Mənim dünyaya öyrədəcək yeni bir sözüm yoxdur
Yüklə 1,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ahimsa Ceyn məzhəbinin əsasını təşkil edər. Ceyn məzhəbinin ruhanilərinə muni
- Raskin i mənə verdi. Raskinin “Bu sona qədər
- Tolstoy u mənə verdi. Tolstoy
- Bu sona qədər
72 • Mənim sınırlı zehni imkanlarım var. Çox kitab və məqalə oxumamışam. Dünyanın çox yerlərini görməmişəm. Mən diqqətimi əsasən həyatın bəzi mövzuları və sorunları üzərinə mərkəzləşdirmişəm. Bunların ötəsində başqa şeylərə rəğbətim yoxdur. • Düşünürəm ki, qeyri-aqressiv yaşamaq və ölmək sənətini bilirəm. Ancaq bu sənətimi davranışlarımla göstərməliyəm. • “Qandism” adında bir şey yoxdur. Öz ardıcıllarım kimi bir cərəyan miras buraxmaq istəmirəm. Yeni bir nəzəriyə və ya üsulun qurucusu olduğumu iddia etmirəm. Mən özüməxas çox sadə yolla əbədi həqiqətləri gündəlik həyat məsələləri ilə uyqunlaşdırmağa çalışmışam. Bu üzdən də Meno ** kimi yasalar qoymaq fikrində deyiləm. Əslində məni o böyük qanun yazarı ilə ölçmək doğru olmaz. Özüm üçün əldə etdiyim bilgilər və inancların heç biri kəsin deyil. Yarın bunları dəyişdirə bilərəm. Dünyaya öyrədəcək yeni bir sözüm yoxdur. Doğruluq və qeyri-aqressiv siyasət dağlar qədər əski bir mövzudur. Mənim etdiyim sadəcə bu olmuşdur ki, həqiqət və qeyri-aqressivliyi geniş boyutda test etməyə çalışmışam. Bu testlərimdə bəzən xətalar etmişəm. Yolumu itirmişəm. Daha sonra öz xətalarımdan ibrət dərsi almışam. Bu şəkildə həyat və onun sorunları mənim üçün həqiqəti həyata keçirmək üçün müxtəlif denəmələr bütünü olmuşdur. Mən yaradılışım etibarı ilə doğru danışan və doğruluğun yandaşı olan biriyəm. Ancaq qeyri- aqressivlik qonusunda öylə deyildir. Bir gün bir ** Meno əski Hind tarixinin qanun yazan şəxsiyətlərindən biri olmuş. 73 Ceyn *** məzhəbinin öndərlərindən bir “muni” arxadaşıma demişdi: “Qandi həqiqətin yandaşı olduğu ölçüdə “ahimsa”nın tərəfdarı olmamışdır.” Həqiqət mənim üçün birinci və ahimsa ikinci yerdə olmuşdur. Çünki muninin də dediyi kimi, mən ahimsa nı həqiqətə fəda edə bilərəm. Gerçək olan budur ki, mən həqiqəti ararkən ahimsanı kəşf etdim. Əski Hind inanclarının qutsal kitabları yazırlar ki, həqiqətdən daha yüksəkdə olan heç bir “ dəharma” **** yoxdur. Ancaq israrla yazırlar ki, qeyri- aqressivlik ən yüksək “dəharma”dır. Məncə yuxarıdakı iki cümlədə “dəharma” iki müxtəlif anlamda qullanılmışdır. Ö zət olaraq bunu demək istəyirəm ki, mənim bütün fəlsəfəm (əgər bu böyük sözü burada qullanmaq doğru olarsa) söylədiklərimdə açıqca anlaşılır. Ancaq bunu “qandism” anlayışı ilə açıqlamaq doğru olmaz. Bu qonuda heç bir “ism” keçərli ola bilməz. Bunun üçün he ç tür araşdırmaya, açıqlamaya da gərək yoxdur. Bir neçə kərə müqəddəs kitablardan bir neçə cümlə mənə qarşı qullanmışlar. Ancaq gün keçdikcə bu inancımda daha da möhkəm olmuşam ki, nə olursa olsun, heç bir amac üçün həqiqəti fəda etmək olmaz. Məncə sadə doğrulara inananlar, ancaq o doğrulara uyqun şəkildə yaşayaraq onu təbliğ edə bilərlər. Bəzi adamlar mənim cəhrəmə (ip əyirmə aracı) gülmüşlər. Məni aşırı tənqid edənlərdən biri demiş ki, mən öldüyümdə cəhrəmin taxtalarını məni yaxmaq üçün qullanacaqmışlar. *** Ceyn məzhəbinin Hindistanda 25000 illik sabiqəsi var. Ahimsa Ceyn məzhəbinin əsasını təşkil edər. Ceyn məzhəbinin ruhanilərinə muni deyilir. **** Dəharma, yəni qutsal görəv və ya qutsal məzhəb. 74 Onun bu söylədiyi mənim cəhrəmə olan möhkəm inancımı sarsıtmadı. Kitablar yazaraq dünyanı inandıra bilmərəm ki, mənim bütün planlarım qeyri- aqressivliyə dayanmış, ahimsa kökənli olmuşdur. Yalnız yaşamaqla, həyat tərzi ilə bu mövzunu dünyaya göstərmək mümkündür. • Siz Toro ***** nu mənim öyrətmənim olaraq sayırsınız. Toro “Mədəni itaətsizlik vəzifəsi” adlı əsərində mənim Güney Afrikada etdiklərimi elmi biçimdə açıqlamışdır. Böyük Britaniya Raskini mənə verdi. Raskinin “Bu sona qədər” kitabı bir gecənin içində həyatımı dəyişdirdi. Bu kitab məni şəhərli bir vəkil olmaqdan alıb “Durban”dan çox uzaqda bir kəndliyə çevirdi. Rusiya da Tolstoyu mənə verdi. Tolstoy qeyri-aqressiv davranmam üçün məndə ümid oluşdurdu. Afrikada yenicə başladığım və çocuqluq dönəmini yaşayan hərəkətimi Tolstoy təqdir etdi. Mən hələ də o çocuqluq dönəmini yaşayan Afrikadakı hərəkətin inanılmaz olanaqlarından dərs almaqdayam. Tolstoy mənə yazdığı bir məktubda gələcəyimlə bağlı öngörüdə bulunmuşdu. Tolstoy mənə yazmışdı ki, yaxın gələcəkdə yer üzündə əziyət çəkən bütün insanlara dərs verəcək bir hərəkətin sorumlusu olacağam. Göründüyü kimi mən heç bir zaman İngiltərəyə və Qərbə düşmənlik əsasında bu hərəkətə başlamamışam. Raskinin “Bu sona qədər” əsəri ilə tanış olduqdan sonra böylə bir günaha bulaşa bilməzdim. Faşismi və nazismi qəbul edə bilməzdim. Çünkü onların amacları fərdi və fərdi azadlıqları məhv etməyə yönəlik idi. ***** Toro məhəbbət və dostluqdan yana olan Amerikalı filosof olmuş. Yüklə 1,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|