Kitab new indd
Yüklə 2,43 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Böyrəkköçürmə
386 Dializ 8. Səhər saat 6 00 -da venadaxili infuziya: 0,9%-li natrium xlorid –500 ml, 5%-li qlükoza – 500 ml yeridilir. 9. Diabetik xəstələrdə hər 500 ml qlükoza məhluluna 8 v insu- lin Aktrapid yeridilir (qlükoza 100 ml/saat sürəti ilə yeridilir). 10. 21 00
11. Tükləri qırxmaq, duş, aseptika. 12. Axşam yüngül yemək: şorba, sıyıq verilir. 13. 24 00
sonra xəstəyə yemək, içmək verilmir. 14. Səhər xəstə əməliyyat otağına verilir. Əməliyyatdan sonra: 15. Xəstəyə hər gün sarğı aparılır. Sarğı materialları, xəstənin geyim paltarları steril olmalıdır. 16. Laborator müayinələr iki qrupa ayrılır: – rutin analizlər (qanın və sidiyin ümumi analizi) – birinci üç gün gündə 2 dəfə aparılır, sonra gündə 1 dəfə. – genuş analizlər (qanın biokimyəvi analizi: karbamid, kreatinin, sidik turşusu, bilirubin, ALT, AST, ümumi zülal, albumin, şəkər, xolesterin, triqliseridlər HDL-XS, LDL-XS) həftədə 2 dəfə yoxlanılır. Sidik həftədə 2 dəfə əkilir. 17. Bədən temperaturu yüksək olduqda döş qəfəsinin rentgenoqramması müayinəsi edilir, qan hər 0,5 saatdan bir, 3 dəfə əkilir, sonra güclü antibiotikoterapiya aparılır. Yüksək qızdırma zamanı əkilmənin cavabı gələnə qədər amikasin 500 mq 100 ml natrium xloridin fi zioloji məhlulunda həll edilib vena daxilinə infuziya edilir. Əgər qızdırma davam edirsə vankomitsin 1 qr 1 dəfə yeridilir və bundan sonra qızdırma ensə 1həftə sonra təkrar etmək. 2-ci gündən hər gün klotrimazol tabletini ağzında sorur. 18. Ranitidin 3 gündən sonra 150 mq gecə saat 21 00 , per os, ferrum preparatları (Ferraton 1 t) və fol turşusu 1 mq 1 t verilir. 19. AT yüksək olduqda 10 mq 1 t nifedipin verilir. ALT səviyyəsi qalxdıqda ranitidin və nifedipin kəsilir. Bu dərmanları kəsdikdən sonra yüksək ALT davam etsə onda CMV Ab İgG və İgM yoxlanılır. Müsbət çıxsa gansiklovir 500 mq infuziya edilir – 100 mq ilə başlanır.
387 Fəsil 13. Böyrəkköçürmə Bu zaman trombositlər, leykositlərin sayı və kreatininin səviyyəsi nəzarətdə saxlanılır. Xolesterin səviyyəsi yüksək olduqda lovastatin 20 mq axşam 20 00
xolesterin səviyyəsi aşkar olunduqda klofi brat 1 t 1 d təyin olunur. 20. Biseptol 480 mq əməliyyatdan 3 gün sonra başlayaraq gündə 1 t, 6 ay müddətində verilir. 21.Metilprednisolon 500 mq/gün infuziya edilir 3–5 gün, sonra prednizolon 1 mq /kq başlanılır, 5 gündən sonra 1 t azaldılır, 1 –ci ayın axırına 20 mq çatdırılır. 22. Azatioprin yerinə hazırda Sell Sept istifadə olunur, gündə 1 qr 2 dəfə. 23. Sandimmun (neoral, siklosporin A) 6 mq/kq başlanılır. Əgər xəstə AT görə diltiazem alırsa (30 mq 1 t gündə 2 dəfə), diltiazem sandimmunun səviyyəsini yuxarı qaldırdığı üçün nəzərə alınmalı və 7 gündən sonra sandimmunun qanda səviyyəsi təyin olunur, səviyyə 150-300 mq/l arasında saxlanmalıdır. Səviyyədən asılı olaraq Sandimmunun qəbul dozası ya artırılır, yaxud azaldılır. Anuriya zamanı doza daha ciddi nəzarət tələb edir. Sell Sept qəbulu zamanı trombositopeniya, leykopeniya və yüksək temperatur müşahidə oluna bilər. Böyrəkköçürmənin birinci günü xəstənin vəziyyəti imkan verirsə o, ayağa qaldırılır, yeridilir və daxilə müvafi q qidalar qəbul edir. Bəzən xəstə gün ərzində 20–25 l sidik ifraz etdiyi üçün infuzion yolla onun yeri doldurulur, natrium, kalium, kalsium, maqneziumun qanda səviyyəsi və turşu–qələvi müvazinəti nəzarətdə saxlanılır, lazım gəldikdə korreksiyalar edilir. Əməliyyatın birinci günləri ağrı olduqda promedol 3 saatdan bir inyeksiya edilir. Sefazolin 500 mq 1 t gündə 3–4 dəfə daxilə verilir. Cərrahi əməliyyat kimi texniki cəhətdən böyrəkköçürmə əksər mərkəzlərdə standart prosedura kimi yerinə yetirilir. Adətən, sol böyrək sağ qalça çuxuruna yerləşdirilir. Böyrək venası ümumi qalça venasına uc-yan, böyrək arteriyası isə ümumi qalça arteriyasına
388 Dializ uc-yan anastomoz qoyulur. Sidik axarı sidik kisəsinə xarici ureterosistoneostomiya üsulu ilə birləşdirilir (şəkil 17). Əməliyyatdan sonrakı dövrdə böyrəyin işemiya müddəti qısa olduqda o, revaskulyarizasiyadan bir neçə dəqiqə sonra sidik verməyə başlayır. Diri donordan götürülmüş böyrəkdən fərqli olaraq, meyitdən götürülmüş böyrəyin transplantasiyasından sonra 40%-ə qədər halda kəskin kanalcıq nekrozu müşahidə edilir. Diurezin 100–1000 ml/ saatdan yüksək olmasına səbəb transplantatın osmotik yüklənməsi, su və elektrolitlərin bədəndə artıq olması və transplantatın proksimal kanalcıqlarının işemiyaya uğramasıdır. Şəkil. Böyrək transplantasiyası zamanı damar anastomozunun sxemi Òðàíñïëàíòàíò áþéðÿê
Öìóìè ãàë÷à àðòåðèéàñû Öìóìè ãàë÷à âåíàñû
Äàõèëè ãàë÷à àðòåðèéàñû Òðàíñïëàíòàíò ãàë÷à àðòåðèéàñû Òðàíñïëàíòàíò âåíàñû
Ñèäèê àõaðû 389 Fəsil 13. Böyrəkköçürmə Erkən əməliyyatdan sonrakı dövrdə ifraz olunan sidiyin miqdarına görə adekvat olaraq bədənə məhlullar yeridilir, bəzən hətta diurezi saxlamaq məqsədi ilə sidikqovucu da tətbiq edilir. Məhlulun qeyri- adekvat yeridilməsi oliquriya və böyrək funksiyasının pozulmasına səbəb ola bilir ki, bu da vaxtında ayırma sindromunun, sidik yollarının obstruksiyasının və damarların oklyuziyasının aşkar olunmasına mane olur. Əksinə, transplantatın minimal funksiyası zamanı mayenin artıq yeridilməsi durğun ürək çatışmazlığının baş verməsinə səbəb olur. Belə hallarda hiperkaliemiya müşahidə olunur, ona görə kaliumun plazmada səviyyəsinin monitorinqi vacibdir və pozğunluqlar tez aradan qaldırılmalıdır. Bədəndə mayenin qıtlığı 0,45% natrium xlorid məhlulu və qanda şəkərin səviyyəsindən asılı olaraq 5% qlükoza məhlulu ilə aradan qaldırılır. 12–48 saat əməliyyatdan sonra yeridilən mayenin miqdarı tədricən azaldılır və bu, sidiyin həcminin normaya qayıtmasına qədər davam etdirilir, çünki yeni köçürülmüş böyrək sidiyin miqdarını requlə etmək qabiliyyətini itirmiş olur. Sidik kisəsində Foley kateteri 3–5 gün saxlanılır. Retroperitoneal əməliyyat yolu istifadə olunduğu üçün bağırsaqların parezi minimal dərəcədə olur. Ona görə anesteziyadan ayılandan sonra xəstə qida qəbul edə bilər. Arzusu olduqda birinci gündən xəstə ayaq üstə qalxıb yeriyə bilər. Cərrahi əməliyyat zamanı və sonrakı 24–48 saat ərzində yara infeksiyasının profi laktikası məqsədi ilə antibiotik (sefazolin) təyin olunur. Sonrakı dövrdə (6 aya qədər) kiçik dozada biseptol (480 mq/gün) təyin etməklə sidik yollarının infeksiyasının profi laktikası məqsədi güdülür və həm də Pneumocystis carinii pnevmoniyasının universal müdafi əsini təmin etmək olur. Kandidozun profi laktikası üçün nistatin istifadə olunur. Sitomeqalovirus infeksiyası olduqda asiklovir, qansiklovir tətbiq edilir. Antasid, H 2 -reseptorlarının blokatorları mədədə xora əmələgəlmə prosesinin qarşısını almaq məqsədi ilə transplantasiyadan sonrakı dövrdə və ya ayrılma sindro- mu baş verdikdə təyin olunur. Siklosporin alan əksər xəstələrdə arterial hipertenziya müşahidə olunur və ona görə diuretiklər, kalsium antaqonistləri və vazodilatatorlardan istifadə olunur.
Yüklə 2,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|