207
Hakimlər şagirdlərlə əvvəlcədən razılaşdırılmış meyarlar üzrə qiymətləndirmə aparırlar,
məsələn, belə bir cədvəl təklif etmək olar:
Meyarlar 50
ballıq
sistemlə qiyməti
Çıxış edənin dəlillərinin və tənqidi fikirləri kifayət
qədər elmirmi?
maksimum 10 bal
Çıxış edən nə qədər inandırıcı danışır?
maksimum 10 bal
Sübutlar ciddi arqumentlərə əsaslanırmı?
maksimum 10 bal
Opponentin arqumentini təkzib edə bildimi?
maksimum 10 bal
Çıxış emosional idimi?
maksimum 10 bal
Ümumi bal
maksimum 50 bal
Sonda bütün hakimlərin balları toplanaraq hər komanda üçün orta bal çıxarılır. Daha çox bal
toplamış komanda qalib gəlir. Əgər dərsi debat dərsi kimi yox, diskussiya formasında təşkil
etsəniz, bu halda hər şagird müzakirədə iştirak edə bilər və aşağıdakı meyarlar əsasında təlim
məqsədlərinə nail olmaq dərəcəsini müəyyən etmək olar.
M-lar
I
səviyyə
II
səviyyə
III
səviyyə
IV
səviyyə
Müqayis
əapar
m
a
Kütləvi qırğın sila-
hına malik olmağın
üstün
və təhlükəli
tərəflərinin
çətinliklə
müqayisəsini aparır.
Kütləvi qırğın sila-
hına malik olmağın
üstün və təhlükəli
tərəflərinin az qis-
minin müqayisəsini
aparır.
Kütləvi qırğın sila-
hına malik olmağın
üstün və təhlükəli
tərəflərinin müqa-
yisəsini əsasən doğru
aparır.
Kütləvi qırğın sila-
hına malik olmağın
üstün və təhlükəli
tərəflərinin müqa-
yisəsini əhatəli və
düzgün aparır.
Nümun
əg
əti
rm
ə
Nüvə silahının tö-
rətdiyi fəlakətlərdən
müəllimin köməyi ilə
nümunələri gətirir.
Nüvə silahının tö-
rətdiyi fəlakətlərdən
çətinliklə, lakin
sərbəst nümunələr
gətirir.
Nüvə silahının tö-
rətdiyi fəlakətlərdən
qismən doğru
nümunələr gətirir.
Nüvə silahının tö-
rətdiyi fəlakətlərdən
ətraflı və doğru
nümunələr gətirir.
ÜMUMİLƏŞDİRİCİ TAPŞIRIQLARIN CAVABLARI
1. C; 2. A; 3. B; 4. D; 5.C.
208
Dərs 101
KİÇİK SUMMATİV QİYMƏTLƏNDİRMƏ TAPŞIRIQLARI NÜMUNƏLƏRİ
1. Kimyəvi elementin nüvəsinin
çevrilməsində....
1- elementin kütlə ədədi dəyişmir, sıra nömrəsi dəyişir.
2- elementin kütlə ədədi dəyişir.
3- elementin sıra nömrəsi dəyişmir.
4- elementin kütlə ədədi dəyişir , sıra nömrəsi dəyişmir.
А) Yalnız 1 B) Yalnız 2 C) Yalnız 3 D) Yalnız 4 E) 2, 3 və 4
2. Nüvənin yükü
19,2 ∙ 10
- dur. Hansı neytral atomun elektronlarının yükünün
modulunun cəmi bu qiymətə malikdir?
А)
B)
C)
D)
E)
3.
→
nüvə reaksiyasında hansı zərrəcik yaranır?
А) proton B) neytron C) α- zərrəcik D) deyterium E) β-zərrəcik
4.
nüvəsi bir neçə α və β çevrilməyə məruz qaldıqdan sonra
nüvəsinə çevrildi.
Neçə α və β çevrilməsi baş vermişdir?
А) 7 α-
çevrilməsi; 5β -çevrilməsi B) 4 α- çevrilməsi; 7 β- çevrilməsi
C) 5 α- çevrilməsi; 7β- çevrilməsi D) 7 α- çevrilməsi; 4β-
çevrilməsi
E) 6 α- çevrilməsi; 6β- çevrilməsi
5. Ağır nüvələr üçün neytronların N sayının protonların Z sayına nisbəti arasındakı hansı
münasibət var?
A)
10 B)
1 C)
1 D)
1 E)
0
6. Nüvənin kütlə ədədi nədir?
А) Nüvədəki nuklonların miqdarı B) Nüvədəki nuklon və elektronların miqdarı
C) Nüvədəki neytronların miqdarı D) Nüvədəki protonların miqdarı
E) Elektronların miqdarı
7. Atomun radiusu atom nüvəsinin radiusundan neçə dəfə böyükdür?
А)
10 B) 10 C) 10 D) 10 E) 10
8.
atomunda neçə elektroneytral zərrəcik vardır?
А) 18 B) 21 C) 39 D) 38 E) 57
9. Atomun tərkibinə daxildir:
А) proton və neytronlar B) proton, neytron və elektronlar
C) neytronlar və α-zərrəciyi D) proton, elektron və α-zərrəciyi
E) yalnız protonlar
10. Bir kimyəvi elementin izotoplarını hansı qrup atomlar əmələ gətirir?
А) Nüvəsi müxtəlif sayda protonlardan təşkil olunan
atomlar
B) Elektronlarının sayı müxtəlif olan atomlar
C) Nüvəsi müxtəlif sayda neytronlardan təşkil olunan atomlar
D) Nüvəsi eyni sayda proton və neytronlardan təşkil olunan atomlar
E) Elektronlarının sayı müxtəlif, lakin neytronlarının sayı eyni olan atomlar
209
11. α-çevrilmədən sonra
izotopuna çevrilən atom nüvəsi hansı Z
yük və A kütlə
ədədlərinə malik idi?
А) Z=80, А=210 B) Z=84, А=210 C) Z=80, А=214
D) Z=82, А=210 E) Z=82, А=214
12. Heyger sayğacı ilə təyin olunur:
А) zərrəciklərin sayı B) zərrəciklərin ümumi kütləsi C) zərrəciklərin sürəti
D) zərrəciklərin ümumi enerjisi E) zərrəciklərin elektrik yükü
13. Radioaktiv α-çevrilməsində yerdəyişmə qaydası hansı şəkildə ifadə olunur?
А)
4
2
2
4
He
Y
X
A
Z
A
Z
B)
0
1
1
e
Y
X
A
Z
A
Z
C)
4
2
4
2
He
Y
X
A
Z
A
Z
D)
0
1
e
Y
X
A
Z
A
Z
E)
0
1
4
2
e
Y
X
A
Z
A
Z
14. İstilik nüvə reaksiyasını tamamlayın:
n
He
H
1
0
4
2
2
1
....
А)
B)
2 ∙
C)
D)
E)
15. Nüvə 90 proton və 144 neytrondan təşkil olunmuşdur. O, iki β-zərrəcik və bir α-zərrəcik
buraxdıqdan sonra yaranan nüvə hansı zərrəciklərdən ibarət olar?
А) 90 proton, 140 neytron B) 140 proton, 90 neytron
C) 87 proton, 140 neytron D) 90 proton, 142 neytron
E) 96 proton, 142 neytron
16. Böyük miqdar stronsium
atomuna malik nümunədə 28 ildən sonra atomun başlanğıc
sayının yarısı qaldı.
Bu o deməkdir ki, stronsium atomunun yarımçevrilmə periodu...
А) 14 ildir B) 56 ildir C) 28 ildir D) 42 ildir E) 38 ildir
17. Hansı nüvə reaksiyasında kütlə ədədinin saxlanması qanunu ödənilir?
А)
→
B)
→
C)
→
D)
→
E)
→
18. Nüvə reaktorunda neytron yavaşıdıcısı kimi hansı maddələrdən istifadə olunur: 1- qrafit,
2- uran, 3- kadmium, 4- ağır su, 5- bor, 6- plutonium?
А) 2 və 6 B) 1 və 3 C) 3 və 4 D) 3 və 5 E) 1 və 4
19. Nüvə reaktorunda istilik ötürücüsü kimi hansı maddələrdən istifadə olunur:
1- qrafit, 2- su, 3- kadmium, 4- maye natrium, 5- uran, 6- plutonium?
А) 5 və 6 B) 1 və 2 C) 3 və 6 D) 2 və 4 E) 1 və 3
20. Radioaktivliyi ilk dəfə kim müşahidə etmişdir?
А) Rezerford B) Tomson C) Bor D) Bekkerel E) Küri
Düzgün cavablar
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
A C B D C A E B B C D A C D A C E E D D