Laboratoriya ishi voltengofen mayatnigi: aylanma tokning kamayishini namoyish etish

7-LABORATORIYA ISHI


VOLTENGOFEN MAYATNIGI: AYLANMA TOKNING KAMAYISHINI NAMOYISH ETISH
Voltengofen mayatnigi: Aylanma tokning kamayishini namoyish etish


Ishning maqsadi:

• 
  Magnit maydonda Voltengofen mayatnigining tebranishlarining aylanma tok ta’sirida so’nishini o’rganish.
  
• 
  Teshikli metal plastinkada aylanma toklarning kamayishini namoyish qilish.
  

Kerakli asbob-uskunalar: 1 Valtengofen mayatnigi (56034), 1 O’tkir uchli tutgich (342 07) 1 U- simon o’zak (56211), 2 250 o’ramli g’altak (56213), 1 Bir juft magnit qutblari (56031), 1 DC energiya mandai 0-16 V / 0-5 A (521545), 1 Shtativ, V-shakldagi, 20 sm (30002), 1 Shtativ tayoqchasi, 47 sm (30042), 1 Shtativ tayoqchasi, to’g’ri burchakli (30051), 1 Leybold ko’ptutgichi (30101), Ulash kabellari


I. Nazariy ma’lumotlar
Magnit oqimi. Magnit induksiya vektori oqimi yoki magnit oqimi deb, kichik yuzacha dS orqali o‘tuvchi, vektorining _n normal bo‘yicha proyeksiyasining shu yuzaga ko‘paytmasi bilan aniqlanadigan fizik kattalikka aytiladi:
dS yuzachadan o‘tgan magnit induksiya chiziqlarining elementar oqimi quyidagicha aniqlanadi:
(I.1)
bu yerda dS= ndS - yuzacha vektor. Bu ifodani S bo‘yicha integrallasak,
(I.2)
bu yerda _m - ixtiyoriy S sirt orqali o‘tuvchi magnit oqimi. Agar maydon bir jinsli bo‘lsa, sirt S yassi va maydonga perpendikulyar joylashgan bo‘ladi, u vaqtda
_n = =const va _m= *S (I.3)
Keyinchalik ko‘ramizki, magnit oqimi magnit maydonlarining o‘zaro ta’siri bilan bog‘liq hodisa bo‘lib, elektromagnit induksiya hodisalarida juda keng qo‘llaniladi. Shuning uchun ham magnit oqimi elektromagnetizmda ishlatiladigan asosiy kattaliklardan hisoblanadi. XB sistemasida magnit oqimi veber (Vb) bilan o‘lchanadi:
1Bb=1Tl*m²
SGSM sistemasida - maksvell (mks) bilan o‘lchanadi.
1mks=1Gs*1sm²
1Tl=10⁴Gs, 1m²=10⁴sm² bo‘lgani uchun 1Vb=10⁸mks
Elektrodinamikadagi Gauss teoremasini magnit maydoni uchun quyidagi teorema ko‘rinishida isbot qilindi. Ixtiyoriy yopiq sirt orqali o‘tgan magnit oqimi nolga teng:
(I.4)