|
Kpss coğrafya tüRKİYE’Nİn ekonomik coğrafyasi notlar dikkat!
|
səhifə | 1/3 | tarix | 01.02.2018 | ölçüsü | 227,68 Kb. | | #22935 |
|
KPSS - COĞRAFYA
TÜRKİYE’NİN EKONOMİK COĞRAFYASI - NOTLAR
Dikkat! Çok Önemli(KPSS-ÖNL(2002-2010) de Çıkan) Maddeler: (3-6) Arası, (8-15) Arası, 19, 20, 27, 28, 30, 34, 49, 55, 56, 57, 67, 68, 81,82, 88, 94, 95, 101, 102, 103, 110, 111, 112, 119, 135, 137, 138, (145-149) Arası, 155, 160, 161, 175, 204, (213-216) Arası, 241, 242, 243, 249, 251, 257, 260, 262, 263, 264, 274, 319, 322, 323, 324, 325, 330, 332, 340, 342, 344, 347, 353, 377, (407-410) Arası, 429, 432, 443, (445-448) Arası, 451, 465, 469, (474-478) Arası, 483, 498, 499, 503, 504, 512, 513, 515, 516, 542, 571, 587, 588, 589
-
Türkiye’nin Ekonomisini Etkileyen Faktörler: Coğrafi Konum, Yer şekilleri, İklim Özellikleri, Nüfus Ve Yerleşme’dir.
-
Türkiye Ekonomisini Etkileyen Sektörler: Tarım, Hayvancılık, Ormancılık, Madencilik, Sanayi, Ticaret, Ulaşım ve Turizm’dir.
-
Türkiye’nin Yüksek ve Engebeli Olması: Kış Turizmi, B. Hayvancılık, Yaylacılık, Orman İşle. gibi eko faali. gelişmesinde etkili olmuştur.
-
Türkiye’nin Ekonomisi: Gelişmesinde; Nüfusun genç, dinamik olması, Fiziki ve beşeri özellikleri farklı coğrafi bölge. olması etkili ol.
-
Türkiye’nin Ekonomisi: Gelişmesinde; Yeraltı ve yerüstü kay. çeşitliliği, Avrupa ile Asya özel. Ortadoğu ülke. Ara. köprü olması etkili ol.
-
Türkiye’nin Ekonomisi: Gelişmesinde; Topraklarının büyük bir bölümünün Anadolu yarımadasında olmasının etkisi azdır.
-
(Tarım)Türkiye de dağlar ve yüksek yerler geniş yer kaplar. Eğimli engebeli ve yüksek alanlarda topraktan yararlanma sınırlıdır.
-
Tarım: Akdeniz Bölgesinde; Yüksek sıcaklık ve sulama sorununun çözülmesiyle, aynı tarlada yıl içinde birkaç ürün erkenden alınabilir.
-
Tarım: İ. Anadolu Bölgesinde; Tarım alanları çok geniştir. Fakat sulama olanakları yetersizdir. Nedeni; Türkiye’nin en az yağış alan bö.
-
Tarım: D. Karadeniz Bölümünde; Tarım alanları dar ve parçalanmıştır.(Tarım alanları çok azdır.) Nedeni; Yerşekillerinin engebeli olma.
-
Tarım: Antalya bölü. kıyı kesimi ile iç kesiminde yetiştirilen tarım ürünleri farklıdır. Nedeni; Sıcaklık farklılığı(Dağlar kıy. Paralel.)
-
Tarım: Denizli ve Niğde de Tarım ürünleri farklıdır. Nedeni; Farklı iklimlerdir.(Dağların uzanışı, Toprak tür, Yağış miktarı, Yükselti etki.)
-
Tarım: Yaz kuraklığı ist. bir bitkinin, D. Karadeniz(Her mevsim yağışlıdır.) ve Erzurum-Kars(En çok yağışı yazın alır.) bölüm. yet. zord.
-
Tarım: Son Yıl. Tarım Alan. Gör. Değişiklikler; Endüstri bitkilerinin ekim alanları genişledi. Birim alandan elde edilen ürün miktarı arttı.
-
Tarım: Son Yıl. Tarım Alan. Gör. Değişiklikler; İklim koşullarına bağımlılık azaldı. Ürün çeşitliliği arttı. Tarımla uğraşan nüfus azaldı.
-
Tarım: Uygun Alanlar: Ovalar ve yüksek olmayan plato düzlükleridir.
-
Tarım: Ülke toprağımızın; %36’sı ekili dikili arazi, %32’si çayır ve mera, %26’sı orman, %6’sı çıplak kayalık ve bataklıklardır.
-
Tarım: Günümüzde Tarım’a ayrılan alan yaklaşık 27 Milyon Hektardır.
-
Tarım: Verimli tarım alanlarının azalması ve niteliklerinin bozulmasında; Plansız kentleşme, Çevre kirliliği, Yanlış tarım teknikleri etkili.
-
Tarım: Verimli tarım alanlarının azalması ve niteliklerinin bozulmasında; Erozyon etkilidir. Fakat Yeraltı kaynaklarının etkisi daha azdır.
-
Tarım: Sürekli artan nüfusun ihtiyaçları için, Tarım alanları korunmalı ve verim artırıcı önlemler alınmalıdır.
-
Topraklarımızın yarıdan fazlasında, Tahıl tarımı yapılmaktadır. Nedeni; Karasal İklimin etkili olması. Fakat yeterince verim alınamama.
-
Ekili alanlar içerisinde, Sebze ve Endüstri bitkilerinin oranı azdır. Ayrıca her yıl ekilebilir tarım alanlarının yaklaşık %5’i nadasa bırakılır.
-
Nadas: Toprağın 1 veya 2 yıl dinlendirilmesidir. Bu durum ülke genelinde kuraklığın ortaya çıkardığı bir durumdur.
-
Nadas: Hem ekonomik bir kayıp hem de toprak erozyonunu artırmaktadır.
-
Nadas’a Çözüm: Sulama imkanlarının geliştirilmesi ve nöbetleşe ekimin yaygınlaştırılmasıdır.
-
Nadas Alanı: Daha çok iç bölgededir. İç Anadolu, G.D. Anadolu, D. Anadolu ve diğer bölg. iç kesimlerinde Nadas alanı fazladır.
-
Nadas Alanı: Karadeniz(Türkiye’de en fazla yağış alan bölgedir.) ve Marmara’da(Sulama koşulları gelişmiştir.) azdır.
-
Türkiye de Tarımı Etkileyen Fak: Sulama, Gübreleme, Tohum Islahı, Toprak Bakımı, Makineleşme, Pazarlama ve Tarımı Desd. Kuruluş.
-
Sulama: Yağışın yeterli olmadığı yerde, ihtiyaç duyulur. Sulama Sorunu; En az Karadeniz, en fazla G.D. Anadolu ve İç Anadolu’dadır.
-
Sulama: Yetersizliğinden dolayı Türkiye topraklarının yaklaşık %80’ninden yeterince verim alınamamaktadır.
-
Sulama: Ülkemizde sulama yapılan alanlarda, daha çok gelir getiren sanayi bitkileri ekilmektedir.
-
GAP(G.D. Anadolu Sulama Projesi) ve KOP(Konya Ovası Sulama Projesi) gibi çok sayıda proje, bölge ve ülke kalkınması için önemlidir.
-
GAP: Türkiye’nin en büyük sulama ve kalkınma proje. Önce G.D. Anadolu’da kuru tarım yaygındı. Sonra GAP ile sulama koş. gelişmişt.
-
Sulamanın Yararları: İklim’e bağımlılık ve Nadas alanları azalır. Üretimde süreklilik sağlanır. Ürün çeşidi artar.
-
Sulamanın Yararları: Sebze ve endüstri bitkilerinin alanı genişler. Toprak verimi artar, Tarım alanları genişler. Köyden kente göç azalır.
-
Sulamanın Yararları: İlgili yöre sosyo-ekonomik bakımdan kalkınır. Sanayi, Ticaret, Ulaşım, Eğitim olanaklarının gelişmesine neden ol.
-
Toprağın sürekli işlenmesi sonucu azalan mineraller toprak verimini düşürür. Gübreleme ile verim arttırılır.
-
Gübre: Doğal(bitki ve hayvan atıklarıdır.) ve Suni(kimyasal mad. işlenmesiyle elde edilir.) olmak üzere ikiye ayrılır.
-
Gübre: Doğal Gübre tezek olarak kullanıldığından, daha çok Suni Gübre kullanılmaktadır.
-
Gübre: Suni gübre pahallıdır. Ve çiftçinin alım gücü düşük olduğundan gübreleme yeterince yapılamamaktadır.
-
Gübre: Toprak koşullarına uygun gübre kullanımının yaygınlaşması durumunda %40 oranında verim artışı sağlanabilmektedir.
-
Verimi artırabilmek için sulama ve gübreleme ile birlikte toprak ve iklim koşullarına uygun kaliteli tohum kullanımı yaygınlaşmalıdır.
-
Topraktan sürekli uzun süre yararlanabilmek için: Toprağın bakımını özenle yapmalıyız.
-
Toprak Bakımı: Toprak uyg. koş. sürülmeli, yeterince sulanmalı, bellenmeli, haşereler ve erozyonla mücadele ve Toprak kalitesi korun.
-
Makineleşme: Traktör, pulluk, biçerdöver gibi araçların yaygınlaştırılmasıdır.
-
Makineleşme Sonucu: Tarım alanları genişler. Geniş alanlar kısa sürede daha iyi işlenir ve hasat edilir. Hasat sırasında ürün kaybı azal.
-
Makine Kullanımı; Yer şekillerinin sade olduğu Marmara, İç Anadolu, G.D. Anadolu, Ege ve diğer bölgelerin düzlüklerinde yaygındır.
-
Makine Kullanımı; D. Anadolu Bölgesi ve D. Karadeniz Bölümünde sınırlıdır. Nedeni; Engebeli arazi ve Tarım top. Küçük ve dağınık ol.
-
Çiftçinin gelir düzeyinin düşük olması ile yeterince makine satın alamaması, Makine Kullanımını sınırlandıran bir etkendir.
-
Makineleşme dolaylı yoldan kırsal kesimde insan gücüne duyulan ihtiyacı azaltarak Köy’den Kent’e göçleri hızlandırmaktadır.
-
Tarım ürünlerinde sürekliliğin sağlanması, ürünün değer fiyatına satılması ve üretimin artırılmasında önemli bir etkendir.
-
Verim artışı ve Çiftçinin korunması; Destekleme alımları, Teşvik uygulaması, Taban ve tavan fiyat uygulamaları ile sağlanmaktadır.
-
Ziraat Bankası, DSİ, Zirai Donatım Kurumu, Tarım Satış Kooperatifi gibi kuruluşlar çiftçiyi destekler ve tarımsal araştırmalar yaparlar.
-
Tarım Ürünü Çeşitliliği: İklim Çeşitliliği belirler. Marmara ve Egede(Akdeniz) vardır. Besin endüstrisi geliş. Nedeni; Tarım alanları fazla.
-
Tarım Ürünü Çeşitliliği: Marmara’da(Akdeniz, Karadeniz, Step), İ. Anadolu’dan(Step) daha fazladır. Nedeni; Farklı iklimlerin etkili olm.
-
Akdeniz İklimini(Yıllık sıc. ort. en yüksek, Yüksek sıcaklık ve kuraklık) istey, soğuğa, dona çok duyarlı bir bitki İskenderun da kolay yet.
-
Tarım Ürünleri: Tahıllar; Buğday, Arpa, Mısır, Pirinç, Çavdar ve Yulaf ’dır.(BAMPÇY)
-
Tarım Ürünleri: Baklagiller; Mercimek, Nohut’tur.(MN) Ayrıca, Fasulye, Börülce Bezelye gibi bitkilerde yer almaktadır.
-
Tarım Ürünleri: Sanayi Bitkileri; Pamuk, Tütün, Şeker Pa, Çay, Yağ Bit, Zeytin, Ayçiçeği, Haşhaş, Soya Fasulyesi, Susam, Kenevir, Gül.
-
Tarım Ürünleri: Meyvecilik; Turunçgil, Fındık, Muz, İncir, Antepfıstığı, Kayısı, Elma, Üzüm’dür.
-
Tarım Ürünleri: Sebzecilik, Seracılık, Yem Bitkileri’dir.
-
Tahıllar: Buğday, Arpa, Mısır, Pirinç, Çavdar ve Yulaf ’dır. Üretim miktarı ve ekim alanı en geniş bitki topluluğudur.
-
Buğday: Filizlenme döneminde nemli toprak, olgunlaşma dönemi olan yaz başında ise sıcak ve kurak iklim koşulları ister.
-
Buğday: Yetişme alanı oldukça geniştir. D. Anadolu’nun yüksek yerleri ile Karadeniz Bölg. Kıyı kesimi hariç her yerde yetişebilir.
-
Buğday: Akdeniz ve Ege’nin kıyı ovalarında ekimi azdır. Nedeni; Ekonomik değeri yüksek ürünlerin tercih edilmesidir.
-
Buğday: Üretimi iç bölgelerde yaygındır. En fazla İç Anadolu’da üretilir. GD. Anadolu’da da yaygındır.
-
Buğday: Urfa ve çevresinde, ekilen aynı tür buğdaydan, yıl içinde birim alandan daha yüksek ver. al. Nedeni; GAP ile sulama koş. geli.
-
İç Anadolu Bölgesi Türkiye Buğday üretiminin %32’sini karşılar.
-
Yıllar arasında yağış miktarındaki farklılaşma buğday üretim miktarında büyük dalgalanmalara neden olur.
-
Arpa: Yetişme şartları buğdaya benzer. Ancak buğdaya göre sıcak ve soğuğa daha dayanıklı ve daha kısa sürede olgunlaşır.
-
Arpa: Karadeniz Bölgesinin Kıyı kesimi hariç(Çünkü yağış rejimi düzenlidir.) her yerde yetişebilir. Üretimi iç bölgelerde yaygındır.
-
Arpa: Akdeniz ve Ege kıyılarında, üretim alanı dardır. Nedeni; ekonomik değeri yüksek ürünlerin tercih edilmesidir.
-
Arpa: En fazla İç Anadolu(%49), G.D. Anadolu ve D. Anadolu’da üretilir. Hayvan yemi ve bira imalatında kullanılır.
-
Mısır, yaz bitkisidir. Sıcaklık ve bol su ister. Doğal yetişme ortamı Karadeniz Bölgesinin kıyı kesimidir. Diğer bölgelerde sulama ile yetiş.
-
Mısır, en fazla Akdeniz Bölgesinde(%45) üretilir. Ayrıca Karadeniz(%25), Ege, Marmara, G.D. Anadolu’da üretimi yapılır.
-
Mısırda Karadeniz Bölgesi üretimin %25’ini karşılamasına rağmen ticarindeki değeri azdır. Nedeni, Bölgede tüketilmektedir.
-
Pirinç: Sıcak yaz ve bol su ister. Vadi tabanlarında ve sulak ovalarda üretilir. Yetişme Koşulu, pirinç tarlasının sularla kaplı olmasıdır.
-
Pirinç: Yetişme koşulu nedeniyle, çok fazla sivrisineğin var olmasıyla sıtma hastalığı ortaya çıkar.
-
Pirinç: Üretimi devlet kontrolünde yerleşim alanlarının uzağında yapılır. Nedeni; Pirinç’in yetişme koşullarının doğurduğu sonuçlardır.
-
Pirinç: Üretim alanları akarsuların dağılışına paralellik gösterir. Pirinç en fazla Marmara’da(%62) Meriç Vadisi boyunca üretilir.
-
Pirinç: Ayrıca; O. Karadeniz(Samsun), Ergene ve Adana Bölüm(K. Maraş, Adana, Hatay), Kastamonu, Diyarbakır, Bolu, Siirt de üretilir.
-
Pirinç: Üretimi Türkiye ihtiyacını karşılayamadığı için İthal edilir.
-
Çavdar ve Yulaf: Yetişme şartları, Buğday ve Arpa’ya benzer. Soğuğa dayanıklıdır. Ekmeğe Katkı Maddesi ve Hayvan yemdir.
-
Çavdar ve Yulaf, daha çok iç bölgelerde üretilir. En fazla İç Anadolu Bölg. üretilir. Kıyı bölgelerinde ekonomik nedenlerle üretilmez.
-
Baklagiller: Mercimek, Nohut’tur.
-
Mercimek: Yetişme koş. Buğday ve Arpa’ya benzer. Yetişme döneminde toprakta nem, olgunlaşma döneminde sıcaklık ve kuraklık ist.
-
Mercimek: Ekim alanı geniştir. Karadeniz Bölgesinin kıyı kesimi hariç her yerde yetişebilir. İ. Anadolu ve GD. Anadolu’da üretimi yaygı.
-
Mercimek: Kıyı bölgelerinde ekonomik nedenlerle tercih edilmez.
-
Yeşil Mercimek üretiminin yarıdan fazlası İç Anadolu’da, Kırmızı Mercimek üretiminin yarıdan fazlası G.D. Anadolu’da üretilir.
-
Nohut: Yetişme koşulları mercimeğe benzer. Yetişme döneminde nem ve yağış, olgunlaşma döneminde sıcaklık ve kuraklık ister.
-
Nohut’un ekim alanı geniştir. En fazlası İç Anadolu’da üretilir. Kıyı bölgelerinde ekonomik nedenlerle tercih edilmez.
-
Sanayi Bitkileri: Pamuk, Tütün, Şeker Pancarı, Çay, Yağ Bitkileri, Zeytin, Ayçiçeği, Haşhaş, Soya Fasulyesi, Susam, Kenevir, Gül.
-
Pamuk: İlkbaharda ekilir. Yaz sonunda hasat edilir. Yüksek sıcaklık bol su ve yaz kuraklığı ister. Akdeniz ikliminin olduğu yerl. üretilir.
-
Pamuk: Karadeniz de yetişmez. Nedeni; Yaz mevsiminin nemli ve yağışlı geçmesidir.(Fındık tarımı ile aynı yörede yapılması zordur.)
-
Pamuk: İç Anadolu ve D. Anadolu’da yetişmez. Nedeni; Sıcaklık ortalamasının düşük olmasıdır.
-
Pamuk: Çukurova ve Ege ovalarında yoğun olarak üretilmektedir. GAP’ın devreye girmesiyle G.D. Anadolu da geniş ekim alanı bulmu.
-
Pamuk: En fazla G.D. Anadolu(%49), Ege(%32) ve Akdeniz’de üretilir. Ayrıca, G. Mar. Bölü, D. Anadolu, Iğdır ve Elazığ ova. üretilir.
-
Tütün: Ekilişinden hasadına kadar yoğun emek isteyen bir üründür. Yetişme döneminde nem, olgunlaşma döneminde sıcaklık ister.
-
Tütün: Bütün bölgelerimizde farklı türlerde tütünler üretilmektedir. Nedeni; Türkiye koşullarına uyum sağlamış olmasıdır.
-
Tütün: Kaliteyi korumak amacıyla devlet kontrolünde belirli yerlerde üretilir. İ. Anadolu da yetiştirilmez.
-
Tütün: Üretim Sıralaması; 1. Ege(%51), 2. Karadeniz, 3. G.D. Anadolu, 4. D. Anadolu ve 5. Marmara’dır.
-
Tütün: Kıyılarımızda ve iç kesimlerde(karasal iklimin yaygın olduğu yer.) yetiştirilir. Tarımsal ihracatımız içerisinde ilk sıralarda yer alır.
-
Şekerpancarı: Tarımına, cumhuriyetin ilk yıllarında başlanmıştır. Orta kuşağa özgü iklim seçiciliği pek olmayan bir bitkidir.
-
Şekerpancarı: Yetişme döneminde su ister. Kurak alanlarda sulama ile yetiştirilir. Yaygın olarak iç bölgelerde üretilir.
-
Şekerpancarı: Kıyı bölgelerinde(Ekonomik değeri yüksek ürünlerin tercih edilmesi) ve G.D. Anadolu’da(Nedeni; Kuraklıktır.) üretilmez.
-
Şekerpancarı: En fazla İç Anadolu’da(%54) üretilir. Ayrıca, D. Anadolu ve diğer bölgelerin iç kesimlerin dede üretilir.
-
Şekerpancarı: Fabrikada işlenen Şekerpancarının küspesinin hayvancılıkta yem olarak kullanılmasıyla, fabrikaların yakın. besi hay. gel.
-
Çay: Türkiye için yeni bir kültür bitkisidir. Cumhuriyetin ilk yıllarında üretilmeye başlanmıştır. Çok yıllık bir bitkidir. Yaprakları için yetiş.
-
Çay: Dikimi bakımı ve toplanması büyük emek(İş gücü) ve bilgi gerektiren bir üründür.
-
Çay: Soğuğa dayanıksızdır. Nem, her mevsim bol yağış ve yıkanmış toprak ister. Bu nedenle üretim alanları sınırlıdır.
-
Çay: Yalnızca D.Karadeniz Bölümünün kıyı kesiminde(%100) yetişebilir.(Pamuk üretimi burada çok zordur. Nedeni; Yazın kuraklık ist.)
-
Çay yapraklarının toplandıktan kısa süre sonra işlenmesi gerekir. Bu nedenle D. Karadeniz Bölümünde işlenir.
-
Türkiye, dünya çay üretiminde 5. Sıradadır. Ancak iç tüketimin çok fazla olmasında ihracatı azdır.
-
Yağ Bitkileri: Tohumundan, çekirdeğinden veya meyvesinden yağ elde edilen bitkilerdir.
-
Zeytin: Akdeniz ikliminin karakteristik bitkisidir. Kış ılıklığı ister. Don ve soğuğa dayanıksızdır. Yaz kuraklığına dayanıklı bir ağaçtır.
-
Zeytin: Akdeniz ikliminin etkili olduğu alanlarda yetişir. Kıyı Ege, G. Marmara, Akdeniz ve G.D. Anadolu’nun batısında(G.Antep) üretilir.
-
Zeytin: Mikroklimatik şartlara bağlı olarak, çok azda olsa Çoruh vadisinde yetişmektedir.
-
Zeytin: Üretiminde Ege(%55) ilk sıradadır. Özellikle Edremit körfezi, Gemlik, Ayvalık ve Aydın yöresinde üretimi yoğundur.
-
Zeytin: Üretiminde ilk sırada olan Ege’yi; Marmara, Akdeniz ve G.D. Anadolu Bölgesi izler.
-
Zeytin: Üretimde yıllar arasında büyük dalgalanmalar oluşur. Nedeni; Zeytin ağacının 2 yılda bir yüksek miktarda ürün vermesidir.
-
Zeytin: Ülkemiz dünya zeytin üretiminde 5. Sırada yer alır. Büyük miktarda ihraç edilir.
-
Ayçiçeği: Tohumundan yağ elde edilir. Yetişme alanı geniştir. D. Karadeniz’in kıyısı hariç 1700-1800m yük. kadar her yerde yetişebilir.
-
Ayçiçeği: Yağışın azaldığı iç bölgelerde sulama ile yetiştirilir. Marmara, Türkiye Ayçiçeği üretiminin % 78’ini karşılar.
-
Haşhaş: Yetişme alanı geniştir. Uyuşturucu madde(morfin) üretiminde kullanıldığından belirli yörelerde devlet kontrolünde üretilir.
-
Haşhaş: Üretiminde Ege 1.’dir. En çok İç B. Anadolu da, Afyon çevresinde üretilir.
-
Haşhaş: Afyondaki alkolid fabrikasında işlenerek tıbbi amaçla ihraç edilir.
-
Soya Fasulyesi: Uzakdoğu kökenlidir. Protein ve yağ bakımından zengin bir bitkidir. Yetişme alanı geniştir.
-
Soya Fasulyesi: Orta Karadeniz Bölümü ve Akdeniz Bölgesinde yetiştirilir. Akdeniz(%78), Türkiye üretiminde ilk sıradadır.
-
Susam: Yağ, tahin helvası ve pastacılıkta kullanılır. Yaz bitkisidir. Suyu az ister. G.D. Anadolu, Akdeniz, Ege, Marmara’da yoğun üretilir
-
Kenevir: Dokuma ve yağ üretiminde kullanılır. En fazla B. Karadeniz de üretilir.
-
Kenevir: Hint keneviri denilen türünden, uyuşturucu madde elde edildiğinden, üretimi devlet kontrolünde yapılır.
-
Gül: Kokulu bir esans(gül yağı) elde edilir. Kozmetik sanayide kullanılır. En fazla Göller yöresinde Isparta çevresinde(%90) üretilir.
-
Ülkemizde; Keten, Yerfıstığı, Anason, Mısır, Pamuk ve Fındık’tan yağ elde edilmektedir.
-
Meyvecilik: Turunçgil, Fındık, Muz, İncir, Antepfıstığı, Kayısı, Elma, Üzüm’dür. Son yıllarda üretiminde artış olmuştur.
-
Meyve: Sıcaklık, nem ve yağış farklılıkları değişik yörelerde, çok çeşitli Meyvelerin yetişmesine ortam sağlamıştır.
-
Meyve: Üretim Artışında; Gübre kullanımının yaygınlaşması, Zararlılarla mücadele yöntemlerinin geliştirilmesi etkili olmuştur.
-
Meyve: Üretim Artışında; Sulama olanaklarının artması, Türkiye koşullarına uygun fidan yetiştirilmesi etkili olmuştur.
-
Turunçgil: Portakal, mandalina, turunç ve limon gibi meyvelerdir. Don olayı ve soğuktan etkilenir.
-
Turunçgil: Kış sıcaklık ortalamasının yüksek olduğu Akdeniz(%86) ve Ege’nin kıyı kesiminde yoğun olarak üretilir.
-
Turunçgil: G. Marmara ve D. Karadeniz Bölümünde, Rize çevresinde, yetişme alanı dar ve üretimin bölge ekonomisi. katkısı çok azdır.
-
Fındık: Anavatanı Karadeniz’dir. Nem, her mevsim yağış, kış ılıklığı ve humuslu toprak ister.
-
Fındık: Karadeniz Bölgesinde(%85)(Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Samsun) ve Marmara’da İzmit çevresinde yetiştirilir.
-
Fındık: Türkiye, Dünya üretiminde 1. Sırada yer alır. Üretimin önemli bir kısmı ihraç edilir.
-
Muz: Tropikal bir meyvedir. Sıcaklık isteği yüksektir. Üretim alanı sınırlıdır.(Çayda Öyle) İş gücü gereksinimi fazladır. (Çayda Öyle)
-
Muz: Üretimin tamamı, Akdeniz Bölgesinden karşılanır. Alanya, Gazipaşa ve Anamur çevresinde yetişir.
-
İncir: Soğuğa, dona dayanıksızdır. Akdeniz ikliminin olduğu(Kışların ılık geçtiği) yör. yet. Ege Bölgesi, toplam üretimin %78’ini karşılar.
-
İncir: Üretimi; Daha çok Aydın ilinde yoğundur. Ayrıca; Akdeniz, G. Marmara, G.D. Anadolu dada yetiştirilir.
-
İncir: D. Anadolu’da en zordur. Nedeni; Kış mevsiminin en soğuk geçtiği bölgedir. Türkiye, Dünya İncir üretiminde ilk sırada yer alır.
-
Antepfıstığı: G.D. Anadolu’nun iklim ve toprak koşullarına iyi uyum sağlamıştır.
-
Antepfıstığı, kış soğuğuna dayanıklıdır. Yüksek yaz sıcaklığı ve kuraklık ister.
-
Antepfıstığı üretiminin tamamına yakını G.D. Anadolu’da(%97) Şanlıurfa, Gaziantep ve Siirt çevresinde üretilir. Bir kısmı da ihraç edilir.
-
Kayısı: Yetişme alanı geniştir. Karadeniz’in kıyı kesimi ile D. Anadolu’nun yüksek yerleri hariç her yerde yetişebilir.
-
Kayısı üretiminin %80’i D. Anadolu’da Malatya çevresinde yetiştirilir. Meyve suyu ve kurutularak ihraç edilir.
-
Elma: Ekim alanı geniştir. Soğuğa dayanıklıdır. Bütün bölg. yetişir. En fazla İç Anadolu da üretilir. GD. Anadolu dada üretimi yaygındır.
-
Elma: Kıyı yörelerinde üretimi azdır. Nedeni; ekonomik değeri yüksek ürünlerin tercih edilmesidir.
-
Üzüm(Bağcılık): Soğuğa ve kuraklığa dayanıklıdır. Olgunlaşma döneminde yüksek sıcaklık ister.
-
Üzüm: D. Karadeniz’de nemliliğin fazla olması, Erzurum-Kars Bölümünde sıcaklığın düşük olması, kaliteli üzüm yetişmesini engelleme.
-
Üzüm: D. Karadeniz ve Erzurum-Kars Bölümü hariç hemen hemen her yerde üretilmektedir. Yetişme alanı en geniş meyvelerdendir.
-
Üzüm: Üretimi; En fazla Ege’de(Manisa, İzmir, Denizli çevresi), İç Anadolu’da(Nevşehir, Ürgüp, Göreme, Konya çevresi) yapılır.
-
Üzüm: Üretimi; En fazla G.D. Anadolu’da(Şanlıurfa, Diyarbakır, Adıyaman, G. Antep ve Trakya’da Tekirdağ çevresinde) yoğunlaşmıştır.
-
Üzüm: üretiminde Ege(%46) ilk sırada yer alır. Üzüm sofralık, şaraplık, kurutmalık, pekmez ve meyve suyu olarak değerlendirilir.
-
Üzüm: Bir bölümü ihraç edilmektedir.
-
Sebzecilik, Seracılık, Yem Bitkileri’dir.
-
Sebze: Yaprakları, kökleri, tohumları veya meyveleri yaş ve kuru olarak tüketilen domates, lahana, salatalık gibi kültür bitkileridir.
-
Sebze: Ülkemiz, sebze çeşitliliği bakımından dünyanın önde gelen ülkeleri. Nedeni; iklim ve toprak özelliklerinin çeşitlilik göstermesidir.
-
Sebze: Sıcaklık, sulama, gübreleme, toprak bakımı ve yoğun emek ister. Hemen hemen bütün bölgelerde tarımı yapılmaktadır.
-
Sebze: En fazla Akdeniz’de üretilir. Sonrasında Ege ve Marmara gelir. En az D. Anadolu’da(Nedeni; Düşük sıcaklıktır.) üretilir.
-
Sebze: Son yıllarda sulama olanaklarının gelişmesiyle, G.D. Anadolu ve İç Anadolu da Sebze üretim alanları genişlemektedir.
-
Sebze: Sebze Tarımından(Ek, dik, alan. %2’i oluşt.) yüksek verim sağlanmaktadır. Nedeni; Modern tarım tekniklerinin uygulanmasıdır.
-
Sebze: Türkiye de Seracılık ve turfanda üretim sayesinde yılın her döneminde üretilmektedir.
-
Sebze: İç piyasanın ihtiyacını karşıladığı gibi önemli bir kısmı konserve, dondurulmuş gıda ve yaş olarak ihraç edilir.
-
Seracılık: Sera, Cam veya plastik ile üstü örtülmüş, soba ya da başka yollarla ısıtılarak meyve, sebze, çiçek yetiştirilen kapalı alanlardır
-
Seracılık: Daha çok kış sıcaklıklarının yüksek, güneşlenme sürecinin fazla olduğu Akdeniz ve Ege kıyılarında yapılmaktadır.
-
Seracılık: Akdeniz de merkezi Antalya ve çevresidir. Ege’de Aydın, İzmir ve Muğla kıyılarında seracılık önemlidir.
-
Seracılık: Son yıllarda G. Marmara Bölümü ve G.D. Anadolu Bölg. gelişmektedir. Seralarda daha çok meyve ve sebze üretilmektedir.
-
Seracılık: Son yıllarda Antalya, Mersin, İzmir ve Yalova da büyük miktarda çiçek üretilmekte ve ihraç edilmektedir.
-
Turfanda: Doğal yetişme ortamında yetişme mevsiminin başında ilk elde edilen sebze ve meyvelerdir.
-
Turfanda: Tarım ürünleri ilk Akdeniz’de olgunlaşarak turfandayı oluşturur. Nedeni; sıcaklık ortalamasının yüksekliğidir.
-
Yem Bitkileri: Hayvancılığın gelişmesinde önemli katkıları vardır. Fik, Burçak, Yonca ve Korunga gibi bitkilerdir. İç Bölg. yaygındır.
-
Yem Bitkileri: Bir kısmı çayırlık alanlarda yetişirken, bir kısmı da tarlalarda kültür bitkisi olarak üretilmektedir.
-
Yem Bitkileri: Tarla tarımı içerisindeki payı oldukça azdır. Ekonomik nedenlerle kıyı bölgelerinde tarımı yapılmaz.
-
Birincilikler: Marmara; Ayçiçeği, Pirinçte. Karadeniz; Çay, Fındık, Kenevir, Ketende. Ege; İncir, Tütün, Zeytin, Üzüm, Haşhaş da 1.’dir.
-
Birincilikler: Akdeniz; Seracılık, Çiçekçilik, Turfanda Sebze-Meyve, Turunçgil, Soya Fasulyesi, Mısır, Yer fıstığı, Gül ve Muzda 1.’dir.
-
Birincilikler: G.D Anadolu; Pamuk, Antepfıstığı, Kırmızı Mercimek de 1.’dir. D. Anadolu; Kayısıda 1.’dir.
-
Birincilikler: İç Anadolu; Buğday, Arpa, Şekerpancarı, Yeşil Mercimek, Nohut, Patates, Elma, Çavdar ve Yulaf da 1.’dir.
-
Doğal Yetişme Ortamı Dar Olan Bitkiler: Çay, Muz, Fındık, Turunçgil, Zeytin, İncir, Antepfıstığı vb.
-
Doğal Yetişme Ortamı Geniş Olan Bitkiler: Elma, Üzüm, Buğday, Arpa, Şekerpancarı, Mercimek, Nohut, Çavdar, Yulaf, Patates vb.
-
Üretimi Devlet Kontrolünde Olan Bitkiler: Haşhaş, Kenevir, Pirinç ve Tütündür.
-
Türkiye de bozkır bitki örtüsünün yaygın olduğu yerlerde, Şekerpancarı, Arpa, Yulaf ve Buğdayın tarımı yapılabilir. Çay tar. yapılamaz.
-
(Hayvancılık)Hayvancılık: Değerli hayvanların, ürünlerinden ve gücünden yararlanmak amacı ile beslen. Tarımsal etk. bir parçasıdır.
-
Hayvancılık: yükseltisi fazla, engebeli ve iklim özelliklerinin tarımı kısıtladığı yörelerde halkın temel geçim kaynağıdır.
-
Hayvancılık: Yer şekilleri ve iklim farklılıkları, farklı tür ve ırkta çok sayıda hayvan beslenmesini sağlamıştır.
-
Hayvancılık: Türkiye, hayvan sayısı bakımından Avrupa’da 1.’dir. Dünyada 5.’dir.
-
Hayvancılık: TC, birim hayvandan elde edilen üretim bakı, geridedir. Nedeni: Daha çok küçükbaş hay. mera’da ilkel koşullarda Beslen.
-
Otlakl. azalması ve Otlak alanları. verimsizleşmesi, hızla artan nüfus, hayvansal ürün ihtiyacı ve talep artışı Ahır Hay. geliş. zorunlu kıl.
-
Hayvancılığın Gelişmesi İçin: Hayvan soylarını, otlak ve meralar ıslah edilmeli. Besi(Ahır) hayvancılığı gelişmeli.
-
Hayvancılığın Gelişmesi İçin: Yem bitkisi ekimi yaygınlaşmalı. Yem sanayisi gelişmeli. Erken kesim engellenmeli.
-
Hayvancılığın Gelişmesi İçin: Hayvan hastalıkları ile mücadele edilmeli. Hayvancılık kredileriyle üreticiyi teşvik etmeli.
-
2000 Yılına göre Türkiye, yaklaşık 47 milyon baş hayvan sayısı ile Avrupa’da en fazla hayvan besleyen ülkedir. Hayvansal verim düşü.
-
Hayvan varlığımızın yaklaşık 30 milyonu Koyun, 7 milyonu Keçi, 11 milyonu Sığırdır.
-
Küçükbaş Hayvanlar, Koyun(Et ve süt verimi düşüktür.), Kıl Keçisi ve Tiftik Keçisidir. Hayvan varlığımızın %80’nini oluştururlar.
-
Küçükbaş Hayvancılık: Karadeniz’in kıyısı ile K.D. Anadolu dışındaki alanlarda bozkırlar yaygındır.
-
Küçükbaş Hayvancılık: Sırasıyla İç Anadolu, D. Anadolu, G.D. Anadolu, İç B. Anadolu, Trakya ile Akdeniz ve Karadeniz’in iç kesim. yap
-
Küçükbaş Hayvancılık: En fazla İç Anadolu bölgesinde beslenir. Bu Hay. yün ile yapağı, yünlü dokuma ve halıcılığın gelişmesini sağla.
-
Koyun: En fazla beslenen türdür. Nedeni; Geniş alanlarda bozların(Step) yaygın olmasıdır. Et, Süt ve Yünü için beslenir.
-
Koyun: Özellikle İç Anadolu, D. Anadolu, G.D. Anadolu ve diğer bölgelerin iç kesimlerinde beslenir.
-
Kıl Keçisi, Koyuna göre tabiat şartlarına daha dayanıklıdır.
-
Eğimli ve engebeli alanlarda rahat hareket etmesiyle Tüm Bölgelerimizde beslenir. En çok Akdeniz’de beslenir.
-
Tiftik Keçisi: En değerli yünlü kumaşların dokumasında kullanılır.
-
Tiftik Keçisi: Özellikle İç Anadolu’da Ankara çevresinde beslenir. Az miktar Siirt, İç B. Anadolu, Orta ve B. Karadeniz’in iç kes. beslenir.
-
Büyükbaş Hayvancılığı: Türkiye uygun değildir. Nedeni; Arazi yapısı ve iklim özellikleridir. Bu yüzden belirli yörelerde toplanmıştır.
-
Büyükbaş Hayvancılığı: Çayırların geniş yer kapladığı D. Karadeniz ve Erzurum-Kars Bölümünde(Eko faal. Başında gelir) yapılmaktadır.
-
Büyükbaş Hayvancılığı: D. Karadeniz ve Erzurum-Kars Bölü. yapılır. Yazın serin, yağışlı olmasıyla, gür otlakların oluşmasının etkisi fazla
-
Ahır(Besi) Hayvancılığı: Modern Hayvancılıktır. Marmara ve Ege’de yapılır. Nedeni; Nüfus ve Endüstrinin et ve süt ihtiyacıdır.
-
Ahır(Besi) Hayvancılığı: Geliştirilmesi İçin; Hayvanlar kaliteli yemlerle beslenmeli. Bunun içinde Devlet üreticiye uygun koş. kredi ver.
-
Ahır(Besi) Hayvancılığı: Daha çok et-süt verimi yüksek sığır beslenmektedir. Ülkemiz et ve süt ihtiyacının %80’i Büyükbaş Hay. sağlar.
-
Kümes Hayvancılığı: Ticari amaçla, büyük kentler çevresinde yapılmaktadır. Nedeni; yoğun nüfusun yumurta ve beyaz et ihtiyacıdır.
-
Kümes Hayvancılığı, Tüketimin ve pazarlamanın kolay olduğu İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Balıkesir gibi illerin çevresinde yoğundur.
-
İpek Böcekçiliği: İpek böceği yetiştirme ve onun ürettiği kozadan ipek elde etme faaliyetidir. İpek dokuma sanayide kullanılır.
-
İpek Böcekçiliği, Dut ağacının yetiştiği her yerde yapılabilir.
-
İpek Böcekçiliği, İç Anadolu’nun kurak yerleri ile D. Anadolu’nun yüksek yaylaları hariç her bölgede yapılabilir.
-
İpek Böcekçiliği, en yoğun G. Marmara Bölümündeki illerde(Bursa, Gemlik, Bilecik, Balıkesir, Sakarya) yapılır.
-
İpek Böcekçiliği, az miktarda; Antalya, Eskişehir, İzmir, Muğla, Diyarbakır, Denizli, Elazığ ve Amasya da üretimi yapılır.
-
Son yıllarda suni İpek üretiminin artması İpek Böcekçiliğinin gerilemesine neden olmuştur.
-
Arıcılık: Bal, Bal Mumu, Arı Sütü ve Polen üretmek amacıyla doğal ortamda yapılan bir ekonomik faaliyettir.
-
Arıcılık: Türkiye de, yüksek kalitede ve büyük miktarda üretim yapılmaktadır. Nedeni; Yer şekilleri, iklim çeşitliliği ve göçebe arıcılıktır.
-
Arıcılık, bitkilerin tozlaşmasını sağlayarak tarıma olumlu katkı sağlamaktadır. Hemen hemen her bölgede yapılır.
-
Arıcılık, daha çok yer şekillerinin engebeli olduğu dağlık yörelerde ve orman içi köylerde yoğundur.
-
Arıcılık; Ege’de Muğla, Aydın çevresi Karadeniz’de Ordu, Rize, Artvin, Bolu çevresinde yoğundur.
-
Arıcılık; D. Anadolu da Erzurum, Kars, Hakkari, Bitlis çevresi İç Anadolu da Ankara, Konya, Niğde çevresinde yoğundur.
-
Arıcılık; Akdeniz’de Adana, Antalya çevresi Marmara da Çanakkale, Balıkesir çevresinde yoğundur.
-
Arıcılıkta Türkiye, dünya üretiminde ilk 5 ülke arasındadır. Büyük miktarda ihracat yapılmaktadır.
-
Su Ürünleri: Potansiyeli fazladır. Nedeni; Türkiye’nin 3 tarafının farklı özelliklerde denizlerle çevrili, çok sayıda akarsu ve göle sahip ol.
-
Su Ürünleri: Potansiyeli; Kıyı balıkçılığının yaygınlığı, yeterince değerlendirilmez. Nedeni; Deniz göl ve akarsuların kirlenmesidir.
-
Su Ürünleri: Potansiyeli; Yeterince değerlendirilmemektedir. Nedeni; Zararlı ağlanma teknikleri ve av yasağına uyulmamasıdır.
-
Su Ürünleri: Potansiyeli; Yeterince değerlendirilmemektedir. Nedeni; Endüstri kuruluşlarının yetersizliğidir.
-
Su Ürünleri: Potansiyeli; Yeterince değerlendirilmemektedir. Nedeni; Pazarlama depolama, soğutma sistemlerinin gelişmemesidir.
-
Balıkçılık: İçerisinde en önemli ekonomik faaliyet balıkçılıktır. Az miktarda sünger, midye, kalamar, ahtabot ve ıstagozda avlanır.
-
Balıkçılık: Balık üretiminin %81.4’dü Deniz Ürünleri, %11.3’ü Kültür Balıkçılığı, %7.2’ni Tatlı Su Ürünleri oluşturmaktadır.
-
Balıkçılık: Gelişmesini Olumlu Yönde Etkileyen Nedenler; Belli dönemlerde av yasağı uygulanmasıdır.(Bu dönemde Yavrulama gerçek.)
-
Balıkçılık: Gelişmesini Olumsuz Yönde Etkileyenler; Deniz kirliliğinin hızla artması, Dış ülkelere pazarlama olanaklarının sınırlı olması
-
Balıkçılık: Gelişmesini Olumsuz Yönde Etkileyenler; Usulsüz avlanma yapılması, Balık işleme yerlerinin ve buzhanelerinin yetersizliğidir.
-
Deniz Balıkçılığı: Ülke de En yaygın balıkçılık faaliyetidir. Kara sularında Kıyı Balıkçılığı şeklindedir.
-
Deniz Balıkçılığı: En fazla Karadeniz de(%81) yapılır. Nedeni; Denizi besle. akarsuların, bol besin mad. taşıması, plankton zengini olm.
-
Deniz Balıkçılığı: Karadeniz de yerşekillerinin engebeli olmasıyla, diğer eko. etkinlikleri sınırlandırmış, D. Karadeniz de yoğunlaştırmıştır
-
Deniz Balıkçılığı: Marmara(%11) 2.’dir. Nedeni; İst. ve Çanakkale Boğazları besin maddesince zengin ve balıkların göç yolu üzerindedir
-
Deniz Balıkçılığı: Ege ve Akdeniz de balıkçılığın bölge ekonomisine katkısı azdır.
-
Tatlı Su Balıkçılığı: Akarsu, baraj ve göllerde yapılan balıkçılık faaliyetidir. Fakat deniz balıkçılığı daha fazla gelişmiştir.
-
Tatlı Su Balıkçılığı: Gölle. bazısı tuzlu, acı, sodalı, Akarsuların debileri düşük, rejimleri düzensiz, yüksek oranda kirli olması olumsuz etk.
-
Tatlı Su Balıkçılığı: Tatlı Sulardan daha çok Alabalık(En fazla üretilendir.), Sazan, Yayın, Kefal gibi yerel balıklar avlanır.
-
Kültür Balıkçılığı, tatlı ya da tuzlu sularda Balık ya da diğer su ürünlerinin yapay yolla yetiştirilmesidir.
-
Kültür Balıkçılığı: Tatlı su kayna. yakınında havuz çiftliklerinde daha çok Alabalık üretimi yap. Ayrıca Çipura, Kefal, Somon üretimi yap.
-
Büyükbaş Hay. et verimi için önlemler; Hayvancılık eğitimi çalışmaları, Hayvan ıslahı, besi ve ahır hay. Gelişmesi ve kaliteli yem’dir.
-
(Ormancılık)Türkiye orman yetiştirilmesi bakımından çok uygun koşullara sahiptir.
-
Ormanlar: Anadolu’nun yerleşim alanı olması, Ormanlarımızın tahrip olmasına neden olmuştur. Gün. ülke yüzöl. yaklaşık %26’sı Orma.
-
Ormanlar: Başta Karadeniz olmak üzere daha çok yağış alan kıyı bölgelerinde(%79) toplanmıştır. İç Bölgelerde de(%21) vardır.
-
Ormanlar: Dağılışında temel etken nemlilik ve yağış koşullarıdır. Bu nedenle; yağış dağılışı ile Ormanların dağılışı birbirine paraleldir.
-
Ormanlar: En geniş alan kapladığı yer K. Anadolu Dağlarının K. Yamaçlarıdır. Bu bölgede nemlilikten dolayı orman deniz sev. başlar.
-
Ormanlar: K. Anadolu Dağlarının K. Yamaçlarında Nemliliği yüksek olması Orman yangınlarını da azaltmıştır. Yaz kuraklığı Yangınl. art.
-
Ormanlar: Ege ve Akdeniz’de 500-600m’den sonra başlar. Kuraklığın etkili olduğu iç bölgelerde daha az ve yüksek kesimlerdedir.
-
Ormanlar: İç Anadolu, D. Anadolu, G.D. Anadolu da; Ormanların insanlarca tahrip edilmesiyle oluşan “Antropojen Bozkırlar” bulunur.
-
Ormanlar: 1. Karadeniz(%27), 2. Akdeniz(%22), 3. Ege(%17), 4. Marmara(%13), 5. D. Anadolu(%10), 6. İç Anadolu(%8)’dur.
-
Ormanlar: Akdeniz de en fazla iğne yapraklı(Kızılçam) ağaçlar vardır.
-
Ormanlar: Tomruk, Yakacak, Mobilya, Parke, Kağıt, ilaç ve kozmetik sanayide kullanılan Kök, Tohum, Reçine, Sığla Yağı elde edilir
-
Ormanlar: Yoğun olduğu yörelerde; Kağıt, Kereste, Sunta ve Parke endüstrisi gelişmiştir.
-
Ormanlar: Yararları; Sel, Erozyon, Heyelanı engeller. Yabani Hayvanlara barınak oluşturur. Milli Park ve Turizm alanları oluşturur.
-
Ormanlar: Yararları; Oksijen sağlar. Havayı temizler. Akarsu rejimleri ve Yeraltı sularını düzenleyici etkiye sahiptir.
-
Kâğıt Fabrikaları: Giresun, Zonguldak(Çaycuma), Kastamonu(Taşköprü), Muğla(Dalaman), Mersin(Taşucu), Balıkesir, Afyon(Çay)’da b.
-
(Madencilik)Maden: İç ve dış kuvvetlerin etkisiyle oluşan, ekonomik değere sahip mineral ve elementlerdir.
-
Maden: Türkiye; Alp orojenisinden ve çeşitli döneml. volkanizma, metamorfizma(başkalaşım) hareketlerinden, maden çeşidi bak. zen.
-
Maden: Türkiye; Maden rezervi bakımından fakirdir. Madenlerin coğrafi dağılışı düzensizdir. Pek çok Yeraltı Kay. Ülke ihtiyacını karşıla.
-
Maden: Türkiye; Bor, Krom gibi madenler bakımından dünyada ilk sıralarda yer alır.
-
Maden: Çeşidi ve Rezervi Bakımından En Zengin Yer; D. Anadolu’da Yukarı Fırat Bölümüdür.(Elazığ(Krom, Kurşun, Çinko tesisleri) gb.)
-
Maden: Pek çok yörede insanlara iş kapısı açması ve madene dayalı endüstrinin gelişmesine katkısı büyüktür.
-
Maden: Ekonomiye katkısı sınırlıdır. Nedeni; Bazı yörelerde madenin kalitesizliği, sermaye azlığı, yada rezervinin yetersiz olmasıdır.
-
Maden: günümüzde toplam ihracatın %1.2’sini oluşturmaktadır.
-
Dostları ilə paylaş: |
|
|