Kararlarinin uygulanmasi

12

1983 tarihli ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Hakkında Kanun’un 6, 7, 11, 12, 13, 23, 

24, 28, 36 ve 37. maddelerinin 6529 sayılı Temel Hak ve Özgürlüklerin Geliştirmesi Amacıyla 

Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 13 Mart 2014 tarihinde değiştirildiğini 

belirtmektedir.

28

 

Eylem Planı Adalet Bakanlığı’nın Şubat 2014 tarihli “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi İhlallerinin 

Önlenmesine İlişkin Eylem Planı”

29

 kapsamında yukarıda bahsedilen kanunla ilgili yeni 

değişikliklerin gündemde olduğunu belirtmektedir. 2911 sayılı yasada ileri tarihlerde yapılacak 

bu değişikliklerin İçişleri Bakanlığı’nın toplantı ve gösterilerde kuvvet kullanımı konusunda 

çıkaracağı bir yönetmeliğe de yansıyacağı taahhüt edilmektedir.

30

 Eylem Planı “Göz Yaşartıcı 

Gaz Silahları ve Mühimmatlarının Kullanımına İlişkin Yönetmelik” için hazırlıkların Haziran 2014 

tarihinde başladığını ifade etmektedir.

Eylem Planı ayrıca polis memurlarının eğitimlerinin de gündemde olduğunu kaydetmektedir. 

Eylem Planı, resmi istatistiklere göre, 2013’ten beri gösterilerin yalnızca %2’sine müdahale 

edildiğini söylemektedir. Ayrıca Eylem Planı, güvenlik güçlerinin toplantı ve gösterilere 

müdahale etmesinin tek gerekçesinin göstericilerin çevreye zarar vermeleri ve güvenlik 

güçlerine taş, sopa ve benzeri nesnelerle saldırmaları olduğunu ifade etmekte ve mevcut 

uygulamanın AİHM içtihadıyla uyumlu olduğunu iddia etmektedir.

31

 Plan, istatistiklere göre 

2013 yılında, 3.173 kişinin gösteriler sırasında gözaltına alındığını ve bu kişilerin tamamının söz 

konusu gösteriler sırasında şiddete başvurarak bu temel hakkı kötüye kullanan kötü niyetli kişiler 

olduklarını söylemektedir.

32

 

Plan, etkili soruşturma yapma yükümlülüğü ile ilgili olarak, Gezi Parkı olayları sırasındaki güç 

kullanımında sınırın aşılması ve görevi kötüye kullanma sonucunda meydana gelen yaralanmalar 

ile ilgili, başta Ankara ve İstanbul olmak üzere 13 farklı ilde 329 adli soruşturmanın başlatıldığını; 

bu soruşturmaların 59’unda polislerin yargılanmasına gerek olmadığı yönünde karar alındığını, 

geri kalanında ise soruşturmaların hala sürdüğünü belirtmektedir.

33

 

Eylem planı, kolluk kuvvetleri ile ilgili yürütülen disiplin soruşturmaları ile ilgili istatistiki bilgiler 

sunmaktadır. Plana göre, 2 vali, 11 güvenlik görevlisi, 7 polis memuru hakkında soruşturma 

https://wcd.coe.int/com.instranet.InstraServlet?command=com.instranet.CmdBlobGet&InstranetIma-

ge=2572357&SecMode=1&DocId=2169188&Usage=2 (Erişim Tarihi: 22.11.2014)

28

  Bu değişiklik raporun 4. bölümünde ele alınacaktır. 

29

  Bakanlar Kurulu’nun 24 Şubat 2014 tarihli Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi İhlallerinin Önlenmesine İliş-

kin Eylem Planı 1 Mart 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı http://www.inhak.adalet.gov.tr/duyuru/

ep.pdf (Erişim Tarihi: 22.11.2014)

30

  Bkz. dipnot 27

31

  Dipnot 27, Paragraf 20.

32

  Dipnot 27, Paragraf 25.

33

  Dipnot 27, Paragraf 28

---

13

izni verilmesi kararı alınırken, 16 kamu görevlisi hakkında 16 ay görevden uzaklaştırma ve 24 ay 

görevden uzaklaştırma cezaları uygulanmıştır. Plan 3 polis memuru ve 4 zabıtanın görevden 

uzaklaştırıldığını ve 1 il emniyet amiri ile 1 bölge emniyet amiri hakkında görev yeri değişikliği 

istendiğini kaydetmektedir. 

Bu Eylem Planı ışığında 23-25 Eylül 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilen 1208. toplantısında 

Bakanlar Komitesi, Eylül 2013 tarihli kararına istinaden bireysel önlemlerle ilgili herhangi bir bilgi 

sunulmadığını belirtmiştir.

34

Bakanlar Komitesi, 23-25 Eylül 2014 toplantısında, genel önlemlerle ilgili olarak:

1.  Türkiye’den, 2911 sayılı yasada yapılan değişikliklerin Sözleşmeyle uyumlu olup olmadığını 

gösteren somut bilgileri sunmasını istemekte;

2.  Göz yaşartıcı gaz ya da göz yaşartıcı gaz kapsülü kullanımı ile ilgili kuralların, ölüm ve yaralanma 

riskini asgari düzeye indirecek şekilde nasıl gözden geçirildiği konusunda Eylem Planı’nda yeterli 

açıklık bulunmadığı konusunda endişelerini dile getirmekte;

3.  Polis memurlarının güç kullanımının gerekliliği, orantılılığı ve uygunluğu ile ilgili olay sonrası 

denetimleri hakkındaki bilgi eksikliği ile ilgili olarak endişelerini dile getirmekte;

4.  Kolluk görevlilerine uygulanan idari yaptırımlarla ilgili istatistiki bilgileri başarısız bulmakta ve 

bir kez daha, Türk hukukunda yer alan bu yaptırımların niteliği, sınıflandırması ve etkililiği ile ilgili 

daha fazla bilgi verilmesini istemekte; 

5.  Kolluk görevlileri hakkında yürütülen soruşturmalar ve ceza yargılamaları ve bu soruşturma ve 

yargılamaların Sözleşmeye uygun olup olmadığı ile ilgili sunulan bilgiler hakkındaki endişelerini 

belirtmekte;

6.  İzci kararının, işkence iddialarının etkin şekilde soruşturulmasını ve bu soruşturmaların üst düzey 

polis memurlarının sorumluluğunu da ortaya koymasını gerektirdiğini vurgulamaktadır.

35

Özetle, Bakanlar Komitesi, yetkililer tarafından sunulan yasal, idari ve yargısal tedbirlerle tatmin 

olmamıştır. Bakanlar Komitesi ayrıca, şu ana kadar alınan tedbirlerin etkililiği ile ilgili de bilgi 

eksikliği olduğunun altını çizmiştir. Türkiye’den, yukarıda belirtilen konularla ilgili gelişmeleri 31 

Aralık 2014 tarihine kadar Bakanlar Komitesi’ne sunması istenmiştir. Ataman Grubu kararları Mart 

2015 tarihinde Bakanlar Komitesi’nce tekrar görüşülecektir.

34

  Kararın tam metnine şuradan ulaşılabilir: http://www.coe.int/t/dghl/monitoring/execution/Reports/

pendingCases_en.asp?CaseTitleOrNumber=Ataman&StateCode=TUR&SectionCode (Erişim Tarihi: 22. 

11.2014)

35

 A.g.e.

---