İpek yolu è ипек йолу реäАÊсийа ùейяти: Аêèô Ìóñàéåâ

AZƏRBAYCAN UNİVERSİTETİ
57
n 
İPƏK YOLU 
n 
2/2014
etdirilir. Əsas  vəsait obyektləri  maliyyə icarəsinə (Lizinq-əməliyyatları)  götürülərkən belə
mühasibat  yazılışı  aparılır ( 4.səh.275).
sözsüz ki, bu cür  əsas  vəsaitlərə köhnəlməni icarədar hesablayır  və  həmin  məbləği
özünün   istehsal   və ya  tədavül  daxil  edir. Lakin uzunmüddətli  icarə  zamanı obyektin
razılaşdırılmış   dəyərindən başqa   icarə  müddətində   əlavə  faiz  də  hesablana  bilər. Belə
faiz  məbləğləri  əsas  vəsaitin  əldə  edilməsi  ilə  əlaqədar  olduğuna  görə   istehsal  və  ya
tədavül  xərclərinə  yox,   müəssisənin  sərəncamında  qalan  mənfəətdən  ödənilir. Bu zaman
mühasibatlıqda  icarə  faizi   məbləğinə   aşağıdakı  yazılış  edilir:
Debet   81 (901)
Kredit  97 (406)
uzun müddətə    icarəyə   götürülmüş   əsas  vəsaitlərə   görə  icarəyə  verənə  olan  borclar
ödənildikdə:
Debet  97  (406)
Kredit  51  (223)
Həmin  əsas  vəsaitlər    icarədarın  mülkiyyətinə  keçərsə  zaman:
Debet   01  (111)
Kredit   03 (406) 
uzun  müddətə  icarəyə  götürülmüş əsas  vəsait  obyektləri   müqavilə  müddəti  qur-
tardıqdan  icarəyə  verənə  qaytarılarsa:
Debet   02-2  (112)
Kredit   03     (406)
İcarə  müddəti   başa  çatmış   obyektlər   icarəyəverənə  qaytarılarkən tam amortizasiya
olmayan  dəyər:
Debet   88  və  ya    81 (901)
Kredit   03 (406)  müxabirləşmələri   ilə  uçotda  əks  etdirilir.
Belə hesab edirik ki, bu yazılışlarla icarədar icarə obyektlərinin istismardan çıxmasını
əks etdirə və onlara hesablanmış köhnəlmə məbləğlərini silə bilər.
Ədəbiyyat:
1. Q Rzayev “ Mühasibat uçotu və audit “ Bakı -2010
2. N.P.Kondrakov “ Бухгалтерский   учет”  учебник.М-2008
3. В.А. Луговой «Учет  поступления  основных  средсева.»М-2005
4. В.А. Луговой « Учет   арендованных  основных  средства»  М-2009. Бухгалтер-
ский  учет.
5. Н.П. Кондраков  «Особенности   учета  арендованных   основных  средства». Бух-
галтерский  учет-стр170. М-2011.
6. В.А. Луговой « Учет  выбытия  и реализации  основных  средства.» М-2010.

---

n 
İPƏK YOLU 
n 
2/2014
AZƏRBAYCAN UNİVERSİTETİ
58
Abstract
MAİN PROPERtIES OF RECISED FIXED ASSEtS
Shahraz IBRAHIMOv
Senior Researcher of ANAS, Associate Professor
Esmira KAZIMOvA
Senior lecturer of Azerbaijan University
Reviewer: Ph.D. of economics Zaur Ahmadov
Key words: Rental agreement, lease,  lease accounting of operations
Transfer of property under a lease contract issues a transfer Act. in the lease agreement
provides for the composition and value passed to rental property leases, the res ponsibilities
of the parties to maintain the property in the condition property stipulates the duration of
their upcoming service calculated on the basis of valuation, taking into account the actual
wear and tear and depreciation of existing rules, and the amount of the rent. Rent for the
property includes, as a rule, the means provided for by the rules the full rehabilitation and
estimates the cost of repairs, and part of the profit determined by the of not less than bank in-
terest. 
Резюме
ОСОБЕННОСТИ УЧЕТА ОСНОВНых СРЕДСТВ  ВыДАННых В
АРЕНДУ
Шахраз ИБРАГИмОВ
Ведущий научный сотрудник НАНА АР
Эсмира КАЗымОВА
Старший преподаватель Университета «Азербайджан»
Отзыв: к.э.н. Заур Ахмедов
Ключевые слова: аренда, договор по аренде, арендатор, учет  арендных отноще-
ний
Передача в  аренду   имущества   по   договору  аренды  и  оформляется приемно-
передаточным актом. В договоре аренды предусматривают  состав  и стоимость пере-
даваемое в  аренду имущества сроки аренды,  распределение обязанностей сторон по
поддержанию имущества в  состоянию   имущества,  оговариваются  срок   их  пред-
стоящей  службы,  рассчитанной   исходя  из  оценки имущества   с учетом его факти-
ческого  износа и действующих  норм амортизационных отчислений, и  величина
арендной  платы. Арендная  плата за имущества включает в себя, как правило, средства,
предусмотренные нормами отчислений  на полное восстоновление и  сметами затрат
на  ремонт  основных  средств,  и  часть  прибыли,    устанавливаемую    договором    на
уровне   не  ниже  банковского  процента. 

---

BANK FƏALİyyƏtİ ƏLEyHİNƏ tÖRƏDİLƏN CİNAyƏtLƏRLƏ
BEyNƏLXALQ vƏ REGİONAL MÜBARİZƏNİN ƏSAS 
İStİQAMƏtLƏRİ
Səbuhi ALIyEv
Hüquq üzrə fəlsəfə doktoru, 
AMEA-nın Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunun doktorantı
Rəyçi: h.ü.f.d., Azad İbrahimli
Açar sözlər: bank,  zərər,  informasiya, cinayət
Bank  fəaliyyəti  əleyhinə  törədilən  cinayətlərlə  dövlətlər  təkcə  milli  (dövlətdaxili)
səviyyədə mübarizə aparmır; dövlətlər həmin cinayətlərlə hüquqi mübarizəni həm də beynəl -
xalq hüquqi məkanda həyata keçirirlər. Məlum olduğu kimi dünyada mövcud olan müstəqil
hüquq  sistemlərindən  biri  kimi  tanınan  beynəlxalq  hüquq  dövlətlərin  əməkdaşlığı  prin-
sipindən çıxış edir ki, bu, beynəlxalq hüququn əsas prinsipləri sırasına daxildir. BMT-nin
Nizamnaməsində, beynəlxalq hüququn prinsipləri haqqında Bəyannamədə (1970) və Helsinki
Yekun Aktında (1975) rəsmi surətdə təsbit olunan həmin prinsipə görə, dövlətlər ayrı-ayrı
müxtəlif sahələrdə (siyasi, iqtisadi, mədəni və digər sahələrdə) bir-biri ilə əməkdaşlıq etmə-
lidir.  Dövlətlərin  bir-biri  ilə  əməkdaşlıq  etməyə  borclu  olduğu  sahələrdən  biri  məhz
cinayətkarlıqla mübarizə hesab edilir. Bu isə onu göstərir ki, dövlətlərin cinayətkarlıqla
mübarizədə əməkdaşlığı həyata keçirmələri sözügedən prinsipin təzahür formalarından biridir.
Dövlətlərin cinayətkarlıqla mübarizədə əməkdaşlıq etmələri ona görə zəruridir ki, bəzi cinayət
əməlləri dövlətlərin maraqlarına qəsd edir və ya beynəlxalq birlik üçün təhlükə törədir. Digər
tərəfdən  cinayətkarlığın  qarşısının  alınması  və  kökünün  kəsilməsi  üçün  səylərin
əlaqələndirilməsi tələb edilir ki, bundan ötrü dövlətlər cinayətkarlıqla mübarizə sahəsində
bir-biri ilə əməkdaşlıq etməlidir. Bunlardan başqa, dövlətlər cinayətkarlıqla mübarizədə bir-
biri ilə əməkdaşlıq etmələri, həm də belə bir amillə şərtlənir ki, cinayət işləri üzrə qarşılıqlı
hüquqi yardım göstərilməlidir.
Cinayətkarlıqla mübarizə sahəsində dövlətlərin əməkdaşlığı iki əsas formada (istiqamətdə)
həyata keçirilir ki, konvension əməkdaşlıq həmin formalardan (istiqamətlərdən) biridir. Kon-
vension əməkdaşlıq elə bir formadır ki, bu forma çoxtərəfli, universal, regional və ikitərəfli
lokal beynəlxalq müqavilələrin bağlanmasını nəzərdə tutur. Bank fəaliyyəti əleyhinə törədilən
cinayətlərlə mübarizəyə gəldikdə, qeyd etməliyik ki, dövlətlər həm də bu sahədə konvension
əməkdaşlığı həyata keçirirlər. Düzdür, beynəlxalq cinayət hüququ xüsusi olaraq ictimai təh-
lükəli əməllərin “bank fəaliyyəti əleyhinə törədilən cinayətlər” kimi növünü ayırmır və
nəzərdə tutmur. Nəzərə almalıyıq ki, beynəlxalq cinayət hüququ cinayətləri iki əsas növə
bölür; 1) beynəlxalq cinayətlər; 2) beynəlxalq xarakterli cinayətlər. 
Beynəlxalq cinayətlər dedikdə, insan sivilizasiyasına qəsd edən və beynəlxalq hüququn
əsas prinsiplərini pozan xüsusi təhlükəli əməllər başa düşülür. Müharibə - hərbi cinayətlər,
AZƏRBAYCAN UNİVERSİTETİ
59
n 
İPƏK YOLU 
n 
2/2014

---