Jizzax jizzax filiali

AQShda sanoat to'ntarilishi

Fuqarolik urushi va uning oqibatlari

Mustaqillik uchun kurash. AQShning tashkil topishi

Mustamlakachilik davri iqtisodiyoti. Yevropaliliklar tomonidan Amerikani o'zlashtirilishi Buyuk geografik kashfiyotlar davridan boshlandi.

Shimoliy Amerikada birinchi koloniyalar XVII asrning boshida Angliya, Gollandiya va Fransiyadan kelgan ko'chmanchilar to­monidan tashkil etilgan edi.

Angliya kolonizatsiya jarayonidan avval Gollandiyani, so'ng

18. 
    asr 60-yy.da Fransiyani siqib chiqardi.
    

Amerikaga birinchi bo'lib savdo kompaniyalari vakillari kelish- gan.

Ingliz qiroli Yakov I 1606 y.da London va Plimut kompaniyalari- ga Atlantika qirg'og'ini egallashga xartiya (yozma ijozat) berdi.

Keyinchalik bu yerlarga Londondan ishchilar, ustalar va tadbir- korlar ko'chib kela boshladi.

Diniy e'tiqodi nuqtai-nazaridan puritan jamoalari ko'chib kela boshladi.

Yerlarni chegaralash natijasida yersiz qolgan dehqonlar, kas- bga ega bo'lmagan yoshlar, kambag'allar ham ko'chib keldi.

Undan tashqari ingliz hukumati mustamlakalarga mehnatga layoqatli jinoyatchilarni jo'natar edi.

Ko'chmanchilar asta-sekin Atlantika qirg'og'ida 13ta koloni- ya tashkil etishib, 1760 y.da uning aholisi 2,5 mln. kishini tashkil etdi.

Ko'chmanchilarning asosiy qismi qishloq xo'jaligi bilan shug'ullanar edi.

AQShning XIX asr birinchi yarmidagi iqtisodiy rivojlanishi

Hududlarni kengayishi. Kolonial qaramlikdan endigina ozod- likka erishgan AQSh hukumati keng qamrovli hududlar ekspansi- yasi siyosatini amalga oshira boshladi.

Yangi hududlar tengsiz shartnomalar, savdo bitimlari, bosib olish asosida qo'shilar edi.

AQSh tarkibiga Luiziana (1803 y.), Florida (1819 y.) shtatlari kirdi.

1823 y.da AQSh "Monro doktrinasi”n\ e'lon qildi, unga binoan Yevropa mamlakatlarining Amerika ishlariga aralashuvi AQShga tahdid deb qaraldi. Shu bilan AQSh Meksikaga nisbatan bosqin- chilik urushlarini amalga oshirish imkoniga ega bo'ldi.

Qo'shib olish va bosib olishlar:

• 
  Texas (1845),
  
• 
  Yangi Meksika (1849),
  
• 
  Yuqori Kaliforniya (1848),
  
• 
  Oregon (1846).
  
• 
  XIX asrning birinchi yarmida AQSh hududi 3,5-4 barobar kengaydi.
  

AQShda sanoat to'ntarilishi

Sanoat to'ntarilishining shart-sharoitlari

• 
  AQShdagi sanoat to'ntarilishining texnik shart-sharoitlari Angliyada erishilgan yutuqlar natijasida yuzaga keldi.
  
• 
  AQShda ixtirolarni rag'batlantirish tizimi joriy etildi.
  
• 
  1790 y.dan patentlar to'g'risida qonun amal qilib, unga mu- vofiq ixtirochi o'z ixtirosiga 14 yilga monopol huquqga egalik qilardi.
  

Yirik sanoat ishlab chiqarishi mablag' manbalari:

• 
  savdo burjuaziyasining foydasi,
  
• 
  tashqi savdodan olingan daromad,
  
• 
  fermer xo'jaliklari daromadi,