Microsoft Word \304\356\352\363\354\345\355\3621

 
 
 
88 
Örneğin;  
“блудный  сын”  (bludnıy  sın)  -  anasından  babasından  yüz  çevirmiş  evlat, 
“внести  свою  лепту”  (vnesti  svoyu  leptu)  -    kendi  katkısını  sağlamak,  “всякой 
твари по паре” (vs’akoy tvari po pare) - her canlının çifti var, “запретный плод” 
(zapretnıy plod)  - yasak meyve, “камень преткновения” (kamen’ pretknoveniya) 
-    engel  taşı,  “корень  зла”  (koren’  zla)  -  kötülük  kaynağı,  “манна  небесная” 
(mana nebesnaya) - gökten zembil, “нести свой крест” (netsi svoy krest)  - kendi 
yükünü  taşımak
,  “всей  душой”  (vsey  duşoy)  -  candan,  “ради  бога”(radi  boga)  – 
Tanrı  adına
,  “знамение  времени”  (znamenie  vremeni)  –  çağın  eğlimi,  “на  сон 
грядущий”  (na  son  gryaduşçiy)  –  uyumadan  evvel,  “злачное  место”  (zlaçnoye 
mesto) – eğlence yeri)  vb. 
ncil  kaynaklı  yüzlerce  sözcük  sadece  Rusça’yı  değil  bir  çok  dili  de 
zenginleştirmiştir. 
 
Örneğin;   
“альфа и омега” (alfa i omega) - alfa ve omega (Rusça), “альфа i амега” 
(Beyaz Rusça), “alfa un omega” (Letonyaca) “o alfa e o omega” (Portekizce), “alfa 
a omega” (Slovakça) vb. 
 
2. Tercüme edilmeden Batı Avrupa dillerinden alınan deyimler. 
 Antik mitoloji, tarih ve edebiyat ile ilgili olan deyimler gibi belli yazarlara ait 
olan bazı deyimler de uluslararası özellik taşımaktadır.  
 

---

 
 
 
89 
Örneğin;  
“весы Фемиды” (vesı Femidı) – Themis’in terazisi, “геростратова слава” 
(gerostratova  slava)  –  Herostratos’un  şohreti,  “кануть  в  лету”  (kanut’  v  letu)  – 
yılların  içinde  kaybolmak
,  “колесо  фортуны”  (koleso  fortunı)  -    çarkı  felek, 
“олимпийское  спокойствие”  (olimpiyskoye  skokoystviye)  -  Tanrısal  süküneti,  
“Танталовы  муки”  (tantalovı  muki)  -  Tantal  işkenceleri;    Rusça:  “жребий 
брошен”  (jrebiy  broşen)  –  ok  yaydan  çıktı  –  Latince:  “alea  jacta  est”,  Rusça: 
“третьего не дано” (tret’yego ne dano) – üçüncü bir seçenek verilmedi –  Latince 
“tertium  non  datur”;  Rusça:  “время  –  деньги”  (vrem’a  den’gi)  vakit  nakittir  – 
ngilizce: “time is Money”; Rusça: “волей-неволей” (voley nevoley) ister istemez 
– Latince – “Volens nolens” , Rusça: “неизвестная земля” (neizvestnaya zeml’a) - 
bilinmeyen  toprak
  –  Latince:  “terra  inkognito”  vb.;    “гадкий  утёнок”  (gadkiy 
ut’onok)  –  çirkin  ördek  yavrusu  (G.  H.  Anderson’a  ait),  “мальчик  для  битья” 
(mal’çik  dl’a  brit’ya)  –  berber  çırağı  (M.  Twen’e  ait),  “белокурая  бестия” 
(belokuraya bestiya) – sarışın yaramaz (F. Nitsche’ye ait). 
Birinci  gruba  giren  deyimler  yeterince  büyük  yer  kaplayan,  az  çok  kalıcı 
olmuş ve tamamen “Ruslaşmış” deyimlerdir.  kinci gruba girenler ise hacim olarak  
sürekli küçülen edebi ve açıkça Rus olmayan ifadelerin grubudur. Bu deyimler başka 
deyimlere ya da sıradan, basit sözcüklere dönüşmektedir.  
 
 
 

---

 
 
 
90 
3. 4. 3. Deyimsel taklitler. 
Deyimsel taklit,  «
 Yabancı dildeki bir deyimin Rus dilinde  harfi harfine 
çevrilmesiyle ortaya çıkan kalıcı sözcük birliğidir.»
47
 
Deyimsel  taklit  olarak  yabancı  bir  dilde  mevcut  olan  ifadenin  harfi  harfine 
çevirisi  sonucunda  Rus  dilinde  ortaya  çıkan  deyimsel  birlikler  anlaşılmalıdır. 
Deyimsel taklitler yabancı deyimin Rusça’ya bir bütün olarak değil de onu oluşturan 
ögeler,  yani  onu  oluşturan  sözcükler  bazında  tercüme  edildiği  zaman  ortaya 
çıkmaktadır. (tam çeviri örneği: “Авгиевы конюшни” (Avgiyevı kon’uşni) – çıfıt 
çarşısı  gibi
;  harfi  harfine  çeviri  örneği:  “Авгиевы  конюшни”  -  Augias’ın 
ahırları.) 
Deyimsel  taklitleri  somut  örneklerle  açıklayalım.  Çağdaş  Rus  edebi  dilinde 
“борьба за жизнь” (bor’ba za jizn’) - yaşam mücadelesi şeklindeki deyim oldukça 
sık  kullanılmaktadır.  Bu  deyimsel  alıntı  Ç.  Darvin’in  “Doğal  Ayıklanma  Ya  Da 
Yaşam Savaşında Sağlıklı Türlerin Korunması” adlı kitabının başlığından alınan  ve 
ngilizcesi  ‘struggle  for  life’  olan  ifadeden  gelmektedir.  Bu  deyim  kendi  parçalı 
kısımları bazında tercüme edilmiştir: struggle ismi – “борьба” (bor’ba) – mücadele 
sözcüğü ile, for önek – “за” (za) - si  öneki ile, life ismi – “жизнь” (jizn’) - yaşam 
sözcüğü ile oluşturulmuştur.  
Aynı şekilde yapılan benzer alıntılara başka örnekler de verilebilir: “разбить 
наголову”  (razbit’  na  golovu)  –  yok  etmek  (Almanca:  “aufs  Haupt  schlagen”); 
“бумага не краснеет” (bumaga ne krasneyet) – kağıda herşey dökmek mümkündür 
(Latince: “epistola  non  erubescit”);  “с птичьего полета”  (s  ptiç’yego  pol’ota)  – 
                                                 
47
N.M.Şanskiy, 1969, s. 140 

---