Jahon iqtisodiyoti globalizatsiya sharoitida milliy xavfsizlik hamda milliy iqtisodiyot raqobatdoshligini ta’minlash muammolari mundarija: kirish I bob jaxon xo’jaligida globallashuv tushunchasi va mohiyati

III JAXON XO’JALIGINING GLOBALLASHUV ISTIQBOLLARI


3.1 AQSH maʼmuriyatining globallashuv jarayonini davom ettirish istiqbollari
AQSH demokratik davlatdir. Jamiyatdagi turli siyosiy kuchlar va turli oqimlar unda, hatto AQSh davlat hokimiyati apparatida ham harakat qiladi. Shuning uchun, men "globallashuvning amerikacha versiyasi" atamasini ishlatganda, men faqat AQSh federal ma'muriyati tomonidan olib borilayotgan siyosatni nazarda tutyapman. Nobel mukofoti laureati va ushbu siyosatning uzoq yillik ishtirokchisi Jozef Stiglitsning "Globalizm: bezovta qiluvchi tendentsiyalar" kitobidan ko'rinib turibdiki, hatto AQSh ma'muriyatining yuqori bo'g'inlarida ham kelishmovchiliklar va siyosatga turlicha yondashuvlar bo'lgan va mavjud. Lekin men amalga oshirilayotgan narsani rasmiy kurs sifatida qabul qilaman. Amerikaning globallashuv siyosatining mazmuni haqida ko'p yozilgan. Iqtisodiy qobiliyatsizlikning ko'plab faktlari va aniq xatolardan tashqari, bu siyosatning ba'zi asosiy xususiyatlari ham ochib berilgan. AQSh ma'muriyatining globallashuv siyosatining ana shu xususiyatlari haqida gapirganda, uchta asosiy muammoni ajratib ko'rsatish mumkin: u kimning manfaatlarini ifodalaydi, u nima berdi va kelajakda bizni nima kutmoqda. Agar manfaatlar haqida gapiradigan bo'lsak, u holda, birinchi navbatda, u faqat AQShning o'zi uchun muhim bo'lgan maqsadlarga qaratilganligini ta'kidlash kerak. Bundan tashqari, hozirgi globallashuv siyosati umuman Qo'shma Shtatlar manfaatlariga ham javob bermaydi - va buni Stiglitz ishonchli tarzda ko'rsatdi - lekin ko'pincha xalqaro miqyosda bo'lgan yirik monopoliya birlashmalari. Shuning uchun aytishimiz mumkinki, AQSh ma'muriyatining AQSh ichidagi siyosati bilan globallashuvga qaratilgan siyosati o'rtasida tafovut muammosi mavjud. Agar mamlakat ichida AQSH maʼmuriyati demokratik mexanizmlar bosimi ostida yirik, oʻrta va kichik kapital oʻrtasidagi muvozanatni saqlab tursa, tashqi sohada AQSH maʼmuriyati koʻp jihatdan faqat oʻta yirik tashkilotlar manfaatlariga qaratilgan. Shu bilan birga, barcha xalqaro institutlar - Xalqaro valyuta jamg'armasi, Xalqaro bank, Jaxon savdo tashkiloti va boshqalar amalda AQShning yirik kapital siyosatining hammualliflari, ishlab chiquvchilari va dirijyorlari bo'lib chiqdi. Xulosa muqarrar ravishda AQShning yirik biznesi globallashuv siyosati orqali AQShda kapitalizmni himoya qilishda ko'rgan mag'lubiyati uchun qasos olishga harakat qilmoqda. Agar Amerika Qo'shma Shtatlari mamlakat ichida birinchilardan bo'lib postindustrial jamiyatga o'tishni boshlagan bo'lsa, globallashuv siyosati orqali AQShning yirik kapitali - globallashuv siyosati jaxonda muvaffaqiyat qozongan taqdirda. dunyo - Qo'shma Shtatlarga "oq otda" qaytishga umid qilmoqda va Qo'shma Shtatlarni postindustrializmdan oldingi bosqichga, keyin esa imperialistik kapitalizmga qaytarishga harakat qilmoqda. Ushbu siyosatning natijasi AQSh va butun dunyo o'rtasida va Qo'shma Shtatlar ichida qarama-qarshiliklarning kuchayishi edi. Amerikaning globallashuv siyosati nafaqat uchinchi dunyo mamlakatlari manfaatlariga, nafaqat boshqa rivojlangan mamlakatlar (birinchi navbatda, Franko-Germaniya bloki), balki AQShda yirik kapitalning o'sishiga qarshi bo'lganlar bilan ham ziddiyatga keladi. o'zi. Ushbu siyosatning natijasi AQShning mag'lubiyati yoki hech bo'lmaganda katta muvaffaqiyatsizliklar edi. Asosiy maqsadlarga erishilmadi, e'lon qilingan vazifalar hal etilmadi. Iroq, Yugoslaviya, Afgʻoniston, Osiyodagi moliyaviy inqiroz, AQShning Rossiya va boshqa sobiq sotsialistik mamlakatlardagi islohotlar sxemalarining barbod boʻlishi AQShning globallashuv siyosati boshi berk koʻchaga kirib qolganining yorqin misolidir. Kelajakga nazar tashlaydigan bo'lsak, AQShning globallashuv siyosati olib kelgan barcha salbiy oqibatlarning kuchayishini bashorat qilish uchun buyuk payg'ambar bo'lish shart emas. Postindustrial jamiyatni qaytarish va dunyoni ham, AQShni ham imperializm davriga, yirik kapital hukmronligi davriga qaytarish mumkin bo'lmaydi.