36
daim izlənəcəkdir. Pul siyasətinin adekvat reaksiyasının formalaşmasında Mərkəzi Bank
iqtisadi tsikl modelinin nəticələrini də nəzərə alacaqdır.
2015-ci ildə məzənnə siyasətini həyata keçirərkən Mərkəzi Bank makroiqtisadi
sabitliyin təmin edilməsi, maliyyə sabitliyinin və qeyri-neft iqtisadiyyatının rəqabət
qabiliyyətinin qorunması kimi hədəfləri əsas götürəcəkdir. Manatın sabit məzənnəsi
aşağı təkrəqəmli inflyasiya hədəfinə nail olunmasında, sosial rifahın və investisiya
aktivliyinin qorunmasında mühüm rol oynayır. Bunu nəzərə alaraq 2015-ci ildə manatın
məzənnəsinin sabitliyi mühüm prioritetdir. Məzənnə rejimi əsasən dəyişməz saxlanacaq,
ABŞ dolları/manat məzənnəsinin hədəflənməsi növbəti ildə də məzənnə siyasətinin
ə
məliyyat çərçivəsini təşkil edəcəkdir. Növbəti ildə də ikitərəfli məzənnə ilə yanaşı,
manatın nominal və real effektiv məzənnələri monitorinq ediləcəkdir.
Pul təklifinin məqbul artım tempinə nail olmaq üçün 2015-ci ildə Mərkəzi Bank
pul bazarında likvidliyin verilməsi və ya sterilizasiyası alətlərindən istifadə edəcəkdir.
Makroiqtisadi proqnozlar pula tələbin stabilləşməsi meyilinin 2015-ci ildə də
davam edəcəyini göstərir.
Pul bazarındakı vəziyyətdən asılı olaraq Mərkəzi Bank tərəfindən likvidliyin
tənzimlənməsi,
o
cümlədən
inyeksiya
ə
məliyyatlarından
istifadə
diqqətdə
saxlanılacaqdır. Bazar əməliyyatları pul siyasəti məqsədləri ilə yanaşı bank sistemində
sabitliyin qorunması, maliyyə vasitəçiliyinin stimullaşdırılması və ödənişlərin vaxtlı-
vaxtında həyata keçirilməsinə xidmət edəcəkdir. Klassik alətlərlə yanaşı qeyri-ənənəvi
pul siyasəti alətlərindən də zəruri hallarda istifadə edilməsi təmin olunacaq, o cümlədən
banklar vasitəsilə biznesin kreditləşdirilməsi alətləri inkişaf etdiriləcəkdir.
Likvidlik alətləri üzrə faiz dərəcələri “faiz dəhlizi konsepsiyası”na uyğun olaraq
müəyyənləşdiriləcəkdir. 2015-ci ildə faiz dəhlizinin parametrləri iqtisadi mühitə çevik
şə
kildə uyğunlaşdırılacaqdır. Öz əməliyyatları üzrə faiz dərəcələrini müəyyənləşdirərkən
Mərkəzi Bank ölkədə kreditlər üzrə faiz dərəcələrinin azaldılması prioritetini də nəzərə
alacaqdır.
Pul siyasəti alətlərinin kəmiyyət parametrlərini müəyyən edərkən pul siyasətinin
iqtisadiyyata ötürücülük qabiliyyəti - transmissiyası xüsusiyyətləri də nəzərə alınacaqdır.
Pul siyasəti alətlərinin təkmilləşdirilməsi və onların iqtisadiyyata təsirlərinin
37
gücləndirilməsi istiqamətində tədbirlər davam etdiriləcəkdir. Xüsusilə banklararası pul
bazarının fəaliyyətinin gücləndirilməsi diqqətdə saxlanacaq, buradakı faiz dərəcələrinin
faiz dəhlizi mexanizminə inteqrasiyası imkanlarına baxılacaqdır.
Mərkəzi Bank pul siyasətinin strateji çərçivəsini 2015-ci ildə də təkmilləşdirməkdə
davam edəcəkdir. Bu təkmilləşdirmə bir tərəfdən inflyasiyanın birbaşa hədəflənməsi
rejiminə keçid şərtlərinin reallaşdırılması, digər tərəfdən isə Mərkəzi Bankın tənzimləmə
arsenalının genişləndirilməsi istiqamətlərində aparılacaqdır.
Beynəlxalq təcrübəyə görə inflyasiyanın birbaşa hədəflənməsi qiymət sabitliyini
təmin etməyin ən effektiv çərçivəsidir. Mərkəzi Bankın faiz dərəcələri vasitəsilə məcmu
tələbə, iqtisadi artıma və inflyasiyaya yüksək təsir imkanlarını nəzərdə tutan bu siyasət
çərçivəsi inflyasiya gözləntilərini sabitləşdirir və makroiqtisadi şokların təsirlərini çevik
neytrallaşdırmağa imkan verir. Bunun üçün müvafiq şərait formalaşdıqca (xarici valyuta
mənbələrinin şaxələnməsi, maliyyə və kapital bazarlarının dərinləşməsi, bank sektorunun
maliyyə dərinliyinin artması və s.) faiz dərəcəsindən məcmu tələbə təsir edən operativ
hədəf kimi istifadə olunması imkanları yaranacaqdır.
Pul siyasəti çərçivəsinin təkmilləşdirilməsi zamanı son vaxtlar dünyada pul
siyasəti dizaynında baş verən dəyişikliklər də nəzərə alınacaqdır. Son qlobal böhran
göstərdi ki, mərkəzi banklar dayanıqlı iqtisadi inkişafı yalnız qiymət sabitliyi ilə
dəstəkləməklə kifayətlənməməlidirlər. Hazırda dünyada mərkəzi bankların hədəf
perimetrinin (qiymət sabitliyi ilə yanaşı, iqtisadi artım və maliyyə sabitliyi) və alət
arsenalının genişləndirilməsi məsələsi aktuallaşmışdır.
Maliyyə sektorunda riskli artımın makroiqtisadi disbalanslar yarada bilmə
ehtimalını
nəzərə
alaraq
monetar
siyasət
makroprudensial
siyasətlə
sıx
ə
laqələndiriləcəkdir. Pul siyasəti alətləri ilə təmin olunan makroiqtisadi sabitlik maliyyə
sektorunda hərarətlənmənin qarşısını alan kontr-tsiklik makroprudensial alətlərin tətbiqi
ilə gücləndiriləcəkdir.
Mərkəzi Bank 2015-ci ildə də bank sektorunun potensial risklərə qarşı
dayanıqlığının yüksəldilməsinə, risklərin preventiv rejimdə məhdulaşdırılmasına
yönəldilmiş fəaliyyətini davam etdirəcəkdir.
38
2015-ci ildə bank nəzarəti çərçivəsinin təkmilləşdirilməsi Bazel III prinsipləri,
habelə bank fəaliyyətinin yerli mühitinin xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla davam
etdiriləcəkdir. Risk əsaslı və kontr-tsiklik prudensial tənzimləmənin həyata keçirilməsinə
imkan verən siyasət modelinin qurulması, hər bir risk növünün prudensial tələblərlə
ə
hatəsi üzrə işlər davam etdiriləcəkdir.
Sektorun aktivlərinin keyfiyyətinin qorunması üçün bankların təmkinli kredit
fəallığı və kredit portfelinin strukturunun yenidən balanslaşdırılması təmin olunacaqdır.
Kredit qoyuluşlarının dinamikasının iqtisadi inkişaf strategiyası ilə uzlaşmasını təmin
etmək üçün istehlak kreditləri üzrə artımın tənzimlənməsi davam etdiriləcəkdir.
Banklarda “məsuliyyətli kreditləşmə” fəlsəfəsinin tətbiqi inkişaf etdiriləcək, girovların
realizasiyası mexanizminin təkmilləşdirilməsinə dair yeni təşəbbüslər göstəriləcəkdir.
Bank sektorunda riskli artımın qarşısını almaq üçün növbəti ildə də yeni prudensial
nəzarət alətlərinin tətbiqi imkanları araşdırılacaqdır.
2015-ci ildə əməliyyat riskləri üzrə tənzimləmə çərçivəsinin yaradılması və
ə
məliyyat risklərinin kapital adekvatlığının hesablanmasında nəzərə alınması nəzərdə
tutulur. Bank sistemində konsolidasiya prosesləri davam etdiriləcəkdir. Sistem
ə
həmiyyətli bankların risk profilinə uyğun nəzarət çərçivəsinin seçilməsi diqqətdə
saxlanılacaq, zəruri hallarda restrukturizasiya istiqamətində tədbirlər görüləcəkdir.
Banklarda risklərin idarə edilməsi üzrə daxili potensialın yüksəldilməsi üçün
korporativ idarəetmə standartlarının kompleks tətbiqi, idarəetmənin keyfiyyətinə,
menecmentin kompetensiyalarına, texnoloji və kadr potensialına tələblərin yüksəldilməsi
istiqamətində fəaliyyət davam etdiriləcəkdir.
Ə
hali və korporativ sektorun bank sisteminə etimadının artırılmasına yönəlmiş
tədbirlər çərçivəsində maliyyə xidmətləri istehlakçılarının maraqlarının müdafiəsi
sisteminin gücləndirilməsi mühüm priortetlərdən biri olacaqdır. Əhalinin maliyyə
savadlığı səviyyəsinin yüksəldilməsi istiqamətində fəaliyyət gücləndiriləcəkdir. Maliyyə
Maarifləndirilməsi Portalının bu işdə xüsusi rol oynayacağı gözlənilir. Maliyyə savadlığı
sahəsində müxtəlif təşkilatlarla birgə kütləvi tədbirlər davam etdiriləcəkdir. Bu
istiqamətdə yeni maarifləndirici vasitə və məhsulların hazırlanması təmin ediləcəkdir.
Dostları ilə paylaş: |