talabiga ko‘ra gigrofitlar va kserofitlar oralig‘ida turadi. Daraxt–
butalarning ko‘p qismi aynan mezofitlar guruhiga mansubdir.
Mezofit o‘simliklar sernam erlarda yaxshi o‘sa olmaydi, chunki
bunday
sharoitlarda
tuproq
aerasiyasining
yomonligidan
zararlansalar, qurg‘oqchil sharoitlarda
nam etishmovchiligidan
zararlanadilar. Mezofit o‘simliklar transpirasiyani yaxshi tartibli
o‘tkazish
xususiyatlariga egadirlar, shuning uchun ularning ayrim
turlarining barglarida tuklar mavjud bo‘lib, ular suv bug‘lanishini
kamaytiradi.
Mezofitlarga qizil eman, oddiy arg‘uvon, grab, oddiy
shumtol, yashil shumtol, manjuriya yong‘og‘i, amur barxat daraxti,
sibir tilog‘ochi, qayin, qoraqayin va boshqa daraxtlar kiradi.
3. Кserofitlar
– bu guruhga kiruvchi daraxt–buta o‘sim-liklar
asosan quruq iqlimli, nam etishmaydigan arid mintaqa-larda o‘sishga
moslashgan. Кserofit o‘simliklar shu sharoitlarga moslashish uchun
evolyusion taraqqiyot jarayonida morfologik, anatomik va fiziologik
xususiyatlarni vujudga keltirganlar.
Tuproq
barcha yashil o‘simliklar hayotida muhim rol o‘ynaydi,
chunki tuproq unda o‘suvchi o‘simliklar
uchun oziq mineral
moddalar va suv manbaidir. Tuproqlar unumdor va unumsiz bo‘lishi
mumkin, bu ularning tarkibidagi gumus, azot, fosfor va kaliy miqdori
bilan o‘lchanadi.
Unumdor tuproqlarda o‘suvchi daraxt–butalar yaxshi o‘sib
rivojlanadi, ular serhosil, yog‘och
zahirasi yuqori, hamda sifatli
yog‘och chiqishini ta’minlaydi. Unumdor, mexanikaviy tarkibi engil
tuproqlarda o‘simlik ildizlari yaxshi shoxlanadi va erga chuqur kirib
boradi. Unumdor va unumsiz erlarda o‘suvchi bir xil turga mansub
daraxtlar turli xil o‘sish ko‘rsatkichlariga ega bo‘ladi. Ba’zi daraxt–
butalar (dukkakdoshlar, jiyda,chakanda)
unumsiz erlarda ham
bemalol o‘sadilar,chunki ularning ildiz tizimida havodagi azotni
o‘zlashtiruvchi tugunakli bakteriyalar bo‘ladi. O‘simliklarni tuproq
unumdorligiga bo‘lgan talabiga ko‘ra quyidagicha guruhlarga
ajratiladi:
Dostları ilə paylaş: