ayaqla bax piyada
1. AYILMAQ Gülsüm qarı
yuxudan gülə-
ayaqlamaq bax tapdalamaq
gülə ayılıb, yatağının üstə oturdu (Çəmənzə-
ayaqüstü bax tələsik
minli); DURMAQ [Gülbadam:] Cəbi! Anan
1. AYAQYALIN Alo kişi köynəkcək, sənə qurban, Cəbi! Oyan,
dur, gedək (N.Ne-
ayaqyalın onun [Gülsənemin] arxasınca rimanov);
OYANMAQ Rübabə yatmışdı,
addımladı (S.Rəhimov); YALINAYAQ Ya- qalxdı əkizlər də oyandılar (H. Abbaszadə).
lınayaq yeriyən, yol gedən hövlnak; Andırır
2. AYILMAQ, AĞLI BAŞINA GƏL-
keçən Bakı (M.Rahim); AYAQQABISIZ. MƏK, HUŞA GƏLMƏK, ÖZÜNƏ GƏL-
2. ayaqyalın bax yoxsul
MƏK
AYAQYOLU Hacı durana qədər heç
ayıltmaq bax oyatmaq
olmasa səkilər süpürülməsəydi, deyinməyə
ayışmaq bax gicişmək
bəhanə tapıb qanlarını qaraldacağını bildi- ayıtmaq bax demək 1
yindən cəld tərpənib evin qapısından ayaq- ; L AYİN, QANUN, QAYDA
yoluna və küçəyə gedən səkiləri təmizlədi 2. ayin bax ibadət
(M.İbrahimov); TUALET [Aytemiz:] Sürey- ayqabaq(lı) bax ayüz(lü)
yanın bəzək qutusunu açıb göz qaraldan aylanmaq bax fırlanmaq 1
karandaşını atdım tualetə (Ə.Qasımov); SU-
AYLI (Ay işığı ilə işıqlanmış) Aylı gecə,
BAŞI (dan.) İçəridən ayaq tappıltısı eşidildi, sərin külək, göy çəmən; Dörd yanımız ətir
Kimsə əlbət subaşma çıxırdı (H.Abbaszadə); saçan yasəmən (H.Hüseynzadə); AYDIN
ABDƏSTXANA, RAHATXANA (
köhn.),
Aydın bir gecədir,
ulduzlar həsrətlə yerə ba-
ZİRAB (köhn.)
xır (S.Rüstəm); MAHTAB (kl.əd.) Mahtab
AYAQYOLUNA DÜŞMƏK, İSHALA gecə. Göydə ulduzlar axır (A. Şaiq).
DÜŞMƏK, QARNI İŞLƏMƏK
aylıq bax maaş
ayama bax ləqəb
ayna bax 1. güzgü;
2. pəncərə
1; 3. şüşə
ayaz bax şaxta
I
2; 4. şəffaf
AYBAŞI (hədd'ı-büluğa çatmamış qız-
aynabənd bax şüşəbənd
larda, həmçinin qadınlarda hər ay müəyyən
aynabəndli bax şüşəbəndli
vaxtlarda uşaqlıqdan qan ifrazı)', HEYZ
aypara bax hilal
Heyz, er ilə arvadın əlaqəsi, doğmaq, balanın
ayrı bax başqa
1
cismani tərbiyəsi - bunların hamısının sir- AYRILIQ, HİCRAN Nə hicran, nə ayrı-
lerinə agah olmağa tibbə dair geniş məlumat lıq, ne iztirab; Yox, bunun adı yoxdur!
lazımdır (Çəmənzəminli).
(Ə.Kürçaylı); FƏRAQ (kl.əd.) [Gövhərtac:]
ayçöhrəli bax ayüzlü
İllərcə fəraqını çəkməkdən canım dərdə
aydın bax 1. aylı;
2. aşkar;
3. səlis
düşdü (Ə.Haqverdiycv); FİRQƏT (kl.əd.)
aydınlaşdırmaq bax anlatmaq
Yıxılmış şəhri xəraba dönmüş; Firqətin damu
aydınlaşmaq bax bilinmək
tək əzaba dönmüş (M.P.Vaqif); HİCR
ayıb bax 1. ar
1; 2. nöqsan
1
{kl.əd.) Sənsiz ömrüm bənzəyər bir zavallı
ayıbalası bax 1. kərpic;
2. pota
1
yetimə; Dedim ki, son qoyarsan hicrimə,
ayıblamaq bax məzəmmotlemək
həsrətimə (M.Rahim).
1. AYIQ (yuxuda olmayan, oyanıq)', SƏR- 1. AYRILMAQ (aralı düşmək) Fərəc
VAXT Yatsan; Yuxuda da ol
ayıq, sərvaxt Məzahir altı il idi ki, teatrdan
ayrılmışdı.
(D.Nəsib).
Əslinə qalanda o özü ayrılmamışdı, xəstəlik
2. AYIQ, AGLI BAŞINDA
qocanı həyatı qədər sevdiyi sənət məbədin-
3. ayıq bax sayıq
dən ayrı salmışdı (H.Abbaszadə); ARA-
4. ayıq bax oyaq
1
LANMAQ Mən getməliyəm, —
deyə Şamo
ayıqlıq bax sayıqlıq
Qəmərdən aralanmağa başladı (S.Rəhimov);
Ayaqla
Ayrılmaq
34
QOPARILMAQ Şamo Qəmərdən
qopanla
bilmirdi (S.Rəhimov).
2. ayrılmaq bax uzaqlaşmaq
3. ayrılmaq bax vidalaşmaq
aysberq bax buzdağı
AYÜZLÜ (üzü, sifəti ağ gözəl, qəşəng)
[Mərsiyoxamm:] Ayüzlü gözəl, zalımlıqdan
nə çıxar (Çəmənzəminli); AYQABAQLI
Bulud üzlü, ayqabaqlı gözəlin; Duruban ba
şına dolanmaq gərək (M.P.Vaqif); QƏMƏR-
ÜZLÜ (kl.əd.) Ey şəmsü qəmərüzlü, dida-
rma müştaqam (Nəsimi); MAHCAMAL
(kl.əd.) Müsəlsəl keysulər ruxi-al üzrə; Bir
buluda bənzər mahcamal üzrə (Q.Zakir);
MAHLİQA (kl.əd.) Vaqifa, bir
məhliqayi-
mehribano meyl qıl; Ta kəmali-eşqə ondan
zərrə nöqsan olmaya (M.P.Vaqif); MAH RU
(kl.əd.) Sənin layiqin əsri-şəhdir müdam;
Kənizin ola mahruhr təmam (M.Ə.Sabir);
AYÇÖHRƏLİ.
AZ Camaatda beşaçılan, üçaçılan, Türkiyə
mauzeri var idi. Ancaq az idi (Ə.Vəliyev);
QƏHƏT [Fərəc;] Başına ad
qəhət idi? Mus
tafa! (Anar); MƏHDUD [Həmid:] Hörmə
tinizə görə minnətdaram, mənim vaxtım çox
məhduddur (H.Abbaszadə); KƏM.
AZACIQ Azacıq məvacibə qənaət edən
muzdur öz boğazından qəpik-qəpik kəsib,
on ilin ərzində altı yüz manat pul əldə etmişdi
(Qantəmir); AZCA Onun başı azca yana
əyilmişdi (İ.Əfəndiyev); CÜZİ Bu cüzi pulla
Qəzənfəri həbsxanadan qurtarmaq mümkün
deyildi (S.Vəliyev); BİR AZ Sabah gələsən
bir az söhbət edək? (C.Məmmədquluzadə);
AZ-MAZ Bu şeyləri az-maz mən de bili
rəm (A.Şaiq).
AZAD Azad, xoşbəxt xalqımın əzmindən
vüsət alır; Mənə balam tək əziz könlümün
diləkləri (S.Rüstəm); AZADƏ Bunlar asudə
fikirli, azadə ruhlu bir insan olurlar (Çəmən
zəminli); HÜRR(fc/.ərf.) [Səyahətçi:] Məncə
hürr yaranmış Şərq qadınım bu halda xilas
etməyə yeni bir peyğəmbər zühuru lazımdır
(S.S.Axundov); MUXTAR (kl.əd.) Buna kim
yol verəcəkdir ki, qız olsun muxtar (C.Cab
Ayrılmaq
barlı); SƏRBƏST [Firəngiz:] Kaş mən sənin
kimi sərbəst olaydım (C.Cabbarlı); MÜSTƏ
QİL, SUVEREN,
azadə bax azad
azadəlik bax azadlıq
azadiyyət bax azadlıq
AZADLIQ Həkimlər bilmədi, dərdli
şairin; Dərmanı - azadlıq, loğmanı - eldir
(B.Vahabzadə); AZADƏLİK Sonin müqəd
dəs arzun, azadəlik, səadət; Bəxş etmək idi,
dostum, bizim doğma ellərə (H.Billuri);
AZADİYYƏT (köhn.) Bir tərəfdə qız-qadın
yetməkdə azadiyyətə; Bir tərəfdə Şahnise
pabəstə
vədi-cənnətə
(M.S.Ordubadi);
HÜRRİYYƏT [Həsən:] Qoy məni necə
istəyir, elə də gəzsin. Bəs hürriyyət, azadlıq
harada qaldı (M.İbrahimov); SƏRBƏSTLİK
(Nikolay Petroviç:) Bu xüsusda sözə sər
bəstlik verilir (A.Şaiq);
MÜSTƏQİLLİK,
SUVERENLİK.
AZADLIQSEVƏN Qafqaz, şahinlərin
yuvası, azadlıqsevən insanların doğma yurdu
(R.Rza); AZADPƏRƏST Xalqın azadpərəst
oğlu silinməz yaddan (S.Rüstəm); AZAD-
PƏRVƏR ..bunların hamısından sonra
azad-
pərvər insanlarda da belə bir düşüncə, yəni
üstün olmaq düşüncəsi vardır (M.S.Ordu
badi);
HÜRRİYYƏTPƏRƏST
(köhn.)
..Hal-hazırda hürriyyətə çalışımz, hürriyyət-
pərəstləri dost tutunuz.. (N.Nərimanov).
azadpərəst bax azadlıqsevən
azadpərvər bax azadlıqsevən
AZANÇI Getdikcə
azançının səsi ucalır,
güclənir və yeganə bir səs kimi bütün kəndi
bürüyür... (M.İbrahimov); MÜƏZZİN (köhn.)
Müəzzin uca səslə azan verirdi (Çəmənzə
minli); AZANVERƏN.
azansevən bax azançı
azar bax xəstəlik
azar-bezar bax azar
azarxana bax xəstəxana
AZARKEŞ (idm.) Oyun yaman qızışıb,
yağış nə, plaş nədir; Azarkeşlər bilirlər se
vinc nə, təlaş nədir... (M.Rahim); HƏVƏS
KAR, XƏSTƏ (məc., dan.).
Azarkeş
35