Laboratoriya ishi №1

Laboratoriya ishi №1

G’altakning induktivligini aniqlash

Kerakli asboblar: kichik transformator, to’g’rilagich, aktiv qarshiliklarni o’lchash uchun ommetr yoki avometr, 100 mAli o’zgaruvchan tok milliampermetri, voltmetr.

NAZARIY QISM

Ma’lumki tokli o’tkazgich atrofida magnit maydon hosil bo’ladi. Kuchliroq magnit maydon hosil qilish uchun bir necha sim o’ramlardan iborat g’altakdan foydalaniladi. O’ramlardan tok o’tganda g’altak ichida va uning atrfida magnit maydon hosil bo’ladi. G’altakning ichidagi magnit maydon tashqaridagiga qaraganda ancha kuchli bo’ladi, chunki g’altak ichida magnit indukciya chiziqlari zich joylashgan (1-rasm).

N
I
I
S

G’altakning magnit maydonini kuchaytirish uchun uning ichiga temir o’zak kiritiladi. Bu temir o’zak tokning maydonini bir necha marta kuchaytiradi.

G’altakning magnit maydonini kuchaytirish uchun uning ichiga temir o’zak kiritiladi. Bu temir o’zak tokning maydonini bir necha marta kuchaytiradi.

G’altak hosil qilgan magnit indukciya oqimi, undan o’tayotgan tok kuchiga to’g’ri proportsional:

Ф=LI (2)

Bu formuladagi L–g’altakning induktivligi deyilib, u o’ramlar soni n ning kvadratiga, g’altakning ko’ndalang kesim yuzasi S ga, temir o’zakning magnit sindiruvchanligi ga va g’altak uzunligi ga bog’liq, ya’ni:

•  

Induktivlik birligi qilib Genri (Gn) qabul qilingan. 1 Gn deb, 1 amper tok oqqanda 1 Veber magnit indukciya oqimi hosil qiladigan g’altakning induktivligiga aytiladi.

Induktivlik birligi qilib Genri (Gn) qabul qilingan. 1 Gn deb, 1 amper tok oqqanda 1 Veber magnit indukciya oqimi hosil qiladigan g’altakning induktivligiga aytiladi.

Agar g’altakdan o’zgaruvchan tok o’tsa, uning atrofidagi magnit maydoni ham o’zgarib turadi. Bu o’zgaruvchan magnit maydoni g’altakda o’zindukciya E.YU.K ni hosil qiladi. O’zinduksiya E.YU.K ning kattaligi tokning o’zgarish tezligiga va g’altak induktivligiga to’g’ri proportsional :

Л1
Л2
К