33
çıxış etmişlər. Hal-hazırda 26 ölkə bu proqramdan yardım alır. Bu təşəbbüs
çərçivəsində ölkələr öz büdcə prioritetlərini sosial inkişafın və insan resurslarının
inkişafının əsas sahələrinə yönəldirlər. Məsələn, Ruandada məktəblərdə uşaqların
sayının artması və müəllimlərin bu işə cəlb edilməsi xüsusi göstəricilərlə müəyyən
edilir. Hondurasda yoxsul əhali üçün elementar tibbi xidmətin təmin edilməsi, ana
və körpə uşaqların sağlamlığının qorunması məqsədilə proqram həyata keçirilməsi
nəzərdə tutulur. Kamerunda əhali arasında A DS barəsində maarifləndirmə işləri
aparılır. nsanlara xəstəlikdən qorunmaq metodları çatdırılır.
Dünya Bankı 1988-ci ildən başlayaraq ətraf mühitin qorunması sahəsində
tədbirlərə qoşulub və bir sıra layihələr həyata keçirib. Dünya Bankı Conservation
nternational təşkilatı, Qlobal Ekologiya Fondu və Makartur Fondu, eləcə də
Yaponiya hökuməti ilə birgə yeni Ümumdünya Fondunun yaradılmasını planlaşdırır.
Bu fondun ətraf mühitin daha effektiv qorunmasına yardım məqsədilə, müxtəlif
layihələri həyata keçirməsi nəzərdə tutulur. Ətraf Mühit problemlərinin həll olunması,
Dünya Bankının fəaliyyət strategiyasının əsas və ayrılmaz hissəsidir. Hal-hazırda bu
sahəyə qoyulacaq vəsaitin məbləği 14 milyard dollar təşkil edir.
Dünya Bankı beynəlxalq miqyasda korrupsiyaya qarşı mübarizə aparır.
Korrupsiya inkişafa mane olan əsas problemlərdən biridir: o, yoxsul əhalinin
vəziyyətini daha da ağırlaşdırır. 1996-cı ildən başlayaraq Dünya Bankı bu sahədə 600
proqram maliyyələşdirmişdir. 100 ölkədə korrupsiyaya qarşı mübarizə aparılır.
Korrupsiya ilə mübarizə müxtəlif tədbirlər vasitəsilə aparılır: dövlət qulluqçuları öz
gəlirləri və mülkiyyətləri haqqında bəyannamə doldurur , hakimlər və jurnalistlər
üçün müxtəlif təlimlər keçirilir və s. Bu yeni layihələrin dörddən biri dövlət xərcləri
və maliyyə islahatlarına həsr olunmuşdur. Bank həmçinin öz maliyyələşdirdiyi
layihələrdə korrupsiya hallarına yol verməmək üçün bir sıra addımlar atmışdır.
Son illər ərzində Bank ciddi qaydalar müəyyən etmiş anonim “qaynar xətt”
yaratmışdır ki , bura korrupsiya faktları haqqında məlumat vermək olar.
Dünya Bankının fəaliyyətində vətəndaş cəmiyyəti mühüm rol oynayır. Bank
tərəfindən həyata keçirilən layihələrin üçdə ikisi, qeyri-hökumət təşkilatlarının aktiv
34
iştirakı ilə həyata keçirilir. Bu gün Bankın 70-dən çox regional nümayəndəlikləri
vardır. Cənubi Asiyada bank vətəndaş cəmiyyəti üçün gendər inkişafına dair
strategiya hazırlayır, Şərqi Avropa ölkələrində silahlı münaqişələrin nəticələrinin
aradan qaldırılması məqsədilə yardım göstərir və dövlət idarəetməsinin səmərəliliyini
artırır, Latın Amerikasında sosial islahatların aparılması istiqamətində işlər görülür.
Dünya Bankı silahlı münaqişə yaşamış ölkələrə yardım edir. Hal-hazırda Bank
silahlı münaqişədən əziyyət çəkmiş 40-a yaxın ölkədə işləyir. Bankın bu ölkələrdə
gördüyü işlər sahəsində iqtisadi fəaliyyətin bərpa olunması, həmin regionlara
investisiya qoyuluşu, hərbi əməliyyatlar nəticəsində dağıdılmış infrastrukturun bərpa
olunması, əhalinin zərərçəkmiş təbəqələrinə yardım və s vurğulamaq olar. Bundan
savayı bank silahsızlaşdırma, demobilizasiya və reinteqrasiya üzrə işləri dəstəkləyir,
eləcə də minaların tapılması və zərərsizləşdirilməsi üzrə proqramlara yardım göstərir.
Bank tərəfindən maliyyələşdirilən daha genişmiqyaslı və daha keyfiyyətli layihələr
arasında, Əfqanistanda infrastrukturun bərpa edilməsi, Şərqi Timorda və Haitidə
dövlət qulluqçularının təlim keçməsi və s. layihələr də var.
Dünya Bankının əsas məqsədi özünün maliyyə, kadr və geniş təcrübə
imkanlarından istifadə etməklə kasıb ölkələrin yoxsul əhalisinə yardım etmək,
ölkələrə yoxsulluğun aradan qaldırılması, iqtisadi artımın təmin olunması və əhalinin
həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədilə kömək etməkdir. 100-dən artıq EOÖ-lə
ə
məkdaşlıq etməklə Dünya Bankı həmin ölkələrdə səhiyyə və təhsil sistemini inkişaf
etdirməyə, korrupsiya ilə mübarizə aparmağa, kənd təsərrüfatının inkişaf
etdirilməsinə, yol və limanlarn tikilməsinə və ətraf mühitin qorunmasına kömək edir.
Dünya Bankının yoxsulluğun azaldılması strategiyasının 2 mühüm prinsipi
aşağıdakılardır: əlverişli investisiya mühitinin yaradılmasına dəstək; kasıb əhaliyə
səlahiyyətlərin verilməsi.
Dünya Bankı onun qarşısında duran başlıca vəzifə olan yoxsulluğun aradan
qaldırılması məsələsində, konfliktlərin aradan qaldırıması və konfliktdən sonrakı
bərpanı mərkəzi element kimi götürür. 1997-ci ildə Dünya Bankı tərəfindən
konfliktdən əziyyət çəkən ölkələrə iqtisadi artım və problemlərin həllinə yeni