15
Ə d ə b i y y a t
Mahnılar: fortepia-
no ilə oxumaq üçün
/E.İ.İbrahimova;
tərtibatçı Ç.İbrahimov;
rəssam E.Avalov.- Bakı:
[Letterpress], 2016.- 127,
[1] s.
Mahmudova, C.
Elza İbrahimova
/C.E.Mahmudova; red.
H.Babayeva; [baş red.
S.Bektaşi; burax. məsul
S.İsmayılova; dizayner
K.Məhdəvi]; Azərb. Resp.
Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyi.- Bakı: Şərq-
Qərb, 2015.- 31, [1] s.
Təkrarsız mahnıların
əbədiyaşar müəllifi
//525-ci qəzet.- 2017.- 12
yanvar.- S.7.
Микеладзе, Г.
Горящие колыбели
Эльзы Ибрагимовой
Памяти выдающегося
азербайджанского
композитора
посвящается
/Г.Микеладзе //Каспiй.-
2014.- 11-17 января.-
С.19.
Musiqi.Opera.Balet
80
illiyi
Elza İbrahimova
1938-2012
YANV
AR
Elza İmaməddin qızı İbrahimova
1938-ci il yanvar ayının 10-da Hacıqa-
bulda ziyalı ailəsində anadan olmuşdur.
1957-ci ildə A.Zeynallı adına Musiqi
Texnikumunu bitirmişdir. 1958-1964-cü
illərdə Ü.Hacıbəyov adına Azərbaycan
Dövlət Konservatoriyasının (indiki
Bakı Musiqi Akademiyası) bəstəkarlıq
sinfində, görkəmli bəstəkarlar C.Hacıyev
və Q.Qarayevdən dərs almışdır.
Tələbə ikən fortepiano üçün prelüdlər,
variasiyalar, sonatina, skerso, 4 hissəli
trio və digər əsərlər yazmışdır.
1957-ci ildə əmək fəaliyyətinə
müxtəlif musiqi məktəblərində kon-
sertmeyster kimi başlamışdır. 1966-
1967-ci illərdə Mahaçqalada bəstəkar
kimi fəaliyyət göstərmiş, yenidən Ba-
kıya qayıtmışdır. 1970-1972-ci illərdə
Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio
Komitəsində redaktor işləmişdir. 1972-
1983-cü illərdə Azərbaycan Dövlət
İncəsənət İnstitutu, 1985-1993-cü illərdə
A.Zeynallı adına Musiqi Kollecində
dərs demişdir.
1962-ci ildə R.Həmzətovun sözlərinə
yazdığı “More” romansı ilk və uğurlu
addım olmuşdur. İlk mahnıları Dağıs-
tan şairlərinin sözlərinə yazılmış rus və
ləzgi dillərində “Lastoçka aula”, “Ya
xoçu çtobı pesnya moya...”, “U rodni-
ka”, “Pesnyami serdse moyo polno”,
“Ya daqestanka”, “Gülşən”, “Dobro-
ye utro” və başqalarını qeyd etmək
olar. Azərbaycan dilində ilk mahnısı
M.Rahimin sözlərinə bəstələdiyi “Yalan
ha deyil” mahnısı olmuşdur. Mahnı jan-
rında yazdığı “Bakının işıqları”, “Bulaq
başında”, “Səslə məni”, “Gedək üzü
küləyə”, “Qurban verərdim”, “Gəl barı-
şaq”, “Unuda bilməzsən” və s. mahnı-
ları ona şöhrət gətirmişdir. Mahnılarının
əksəriyyəti estrada üslubunda yazılmış-
dır. Onlarda dövrünün müasir ritmləri:
tanqo, vals kimi rəqs elementləri üstün
yer tutur.
Bəstəkarın mahnılarını görkəmli
müğənnilərimiz Ş.Ələkbərova, R.Beh-
budov, G.Məmmədov, O.Ağayev,
L.İmanov, E.Rəhimova, M.Babayev,
Y.Rzazadə, N.Şeyxova, E.Əhədzadə,
F.Kərimova və b. ifa etmişlər.
Bəstəkarın sağlığında onun iki mahnı
məcmuəsi 1976-cı ildə “Sən bir nəğmə,
mən bir nəğmə”, 1988-ci ildə “Mahnı-
lar” nəşr olunmuşdur.
E.İbrahimova H.Cavidin eyniadlı
dramı əsasında “Afət” və R.Heydərin
librettosu üzrə “Yanan beşiklər”, “Şeyx
Şamil” operalarını yazmışdır. Eləcə də
Milli Qəhrəmanlarımız S.Əsgərova
və T.Xəlilbəyliyə həsr olunmuş rekvi-
yemlərin də müəllifidir.
Bəstəkarın yaradıcılığı dövlətimiz
tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş,
1992-ci ildə Azərbaycanın “Əməkdar
incəsənət xadimi”, 2008-ci ildə isə
“Xalq artisti” fəxri adlarına layiq görül-
müşdür. Elə həmin il Dağıstanın “Xalq
artisti” adını da almışdır. Azərbaycan
Respublikası Prezidenti təqaüdçüsü idi.
Keçmiş SSRİ və Musiqi Fondunun,
Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının
üzvü, Dağıstanın birinci professional
qadın bəstəkarı olmuşdur.
Elza İbrahimova 2012-ci ilin fevral
ayının 11-də Bakı şəhərində vəfat et-
mişdir.
Ölümündən sonra Azərbaycan musiqi
mədəniyyətinə, Azərbaycanın və Dağıs-
tanın qardaş xalqları arasındakı dostluq
münasibətlərinin və mehriban qonşuluq
əlaqələrinin möhkəmləndirilməsinə ver-
diyi əvəzsiz töhfələrə görə “Mehriban
ana” qızıl medalına layiq görülmüşdür.
10
Bəstəkar
16
Musiqi.Opera.Balet
80
lliyi
Kamil Cəlilov
1938
YANV
AR
Kamil Cəlil oğlu Cəlilov 1938-ci il
yanvar ayının 29-da indiki Xəzər rayo-
nunun Buzovna kəndində anadan ol-
muşdur.
Orta təhsilini Bakı şəhərindəki 176
saylı məktəbdə almışdır. Eyni zamanda
1 saylı musiqi məktəbində oxumuş, ilk
qaboy müəllimi C.Məmmədov olmuş-
dur. 1955-1959-cu illərdə A.Zeynallı
adına Musiqi Məktəbində, 1959-1965-ci
illərdə Ü.Hacıbəyov adına Azərbaycan
Dövlət Konservatoriyasında təhsil al-
mışdır. V.A.Knyazkovun və profes-
sor A.Abdullayevin rəhbərliyi altında
sənətini təkmilləşdirmişdir.
Ə.Dadaşovun rəhbərlik etdiyi an-
samblda əvvəlcə qoşanağarada, son-
ra isə qarmonda ifa etmişdir. Müxtəlif
illərdə Q.Qarayev adına Azərbaycan
Dövlət kamera orkestrinin, Xalq artisti
Gülarə Əliyevanın rəhbərlik etdiyi “Dan
ulduzu” instrumental ansamblının, Ni-
yazi adına Simfonik orkestrin solisti ol-
muşdur. “Dan ulduzu” ansamblı ilə bir
çox xarici ölkələrə qastrol səfərlərinə
getmişdir.
Xalq musiqisini dərindən bilən virtu-
oz ifaçı K.Cəlilov Avropa musiqi alətinin
bədii-texniki imkanlarından istifadə
edərək, onları milli musiqi xüsusiyyətləri
ilə qovuşdurmuş, Azərbaycan muğam-
larının qaboy alətində mahir ifaçısı kimi
tanınmışdır. “Bayatı-Kürd”, “Segah”,
“Zəminxarə”, “Bayatı-Şiraz”, “Rahab”,
“Zabul”, “Humayun” və ritmik mu-
ğamlardan “Qarabağ şikəstəsi” və s.
muğamları məharətlə ifa etmişdir.
1970-1988-ci illərdə Suriya, Livan,
Əlcəzair, Filippin, İsveç, Hindistan, Mi-
sir, İtaliya, Şri-Lanka, Polşa, Çexosla-
vakiyada beynəlxalq müsabiqələrdə və
qastrol səfərlərində olmuşdur.
Onun balaban ilə ifa etdiyi melo-
diya Voyager qızıl plastinkasına daxil
edilmişdir. Filippinin paytaxtı Manila
şəhərində keçirilən Asiya ölkələrinin
IV Beynəlxalq musiqi müsabiqəsində
Kamil Cəlilovun ifasında səslənən “Ça-
hargah ahəngi” büllur mükafata layiq
görülmüşdür.
1980-ci ildə “Azərbaycan muğam-
ları”, 1989-cu ildə “Çalır Kamil Cəlil
oğlu” adlı iki qrammofon valı Moskva
şəhərində “Melodiya” firması tərəfindən
buraxılmışdır.
Tanınmış ifaçı pedaqoji fəaliyyətlə
də məşğuldur. O, Respublika İncəsənət
Gimnaziyasında sənətin sirlərini gənc
musiqiçilərə öyrədir.
Kamil Cəlilovun Azərbaycan musiqi-
sinin inkişafındakı xidmətləri dövlətimiz
tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş,
2000-ci ildə o, Azərbaycan Respubli-
kasının “Xalq artisti” fəxri adına layiq
görülmüş, 2013-cü ildə “Şöhrət” ordeni
ilə təltif olunmuşdur.
1997-ci ildə görkəmli qaboy ustası
haqqında “Kamil” adlı sənədli-bioqrafik
film çəkilmişdir.
29
Qaboy ifaçısı
Ə d ə b i y y a t
K.C.Cəlilovun «Şöhrət»
ordeni ilə təltif edilməsi
haqqında: Azərbaycan
Respublikası Prezi-
dentinin Sərəncamı, 1
fevral 2013-ci il /İ.Əliyev
//Azərbaycan.- 2013.- 2
fevral.- S.1.
İfalarımın əksəriyyətini
yuxuda eşitmişəm /Kamil
Cəlilov //Ədalət.-2011.- 6
oktyabr.- S.8.
Mən qaboyu xalqa tanıt-
dım, qaboy da məni xalqa
tanıtdı /Kamil Cəlilov
//Xalq cəbhəsi.- 2015.- 30
iyun.- S. 15.
Ömrüm yetənədək yara-
dacam! /Kamil Cəlilov;
müsahibəni apardı
Ümidə Həsənli //Baku
Post.- 2013.- 6 fevral.-
S. 10.
İlqar, Q. Kamil qa-
boyunun hekayətləri
/Qəşəm İlqar; red.
Ş.Səlimbəyli.-Bakı: Za-
man, 2000.- 160 s.
https://az.wikipedia.org/
wiki/Kamil_