Mundarija kirish Asosiy qism: I. Bob. Yorug`lik dispersiyasi

Jamen interferometri: Bu interferometr qalinligi d bir xil bo’lgan ikkita yassi shisha plastinkadan iborat. Yorug’lik birinchi plastinkaga tushib qisman qaytadi va qisman plastinkada sinib uning ikkinchi sirtidan qaytadi. Nurlar yo’li chizmada ko’rsatilgan. A nuqtada nurlarning ajralishidan yo’llar farqi hosil bo’ladi:

Nurlar B nuqtada uchrashganda yo’llar farqi ortadi.

d - plastinkalar qalinligi, n - sindirish ko’rsatgichi. Agar plastinkalar bir-biriga nisbatan qat’iy parallel va bir xil bo’lsa, yo’llar farqi nol (=0) bo’ladi. Agar plastinkalar orasida juda kichik  burchak hosil bo’lsa, yo’llar farqi quyidagiga teng bo’ladi:
,
,
 burchak qancha kichik bo’lsa, qo’shni maksimumlar bir-biridan shuncha uzoqroq bo’ladi. Birorta nurning tarqalish sharti o’zgarsa, interferension manzara buziladi. Birorta nurning yo’liga gaz bilan tuldirilgan K kyuvetani joylashtirib, uning sindirish ko’rsatgichini aniqlash mumkin. Kyuvetadagi bosimni o’zgartirib, sindirish ko’rsatgichiga bosimning ta’sirini (yoki temperaturaning ta’sirini) o’rganish mumkin.
Bu interferometrning sezgirligi katta, shuning uchun u gazlar sindirish ko’rsatkichini aniqlashda ishlatiladi.
Maykelson interferometri
Interferension manzaralar hosil qiluvchi qurilmalar ko’p. Bunday qurilmalardan biri fan tarixida muhim rol o’ynagan Maykelson interferometridir.
Ko’zgular rostlash vintlari vositasida to’g’rilanadi. Ko’pincha ko’zgular shunday o’rnatiladiki, bunda ekvalent havo qatlamining qirrasiga parallel joylashadigan teng qalinlik interferension polosalari ko’rinadi. Ko’zgular orasidagi masofalar katta bo’lganda interferensiyalavchi nurlar orasidagi yo’l farqi g’oyat katta (106  dan ortiq) qiymatlarga yetishishi mumkin, ya’ni millioninchi chamasidagi poloslar ko’rinadi.
Ravshanki, bu holda monoxromatiklik darajasi juda yuqori bo’lgan yorug’lik manbalari kerak. V.P.Linnik «mikrointerferometr» yasadi, bu asbob Maykelsonning kichik interferometri bo’lib, odatdagi mikroskopga kiygiziladi. Bu asbob sirtdagi juda mayda notekisliklarni kuzatish va o’lchashga imkon beradi hamda sirtlar sifatini tekshirishda ishlatilishi mumkin.
Ammo ikki nurning interferensiyalashishi tufayli vujudga keladigan manzaraning bir kamchiligi mavjud: ekrandagi yoritilganlik maksimumdan minumumga tomon asta-sekin o’zgarib boradi. Boshqacha qilib aytganda maksimumlar yoyilganroq bo’lib, umumiy fonda unchalik aniq ajralib turmaydi. Interferension manzaraning keskinligini oshirish uchun ikki emas, balki ko’proq kogerent nurlarning interferensiyalashishidan foydalanish lozim. Shuning uchun ham hozirgi vaqtda asosan ko’p nurli interferometrlar ishlatiladi. Shunday interferometrlardan biri Fabri-Pero interferometridir.