Мavzu. Kutubxona va muzey – talim, tarbiya va axborot makoni

Muzey o‘tmish, bugun va kelajakni bog‘lovchi ko‘prik

• muzeylar dastlab antik davrda Yunoniston va Rimda vujudga kelgan.
• Yunonistondagi Gelikon tog’i yonida turli tasvirdagi yodgorliklar saqlanadigan joy muzeylarning ilk ko‘rinishlaridan biri hisoblangan.
• San’at, madaniyat va fanda erishilgan yutuqlarning namunalaridan iborat kolleksiyalar to’plash Yevropada Uyg‘onish davrida dastlab, Italiyada, so‘ng esa Angliya, Fransiya, Germaniya va boshqa mamlakatlarda an’anaga aylandi.
• Italiyada XV asrda moddiy-madaniy buyumlarni yig‘ish va namoyish etish ishlari aniq tizim asosida tashkil etilgan
• XVI-XVII asrlarga kelib, Fransiya, Angliya, Germaniyada ham muzeylar tashkil etish odat tusiga kirgan.
• 1753- yil ochilgan Londondagi “Britaniya muzeyi”, 1793- yil tashkil etilgan Parijdagi ”Luvr” muzeyi G‘arbiy Yevropadagi ilk ommaviy muzeylar sanaladi.
• XIX asrga kelib dunyo miqiyosida ko‘plab yirik muzeylar vujudga keldi.
• 1819-yilda Madriddagi “Prado muzeyi”,
• 1873- yilda Moskvadagi “Tarix muzeyi”,
• 1852- yilda Sankt-Peterburgdagi “Ermitaj”,
• 1870- yilda Nyu-Yorkdagi “Metropoliten” muzeylarini misol qilib keltirish mumkin.
• Toshkentda ilk muzey 1876- yilda ochilgan, u hozirgi “O’zbekiston tarixi davlat muzey”idir.

Muzeylar tabiiyki, madaniy merosning ajralmas qismidir. Sayohatchilar qay o‘lkaga borar ekan, eng avvalo ularning muzeylarini tomosha qiladilar va shu orqali mamlakat tarixi, madaniyati, san’ati va adabiyoti bilan yaqindan tanishishadi. Quyida dunyo tan olgan eng ko‘hna besh muzey haqda ma’lumot beramiz

• Uffitsi muzeyi. Italiya (1575)
• Ushbu muzey Yevropa san’atini o‘zida aks ettiruvchi eng muhim va yirik inshootlardan biri sanaladi. Muzey Florensiyadagi saroyda joylashgan bo‘lib, u 1560-1581 yillarda qurilgan. (Duchcho, Jotto, Uchchello, Pyero della Francheska, Bottichelli, Leonardo da Vinchi, Rafael, Jorjone, Titsian, Karavajo va boshqalar), antik sanʼat, fransuz, nemis, niderland, golland va flamand sanʼatining ajoyib namunalari saqlanadi. Yevropa rassomlarining avtoportretlari, ayniqsa, nodirdir.