Mühazirə-1 Sualtı boru kəmərİnİn trassasına olan tələbat və seçİlən trassanın xüsusİyyətlərİ

Mühazirə-8
Yedəkləmə üsulu ilə boru kəmərinin çəklişi. Aşağı yedək
Aşağıdan yedəkləmə metodunda, adından da göründüyü kimi, sualtı boru kəməri üzmə qabiliyyətinə malikdir və yedəkləmə zamanı əvvəlcədən müəyyən edilmiş hündürlükdə dənizin dibindən yuxarı üzür, bax Şəkil (2.6). Üzmə modulları və zəncirləri boru kəmərinin uzunluğu boyunca qeyri-səlis modullarla bağlanır. Boru kəməri yerində yedəkləndikdən sonra üzmə modulları çıxarılır və ya su altında qalır və boru kəməri dənizin dibinə çökür. Alt yedəkləmə üsulu ilə müqayisədə, mövcud boru kəmərləri geniş mühafizə strukturuna ehtiyac olmadan keçə bilər. Bu, bu boru kəmərlərinin üzərinə beton piltələr (beton dairələr) yerləşdirilməklə və asma zəncirlərin sürüklənməsinə imkan verilməklə yerinə yetrilə bilər. Dəniz dibinin tədqiqi daha sadədir ki, yalnız üzən boru kəmərinin hündürlüyündən yüksək olan maneələri və dəniz dibinin qəfil sıldırım boşluqlarını nəzərə almaq lazımdır. Aşınmaya davamlı örtükdən əlavə, yalnız nominal aşınmaya davamlı qalınlıq tələb olunur, bu, hətta beton çəki örtüyünə ehtiyac olmadığı təqdirdə əlavə FBE örtüyü ola bilər. Beton çəki örtüyü üçün əlavə qalınlıq tələb olunmur.

Şək. (2.6): Boru kəmərinin quraşdırılması üçün aşağıdan kənar yedəkləmə üsulu
Orta dərinlikdə yedəkləmə
Orta dərinlikdə yedəkləmə metodunda, Şəkil (2.7)-də göründüyü kimi, yedəkləmə zamanı boru kəmərinin bütün uzunluğu dənizin dibindən xeyli yüksəklikdə saxlanılır. Diskret üzmə qabiliyyəti və zəncirlərlə yanaşı, boru kəmərinə böyük bir gərginlik tətbiq edilir. Gərginlik, boru kəmərinin hər bir ucunda əks istiqamətə çəkən iki yedək gəmisi tərəfindən tətbiq edilir. Boru kəməri istənilən hündürlüyə çatdıqdan sonra, ön yedək gəmisi daha çox itələmə qüvvəsi tətbiq edəcək, arxa yedəkləyici gəmi isə öz əks itələyici qüvvəsini azaldır. Sualtı transponder sistemindən istifadə etməklə ortada boru kəmərinin hündürlüyünə nəzarət etmək üçün daha bir gəmi tələb olunur. Üçüncü gəmi öz siqnalını real vaxtda hündürlüyü görən və boru kəmərini istənilən hündürlük diapazonunda saxlamaq üçün öz itələmələrini müvafiq şəkildə tənzimləyən iki yedək gəmisinə göndərir. Boru kəməri çox uzun olarsa, istənilən hündürlük aralığını saxlamaq çox çətin olacaq və daha böyük gərginlik tələb olunacaq. Bu üsul 3 mildən (4.8km) uzun boru kəməri üçün uyğun deyil [9]. Yalnız sahilə yaxın tədqiqat və yataqdaxili boru kəməri marşrutunun yekun tədqiqatı tələb olunur. Bundan əlavə, fövqəladə hallarda boru kəmərinin dayana biləcəyi bəzi diskret sahələr müəyyən edilməlidir. Bu üsul geniş qayalı çöküntüləri, çoxlu mövcud boru kəmərləri və ya yedəkləmə yolu boyunca digər maneələri olan ərazilər üçün idealdır. Yalnız sahilə yaxın tədqiqat və yataqdaxili boru kəməri marşrutunun yekun tədqiqatı tələb olunur. Bundan əlavə, fövqəladə hallarda boru kəmərinin dayana biləcəyi bəzi diskret sahələr müəyyən edilməlidir. Bu üsul geniş qayalı çöküntüləri, çoxlu mövcud boru kəmərləri və ya yedəkləmə yolu boyunca digər maneələri olan ərazilər üçün idealdır.

Şək. (2.7): Boru kəmərinin quraşdırılması üçün orta dərinlikdə yedəkləmə üsulu