Microsoft Word multikulturalizme giris docx
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
Ticarət yolları üzərində yaradılan karvansaraylar, sonralar tədricən yaşayış məntəqələrinə çevrilmışdir. Uzaq ölkələrdən gələn turistlərin bir hissəsi daimi yaşamaq üçün bu yaşayış məntəqələrində məskan salırdılar. Ümumiyyətlə bu haqda, hələ 1921-ci ildə nəşr olumuş Baharlının “Azərbaycan etnogenezi ” ə sərində daha geniş və dolğun məlumatlar yer tapmışdır. Müasir dünyanın siyasi problemlərini hələ 80 il bundan öncə ingilis iqtisadçı Con Keyns öz əsərlərində aydın şəkildə açıqlamışdır. Onun fikrincə, “bəşəriyyətin siyasi problemləri bütövlükdə 3 məsələlərin həllində kəsişir: iqtisadi səmərəlilik, sosial ədalət və şəxsiyyət azadlığı”. Göstərilmiş bu məsələlərin regionlar üzrə müxtəlif səviyyədə gərginliyi bir sıra çağırışların əmələ gəlməsinə şərait yaradaraq onların tədricən qlobal miqyasa keçməsinə səbəb ola bilər. Bu baxımdan hər bir ölkə tərəfindən yaranan çağırışlara qarşı müvafiq siyasətin yeridilməsi həddən dərəcə vacib hesab olunur. Azərbaycanda milli və dini azadlığın inkişafı üçün hər bir şərait yaradılmışdır.Ölkəmizdə, hər bir islam və digər dini icmalar, qanunvericilik çərçivəsində, sərbəst qeydiyyatdan keçmək və fəaliyyət göstərmək imkanına malikdir. Bunun əksinə olaraq, bəzi Qərbi Avropa ölkələrində (Fransa, Almaniya, Böyük Britaniya, Belçikavə s.) son onillikdə islamafobiya geniş yayılmışdır. Belə ideologiyanın dəstəklənməsi ekstremist qüvvələrin baş qaldırması və yayılmasına zəmin yaratmışdır.Belə meylərin genişlənməsinin əsas səbəblərindən biri bu ölkələrdə dövlət tərəfindən (yarı örtülü olsada) müvafiq siyasətin yeridilməsidir. Belə ki, son illər bir sıra Avropa ölkələrində, irqi, milli və dini zəmində baş vermiş dəhşətli cinayyətlər bu fikri bir daha təsdiqləmışdır. Misal olaraq, Norveçdə Breyvik adlı şəxs, əsasən müsəlman olan, 69 gənc oğlan və qızları vəhşicəsinə qətlə yetirmişdir. Almaniyada ekstremist qrupları tərəfindən yerli tüklərə mütamadı qarşı terror aktları törədilir. Son illər Almaniyada türk mənşəli ölkə vətəndaşlarına qarşı yönəlmiş “Peqida” ictimai hərəkatı geniş vüsət tapmışdır. Sanki belə meylləri dəstəkliyərək, 2010-cu ildə Almaniya rəsmi olaraq, multikulturalizmdən imtana etmişdir. 2014-cü ildə Macarıstanın baş naziri Viktor Orban çıxış edərək, Avropada multukulturalizm ideyasının yayılmasının əleyhinə olduğunu bildirmışdir. Onun sözlərinə görə, miqrantlar avropalılar üçün təhlükələr və problemlər yaradırlar. V.Orban hesab edir ki, ölkəsində sayca gözə çarpan miqarntları görmək dözülməzdir. Maraqlısı odur ki, eyni zamanda hər il minllərlə ölkə vətandaşı digər AB ölkələrinə iş dalınca miqrasiya edirlər. Bir sıra Qərbi Avropa ölkələrində məhz dövlətin bu sahədə buraxdığı səhvlər nəticəsində dini və milli zəmində ekstremizmin baş qaldırmasına gətirib çıxarmışdır. Məsələn, Fransada çap olunan “La Şarli” qəzetində, müsəlmanların dini hisslərini təhqir edən, Məhəmməd Peyğəmbərin karikaturasının verilməsi, terror aktların baş verməsinə səbəb oldu. Bundan ibrət dərsi çıxararaq, gözləmək olar ki, Fransa rəhbərliyi terrorçuları lazımı cəzalandırmaqla yanaşı, dini hissləri təhqir edici addımların bir daha baş verməməsi üçün müvafiq tədbirlər görəcək. Bunun əksinə, Fransada qətlə yetirilmiş jurnalistlər sanki qəhramanlara çevrilmiş və onların xatirəsini bir sıra Avropa ölkələri rəhbərlərinin iştirakı ilə, hətda yürüş keçirilmişdir. Sonra isə Qərbi Avropanın bir çox ölkələrində belə karikaturalar təkrarən çap olundu. Təbiətdə olduğu kimi, cəmiyyətdə də - hər bir təziq nəticəsində əks təsir qüvvə yaranır. Belə halda, Yaxın Şərqdə “ slam dövləti” adlandırılmış və müvafiq ideyaları irəli sürən ekstremist hərəkatının yaranmasına heç də təəccüblənmək lazım deyil. Dəyişən dünyada hər bir ölkə öz inkişafının davamlığını təmin edilməsi üçün mövcud imkanlarını dəyərləndirərək müvafiq strategiya yeridir. Bu baxımdan, müasir biliklərə söykənən mütəxəssislərin hazırlanması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Ölkəmizin davamlı inkişafının təmin edilməsi üçün bu istiqamətdə aparılan islahatlar vacib hesab olunur. Azərbaycanda yüksək texnologiyalar sektorunun son beş ildə 3,5 dəfəyədək artmış, aktiv internet istifadəçilərinin xüsusi çəkisi 72%-ə bərabərdir. Son 12 ildə yüksək texnologiyalar sahəsi üzrə 41 milyon dollarlıq mal və məhsul ixrac edib. Məlumdur ki, təhsilin inkişafı və onun keyfiyyətlədə təkmiləşdirilməsinə birbaşa olaraq, ölkənin sosial-iqtisadi inkişafına öz təsirini göstərir. Belə ki, yalnız keyfiyyətli təhsil səviyyəsi hər hansı bir ölkənin davamlı inkişafına əlverişli zəmin yaradır. Təhsilin səviyyəsinə görə ölkələrarası fərqləri aradan qaldırılması, eyni zamanda sosial-iqtisadi inkişafda mövcud olan ərazi natarazlığına “yumşalmasına” gətirib çıxaracaq. Nəticədə, geridə qalmış ölkələrdən, inkişaf etmiş ölkələrə yönəlmiş və daim artan miqrasiya axımlarının səngiməsini gözləmək olar. Bu istiqamətdə dünya birliyi beynəlxalq səviyyədə birgə tədbirlər plan hayata keçirirlər. 2000-ci ildə qəbul olunmuş Minilliyin nkişaf Məqsədlərində 2015-ci ilə qədər hamı üçün təhsilin inkişafı müəyyən edilmişdir. Bu müddətin tamamlanması ilə əlaqədar, 2015-ci ilin may ayının sonunda, Cənubi Koreyanın Liçxon şəhərində, təhsil üzrə Ümumdünya Forumu keçirilmişdir. Tədbirdə qeyd olunmuşdur ki, əldə edilmiş nailiyyətlərə baxmayaraq, dünyada hələ də 781 mln. savadsız insan mövcuddur və 120 mln-a yaxın uşaqlar təhsil almaq imkanından məhrumdular. Savadsızlığın aradan qaldırmaq və hər bir insanın təhsil əldə etmək imkanın yaradılması üçün Forum müvafiq Bəyannamə və 2030-cu ilə qədər Qlobal Fəaliyyət Planı qəbul etmişdir. Qlobal miqyasda təhsildə əsas məsələ savadsızlığın aradan qaldırılması olduğu halda, ölkəmizdə təhsilin təkmilləşdirilməsi və ən yüksək standartlara uyğun olması ön planda durur. Yalnız yüksək ixtisaslı mütəxəssis rəqabətə davamlı məhsulun istehsalını təmin edə bilər və yaxud müvafiq səviyyədə xidmətlərlə fərqlənə bilər. Bu baxımdan, ölkəmizdə təhsil sahəsində aparılan köklü islahatlar təqdirə layiqdir. Xarici ölkələrin aparıcı tədris ocaqlarına respublikadan gənclərin göndərilməsi, bəzi ali məktəblərdə bacarıqlı tələbələrdən “Sabah” qrupların təşkili, mütamadi yeni, müasir tələblərə cavab verən, ixtisasların yaradılması, Respublikanın Prezidenti yanında Elm Fondu tərəfindən keçirilən “Universitetlər qrantı” müsabiqələrin keçirilməsi bu istiqamətdə aparılan tədbirlərə aid etmək olar. “2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı” çərçivəsində görülən işlər təqdirə layiq hesab oluna bilər. Son iki Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|