Küt quyuların qazılması

---

Küt quyuların qazılması 

Küt qazıma ilk dəfə olaraq Azərbaycanda Pirallahı (keçmiş Artem) adasında 

N.Timofeyevin rəhbərliyi ilə aparılmışdır.
1934 – cü ildə Xəzər dənizində ilk dəfə küt qazıma tətbiq olunmuşdur.
Rusiyada küt qazması ilk dəfə Perm bölgəsində (1943), sonra isə Qərbi Sibirdəki 
neft yataqlarında tətbiq olunmağa başlandı.
Küt qazıma dedikdə, məhdud ölçülərə malik meydança üzərindən ağızları bir-
birinə yaxın olan maili quyuların qazılması başa düşülür. Bu quyuların dibi isə 
yatağın işlənmə şəbəkəsinə uyğun olaraq, məhsuldar layın verilmiş (əvvəlcədən 
müəyyən edilmiş) nöqtələrində yerləşir. 
Meydançada küt quyuların optimal sayının təyini 
Küt quyuların sayı aşağıdakı baxımlardan müəyyən edilir: 
Yanğın təhlükəsizliyi. 
Quyuların qazılmasının texniki imkanları. 
İqtisadi mümkünlüyü. 
1. Yanğın təhlükəsizliyi məqsədi ilə qanunla müəyyən edilmişdir ki, küt quyuların 
ümumi debiti 4000 t/sutka, qaz faktoru isə 200 m
3
/m
3
-dan çox olmamalıdır. 
2. Texniki nöqteyi-nəzərdən küt quyuların maksimum sayı n
max 
aşağıdakı
ifadədən müəyyən edilir. 
𝒏
𝒎𝒂𝒙
=
𝝅
𝒕
 
𝒂
𝒊𝒏𝒉
𝟐
t = b
∙
 h 
burada - a
inhiraf
- istifadə olunan istiqamətli qazma texnologiyası üçün quyunun 
şaquli istiqamətdən maksimum uzaqlaşması normativ olaraq müəyyən edilmişdir; t 
- yataqların işlənməsinin həndəsi şəbəkəsinin sıxlığı; b - tor cərgələri arasında 
üfüqi məsafə; h – sırada quyular arasındakı üfüqi məsafə. 
Küt qazımada quyuların optimal sayı
Küt qazıma zamanı iqtisadi baxımdan; qazıma, quraşdırma və sökülmə üçün 
özüllərin tikintisi, giriş yollarının, elektrik xətlərinin, neft kəmərlərinin və s. 
tikintisi üçün vəsaitlərin dəyəri azaldılır quyuların qazılmasının dəyəri onların 
süni əyriliyinə ehtiyac səbəbindən artır; quyu lüləsil boyunca quyuların uzunluğu 
artır.
Küt quyuların optimal sayının olması onların hər birinin dəyəri minimal 
olacaqdır. 

---