Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi
Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 5
Layihənin təsviri
Noyabr 2013-cü il
Yekun variant
5/19
Cədvəl 5.5 Hər quyu lüləsi üzrə ATMNƏQM kimyəvi qazma reagentlərinin istifadə
olunacaq hesablanılmış ümumi miqdarı – aşağı -22”, 18”, 16½”,16”, 12¼”,
8½” lülə intervalları
Kimyəvi maddə
Ticarət adı
Funksiyası
Hər quyu üzrə
istifadə ediləcək
hesablanmış
ümumi miqdarı
(ton)
1
Təhlükə
kateqoriyası
Bütün aşağı lülə
intervalları
Barite M-I-Barit
Ağırlaşdırıcı reaktiv
4150
E
Neft əsası
Escaid 110
Mineral neft əsaslı fluid
2522
C
Orqanik gil
Vg Plus
Qatılaşdırıcı 79
E
Qrafit və Liqnit
(boz daş kömür)
Versatrol M
Flüidin itirilməsinə nəzarət 72
E
Kalsium
Hidroksid
Lime
Qələviliyin tənzimlənməsi 36
E
Emulqator SUREMUL
PLUS
Məhlulun stabilliyi
131
D
SBM Polimer
Ecotrol RD
Flüidin itirilməsinə nəzarət 9
E
Kalsium xlorid
Kalsium xlorid
Quyu lüləsi stabilləşdiricisi 339
E
Poliamid/Etanol EMI-1005
Qatılaşdırıcı 10
*
Sintetik
Qrafit
polimer
EMI-2223 Çökməyə qarşı aşqar 10
*
Kalsium Karbonat
Təhlükəsiz karbon
Z4
İtirilmiş dövriyyə və sızmaya
nəzarət
100 E
Kalsium Karbonat
Dursal 130
İtirilmiş dövriyyə və sızmaya
nəzarət
85 E
Qrafit
G Seal Plus
İtirilmiş dövriyyə və sızmaya
nəzarət
85 E
* Hazırda BK OCNS-də qeydiyyata alınmış və sıralanmış məhsulların siyahısına salınmayıb
Qeydlər Cədvəl 5.4-yə uyğun
olaraq verilib
İşlənmiş ATMNƏQM və onunla əlaqədar yaranan şlamlar 22” diametrli qoruyucu kəmər
yerində sementləndikdən sonra quraşdırılmış dəniz rayzeri vasitəsilə SDQQ-yə qaytarılacaq.
SDQQ-də məhlul və şlamlar ATMNƏQM-i titrəyən ələklər, vakuum qaz çıxarıcı və
separatorlar vasitəsilə şlamlardan ayıran SDQQ Bərk maddələrin Dövriyyəsi Sistemindən
(BMDS) keçiriləcək və bu sistem də öz növbəsində daha kiçik şlam parçalarını məhluldan
ayıracaq. Ayrılmış ATMNƏQM mümkün olan hallarda yenidən istifadə ediləcək və onun qalan
hissəsi utilizasiya üçün sahilə qaytarılacaq. ATMNƏQM ilə əlaqədar olan qazma şlamları
qazma qurğusunun göyərtəsində şlamlar üçün xüsusi ayrılmış qablara yığılacaq
və sonra
təmizlənmək və utilizasiya edilmək məqsədi ilə sahilə göndəriləcək. Hər hansı ATMNƏQM və
ya onlarla əlaqədar şlamların dəniz mühitinə atılması planlaşdırılmır.
5.4.2.5 Qazma məhlulu və şlamların xülasəsi
Cədvəl 5.6 hər quyu sahəsi üzrə hər geotexniki lülə və quyu lülə intervalında (tələb olunarsa)
istifadə ediləcək tullantı qazma flüidlərinin və şlamların hesablanmış ümumi miqdarını (layihə
mühəndislərinin təcrübəsinə və hər quyu intervalının diametrinə və uzunluğuna əsasən) və
planlaşdırılmış utilizasiya marşrutunu təsvir edir.
Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 5
Layihənin təsviri
Noyabr 2013-cü il
Yekun variant
5/20
Cədvəl 5.6 Hər quyu lüləsi üzrə qazma şlamı və qazma məhlulunun hesablanılmış
ümumi həcmləri
Lülənin
ölçüsü
(Qazma
baltasının
diametri)
Təsviri
Atılan
flüidlərin
hesablanmış
həcmi
(Tonlarla)
1,2
Atılan
şlamların
hesablanmış
həcmi
Sahilə
daşınan
şlamların
hesablanmış
həcmi
Sahilə
daşınan
Flüdlərin
hesablanmış
həcmi
Qazma
flüidi /
məhlulu
sistem
Şlamların və
qazma
məhlulunun
utilizasiyası
Atılma
müddəti
(saat)
12 ¼”
Pilot lülə
1,015
50
0
0
SƏQM Dəniz
dibində
60
9”
Geotexniki
lülə
1,930 75
0
0
576
Qalıq
məhlul
(Geotexniki
lülə
qazıldıqdan
sonra)
495 n/a 0 0
SƏQM
Qazma şlamları
kessonu
vasitəsilə dənizə.
6
42”
İstiqamətlən
dirici kəmər
və səth
lülələri
1,339 443
0
0
Dəniz suyu
və PHB
məhlulu.
Dəniz dibində
60
32” 1,339
442
0
0
60
28”
Quyu
lüləsinin
konduktor
hissəsi.
522 729 0
0
SƏQM
Qazma şlamları
kessonu və ya
şlanq vasitəsilə
dənizə. Məhlulu
yığmaq üçün
QMGVS
istifadə etmək
planlaşdırılır
50
SƏQM ilə
qazmanın
sonunda
qalıq
qazma
məhlul
943 m/o 0
0
Qazma şlamları
kessonu
vasitəsilə dənizə.
48
18"
Aşağı
lülələr
Heç bir atqı planlaşdırılmır
2,823
5,0623-ə
qədər
3
ATMNƏQM
Sahilə daşınma
16.5"
16"
12 1/4"
8.5"
Qeydlər:
1 SƏQM maddəsindən istifadəyə su da daxildir. Hal-hazırda SƏQM təkrar istifadə üçün saxlanılmır. Təmizlənməmiş SƏQM qatılaşdırıcı və Biosid əlavə
edilmədiyində uzun müddət ərzində sabit qalmır.
2 Qeyd edilməlidir ki, hesablanmış SƏQM atqısı Cədvəl 5.4-ə görə hesablanmış kimyəvi maddələrin ekvivalenti deyildir.
Bu ona görədir ki, hesablama qoruyucu
kəmərlərdə geridə qalmış məhlul həcmləri üçün aparılmışdır.
3 Qoruyucu kəmərin arxasınca quyuda qalmış qazma məhlulunu xaric etdiyinə görə, sahilə daşınma üçün yüklənmiş şlamlara əlavə edilmiş və növbəti quyularda
yenidən istifadə üçün sahilə daşınma üçün yüklənmiş ATMNƏQM-in hesablanmış həcmi sabitdir.
5.4.2.6 Quyuların qoruyucu kəmərlərlə möhkəmləndirilməsi və sementlənməsi
Hər bir lülə intervalı qazıldıqdan sonra polad qoruyucu kəmər kolonu quraşdırılacaq və
yerindəcə sementlənəcək. Qoruyucu kəmər quyunu zəif və ya
qeyri-sabit formasiyalardan
qorumaqla quyunun konstruksiya möhkəmliyini təmin edir və sement məhlulu quyu lüləsinə
nasosla vurulmaqla qoruyucu kəmər yerindəcə sementlənir. Quyu lüləsinin üst intervalındakı
istiqamətləndirici kəmər yerləşdirildikdə sement qoruyucu kəmərin açıq aşağı çıxışının
ətrafından keçir və qoruyucu kəmərin xarici divarı ilə ana süxur arasındakı həlqəvi fəzaya
daxil olur. Sonrakı qoruyucu kəmərlər üçün isə sement qoruyucu kəmərin xarici divarı ilə
əvvəlki qoruyucu kəmərin daxili divarı arasına vurulur. Qoruyucu kəmərin sementləməsini
tamamlamaq üçün həlqəvi fəzanın azca dolub daşması qaçılmaz olduğuna görə,
hər bir
qoruyucu kəmər kolonnasında (42” və 32” lülə intervalları), adətən, dəniz dibinə müəyyən
qədər sement itkisi baş verir. Buna görə də, quyunun, xüsusilə də, istiqamətləndirici kəmərin
stabilliyinin pozulmasının qarşısını almaq üçün qoruyucu kəmərin
dəniz dibinə möhkəm