Microsoft Word ?Ziz? C?F?Rzad?docx
Yüklə 5,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
24
Amma bu məşhur şah beyt Seyid Əzimə çoxdan tanış idi. Nəcəfqulu bütün məclisdə oturanların dili ilə bu gözəllik rəmzinə üz tutub yalvarır, kamanın həzin ahənginə uyğun olaraq ilman dili açıb yovuncuyurdu: Rüsxəti xahəm ki, qorbanət şəvəm quyəm bələnd, Ta bəkey dər zire-ləb quyəm ke "qorbanət şəvəm" 1. Ecazkar sözlər, ecazkar musiqinin təsirilə daha da həzin, daha da üsyankar bir məna kəsb edib, gənc şairin ürəyində Pirdirəki dağının ləpəsi kimi əks-səda verirdi: "Doğrudan da, haçana kimi insan öz qəlbinin ən əziz, ən müqəddəs hisslərini gizlətməli, ən qüdsi və pak duyğularını ucadan deməyə qorxmalı, pıçıldamaqdan da ehtiyat etməlidir, a sənə qurban olum? Bu rüsxət, bu icazə insana nə vaxt veriləcək və niyə gərək insan bundan ötəri icazə gözləməli, rüsxət istəməli, qor- xub-çəkinməlidir? Nə vaxtacan şəbpərələr günəşin aləməfhız ziyasına qara qanad gərməlidir? Haçanacan, a qurban olum sənə?". ...Rəqs məclisi bitdi, qızlar və xanəndə ilə novazəndə otağı tərk etdilər, yerlər seyrəldi; nökərlər otaq boyu xalılar üstünə divarların nəqşlərini əks etdirən qələmkar süfrələr salmağa başladılar. Parlaq mis aftafa-ləyənlərdə əl suyu gəldi. Nökərlər, Lənkəranın ənbərbu düyüsündən zirəli-zəfəranlı plov dövrələrini buğlana-buğlana ortaya gətirdilər. Rəngin xuruşlar, ovşalalar, iskəncəbilər əlvan kuzələrdə süfrəni bəzədi... Seyid Əzim nə yediyini, necə yediyini bilmədi. Yeni- dən naxışlı aftafa-ləyənlərdə əl suyu verilənəcən onun gözünün önündə bir az əvvəl gördüyü rəqslərin əfsunkar mənzərəsi durur, ürəyi isə az əvvəl qoşmağa başladığı qəzəli təkrar edirdi. Mahmud ağa əcnəbi qonağı ilə məşğul olsa da, Rza bəyin ona incə ruhlu şair kimi təqdim etdiyi cavanın heç bir hərəkətini gözdən qoymurdu. Gənc nədənsə onun qəlbini çox məşğul etmişdi. "Hər çi badə-bad" deyə birdən o, Seyidə müraciət elədi:
- Cavan şairsiz, deyiriər. Ağa, məclisə münasib bir söz desəz, eşidib fərəhlənərik. ...O anladı, bildi ki, imtahana çəkilir... ayaq geri qoymaq məqamı deyil. Utanmaq, çəkinmək bimövqe olar. Məgərbirazəvvəlözü"Haça-nacan səs çıxarmaqdan ehtiyat edib, düşündüklərimizi ucadan söyləməyəcəyik?" - deyib fikirləşmirdimi? Məqamdı; qoy onun ürəyindən
25
Keçən qəzəl, indicə dodaqlarına gəlmək istəyən misralar bu məclisdə səslənsin, axı onlar burada yaranıb, ilhamı bu məclisdən alıb, ilk dəfə burada səslənməlidir. Hayıf ki, Sona burada yoxdur. Hayıf ki, o bu misraları eşitməyəcək, bilməyəcək ki, Seyid bu sözləri məhz onun rəqsindən ilham alıb söyləmişdir... onun üçün söyləmişdir: -Ağalar icazə buyursa... - o pul kimi qızara-qızara sözə başladı. Məclisin çox yerindən səslər ucaldı; -İzindi... -Buyuracaqsan... -Başla görək, şair... O, dizləri üstündə dikəldi, getdikcə artan, ucalan bir səslə qəzəlini oxumağa başladı. Rəssam da əlindəki qələmi saxladı. Onun mavi parlaq gözləri maraqla gənc şairi seyr edirdi. Anlamadığı sözlərin ahəngini böyük bir diqqətlə, bayaq musiqini dinlədiyi diqqətlə izlədiyi hiss olunurdu. ...Yıxıldım huşdan getdim, tutuldu nitq, Musa t’k, Təcəlla nurunu çün vadiyi- Sinada gördüm mən... Müsəlmanzadə idim, döndüm axır, bütpərəst oldum, Məhəmmad nurunu çün ol büti-zibadə gördüm mən. O bəzmi bir də, Seyyid, görmək olmaz ağlaram hər gün ki, guya ol büsatı, dün gecə, röyadə gördüm mən. Qəzəlin son məqtə bəndi deyilən kimi məclisdən "afərin, maşallah, əhsən" səsləri ucaldı. Hərə öz hissini bir cürə ifadə edirdi: -Balam, nə tez müsəlmanzadəliyi tərk edib, xumar aşiqi Sənana döndün? -Qardaş, doğrudan da, cənab Mahmud ağanın məclisinin gözəlliyini elə yuxuda görmək olar. -Bədahətən... afərin bu qabiliyyətə... -Gec gəldi tez öyrəndi, buna deyiblər ha... -Maşallah-namxuda, yaxşı şair olacaq... -Elə şairdi də... şairin daxı buynuzu olmur ki... -A balam, bura Şirvan torpağı deyərlər... Suyundan kim bir gilə içsə - şairdi... -Bəs sən neyşə hər bulaq başına çatanda bir xəndək su içə-içə dönüb şair olmursan? -Nə bilirsən ki, olmuram...
26
Gülüşmə, zarafat artdı; Seyid Əzim ağanın təhsinini gözləyərək, yerində rahatlanıb oturdu; onun ürəyi cələyə düşmüş sığırçın ürəyi kimi çıtpınırdı. "Görəsən bəyəndimi; imtahandan necə çıxdım?" Mahmud ağa məşğul idi, o bədahətən söylənən qəzəlin məzmununu tələsik knyaza tərcümə edirdi. O, tərcümə etdikcə rəssamın incə dodaqları xəfif bir təbəssümlə titrəyir, Şərq şerinin dəbdəbəsinə fərəhlə qulaq verdikcə, tez-tez başım tərpədir, şerin məzmununu bəyəndiyini bildirirdi. Birdən rəssam yerindən qalxdı, cavan şairə yanaşdı, hərarətlə əlini sıxıb nə isə dedi və yerinə qayıtdı. Sükut içində bu mənzərəni seyr edən Mahmud ağa dilləndi: - Afərin, Seyyida, bu qəzəlini başqasından eşitsəydim, məhz bizim məclisin təsvirini onda görməsəydim, Füzuli rəhmətüllah yazıb deyərdim. Cənab knyaz da deyir ki, sözlərin mənasını başa düşməsəm də, ahənginə valeh oldum. ömrümdə, bedahətən belə rəvan şeir deyildiyini ilk dəfə görürəm. Əhsən! Əhməd ağanın ruhuna and olsun ki, məclisimizi şərəfləndirdin, qonaq yanında da başımızı uca elədin. Xahişməndəm, məclisimizə münasib qəzəlini yazıb verəsən Necəfquluya, əzbərləyib gələn məclislərimizdə oxusun... -Baş üstə!.. ...Məclis dağılanda onlar bərabər çıxdılar. Seyid Əzim və Tərlan... hər ikisi həyəcanlı və xumar idilər. Hər ikisi qəribə bir hal keçirirdi. Şair ilk dəfə imtahan verdiyindən, musiqi, şeir və ədəb məclisində, şerə qiymet verən adamlar arasında birinci dəfə öz əsərini oxuduğundan həyəcanlı idi, bu əsərin bəyənilməsindən, Mahmud ağa kimi xiridarın ona yüksək qiymət verməsindən xoşbəxt idi. Ürəyində yeni-yeni ümidlər doğmağa başlayırdı. Onun da əsərləri bəyəniləcək, dillərə düşəcək... babası Axund Hüseynin dediyi kimi "yarımçıq şair" olmayacaq. Görün Nizami necə demişdi: Palangəri beğayəti-xəd Behtər ze kollahduziyi-bəd'. Babam bu şeri birinci dəfə oxuyanda mənə yaxşıca bir dərs verdi. Yazıq qoca çox narahat idi. Şairə elə gəldi ki, o, babasının səsini eşidir: "Şirvanda hansı daşı qalxızsan altında bir şair yatıb, hər kəsək bir şair məzannın başdaşıdır.
Yüklə 5,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|