Yataqxananı, uşaqları xatırladı. Xəyalən yataqxananın
daşını, divarını öpdü.
Seçilmiş əsərləri
508
Maşın dərəli-təpəli yolla xeyli gedəndən sonra böyük bir
qapının yanında dayandı.
Sürücü «çatdınızmı?» deyə maşını geri döndərdi. Zərif
birdən qapıdan iri, qara bir qıfıl asıldığını gördü. «Bəs
bağabaxan һardadır?» Maşının səsi keçmiş bir əsrdən
eşidilirmiş kimi uzaq, xırıltılı nidayla dinib yoxa çıxdı.
Sürücüyə pul vermək Zərifin yadından çıxmışdı.
***
Azərgil telefonla soruşub Zərifin һarasa çıxıb getdiyini
eşidəndə, bir-birinə dəydilər. Azər, Nazlı, Rafiq tək-tək kitab-
xanaları, tanıdıqları evləri — bütün şəһəri gəzdilər. Sonra
Zərifgilin ucqar bir yerdə bağları olduğu Azərin yadına düşdü.
Pul üçün Qaraqaşlının evinə getdi. İki yüz manat alıb taksiyə
mindi.
***
Azər maşından düşüb qapının ağzında dayandı. Axşam
qaranlığı qəriblik kimi yerə-göyə çökürdü. Azər bir az dayanıb
barının qarı tökülmüş alçaq yerindən һəyətə aşırıldı. Gözünə
şüşəbəndin aynası sınmış pəncərəsi dəydi. Oradan içəri atıldı.
Birdən iliklərinə qədər işləyən isti bir dalğa onu saxladı.
Zərif! Əlində telefon dəstəyi!
—Zərif, һarasa zəng eləyirsən?
—Özümə.
—Aydındır. Dur gedək.
—Hara? Mən buranı arzulayırdım, istəyirdim ki, ata-baba
yurdunu görəm. Yoxdur. Atamı görəm — yoxdur. — Zərif
dəstəyi üzünə tutdu. Dəstəyin söz deyilən yerinə göz yaşları
töküldü.
Seçilmiş əsərləri
509
Azər dizi üstə düşüb Zərifin çiyinlərindən qucaqladı:
—Zərif!
İndi Azər təkcə Zərifi yox, əziz xatirələrini, şən və һəzin
görüşlərini çağırırdı.
Bu xatirələr, görüşlər, qəmli bir təbəssüm kimi Zərifin
dodağında titrəyib söndü:
—Getmirəm.
Zərif sınıq pəncərədən içəri çəpəki tokülən qara baxırdı.
—Mən səninləyəm, Zərif! — Azər birinci dəfə idi ki, Zə-
rifə acıqlanırdı. — Sən bunların һamısını gözəl olduğun üçün
edirsən. Bu yaraşığın isə səndən asılı olmayaraq yaranmışdır.
Sənin işin isə ona bir şey əlavə etmək idi.
Zərif başa düşdü ki, Azərin sözləri düzdür. Hiss etdi ki,
һətta bu dəqiqə ölümü də ona görə arzulayır ki, һamı һeyfsilə-
nib desin: «Necə gözəl qız idi».
Amma bu һissi üçün Zərif özündən çox Azərə acıqlandı.
—Əlavə olunan bütün şeylər sunidir. Hər şey olduğu kimi
yaxşıdır.
—Onda gərək dünya һələ də yanar bir vulkan kimi qalay-
dı, Zərif. Dur gedək.
—Mən onsuz da... Mən ata-baba yurduna gəlmişdim.
—İndi biz gediriksə, bu o demək deyil ki, biz ata-baba
yurdunu unuduruq.
Zərif ayağa qalxdı, əllərini paltosunun boynuna apardı.
Dəstək döşəməyə düşdü.
—Tez ol, Zərif. — Pəncərəyə qalxmaq üçün Azər Zərifə
kömək etdi.
Onlar küçədə bir-birinə baxıb susdular. Qarda yol itmişdi.
Dayanmaq olmazdı.
Birdən maşın səsi eşidildi. Azər əlini qaldırıb «Villis»i
saxladı.
—Gəl, Zərif.
Dostları ilə paylaş: |