Kirish Vitaminlar va ularning kimyoviy tuzilishi

V itamin D - kalsiferol va antiraxitik vitamin. Uning eng muhim vakillari D₂ va D₃. O’simlik mahsulotlarida vitamin D ning miqdori ko’p emas. Hayvon mahsulotlaridan jigar, tovuq tuxumi, baliq, sut, sariyog’da ko’p saqlanadi. Vitamin D₃ ning organizmdagi eng asosiy vazifasi kalsiy va fosfor gomeostazini saqlash, suyakuing minerallanishi va qayta tiklanishini ta’minlashdir.
Vitamin D ingichka ichakdagi o’t kislotalari ishtirokida so’riladi, keyin jigarga tashiladi va u yerda NADH va molekulyar kislorod ishtirokida ishlovchi mitoxondriyalar sistemasi ta’sirida 25-oksixolekalsiferolga aylanadi. 25-oksixolekalsiferol buyraklarda gidroksillanadi, natijada gormonal xususiyatga ega bo’lgan 1,25- dioksixolekalsiferol hosil bo’ladi.

XULOSA

Vitaminlar biologik faol moddalar bo‘lib, organizmda moddalar almashinuvida qatnashadi. Rus olimi N.I. Lunin (1853—1938) 1880-yilda himoya qilgan doktorlik dissertatsiyasida vitaminlar hayvonlar organizmi uchun muhim modda ekanligini birinchi bo‘lib isbotladi. Uning xulosasiga ko‘ra, ovqat tarkibida oqsillar, yog‘lar, uglevodlar, tuzlar va suvdan tashqari, alohida moddalar ham bo‘ladi, bularsiz organizm yashashi mumkin emas, deyilgan edi.

Yuqorida nomlari qayd etilgan vitaminlar inson organizmida yetishmasa, turli salbiy o‘zgarishlar sodir bo‘lishi mumkin. Tirnoqlar tushib ketishi, bo‘yin qismiga tez-tez chipqon chiqishi, yuzga yara toshishi shular jumlasidandir. Bu xastaliklarda ko‘proq yong‘oq, kungaboqar, kanop yog‘idan foydalanish tavsiya etiladi.

Adabiyotlar ro’yxati


1 Toraqulov BIOXIMIYA.Toshkent 2017 y.
2 Imomaliyev A Osimliklar bioximiyasi.Toshkent 2016y.
3 Toraqulov Molikulyar biologiya. Toshkent.1985 y.
4 Qosimov A Bioximiya Toshkent 2007 y.
5 www.arxiv.uz
6 www.google.com