publisistik (1954) və tərcüməçilik (1958) fəaliyyətinə başlamışdır.
Azərbaycan ədəbiyyatının Yaxın Şərq xalqları ədəbi prosesi ilə
əlaqələrinin tanınmış tədqiqatçısıdır. Bir sıra ali məktəblərdə Şərq xalqları
ədəbiyyatını tədris etmiş, 20-dən artıq tədris proqramının və dərs
vəsaitinin müəllifidir. Eyni zamanda, Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatını
ardıcıl tətqiq və təbliğlə məşğuldur Əfqanıstanın «Jvəndun»,
«Milliyyəthaye bəradər», «Dusti» «Həqiqəte inqilabe Saur», «Pamir»,
«Ənis», İranın «Ettelaat» «Mərdom», «Peyame nevin», «Fulad»,
«Həftegiye ketab» və s qəzet və jurnallarında elmi və publisistik
məqalələri, elmi fəaliyyəti haqqında rəylər çap olunmuşdur. Azərbaycan
dövri mətbuatında vaxtaşırı çıxış edir. «Qədim İran mədəniyyəti həftəsi»
(Tehran, may, 1972), «Şərq xalqlarının keçmişi və gələcəyi», «Kabul -
tarixlər qovşağında» (Kabul, 22-24.mart 1987), «Yazıçı və milli barışıq»
(Kabul, aprel, 1988), «Beynəlxalq Tatşunaslar konfransı» (İran, 4-5
dekabr 1999), Dünya Azərbaycanlıların II Qurultayı (mart 2006),
Azərbaycan - Türk diasporları rəhbərlərinin Beynəlxalq Forumu (2007)
və s. beynəlxalq simpoziumlarda, qurultaylarda, seminarlarda, elmi
konfranslarda məruzə və çıxışlarla fəal iştirak etmiş, dəvət olunanlar
sırasında olmuşdur. Bir neçə fəxri fərman və tərifnamələrə layiq
görülmüşdür. Azərbaycan MEA-nın Veteranı (1995), Beynəlxalq
Şərqşünaslar Assosiasiyasmın həqiqi üzvü (1985), Azərbaycan
Kitabsevərlər və Ziyalılar Cəmiyyətləri İdarə Heyətlərinin üzvü.
Respublika “Azəri” Tat mədəniyyət Mərkəzinin, Azərbaycan EA
nəzdində Daimi fars dili Komissiyasının sədri. Milli Məclisin Azsaylı
xalqlar Komissiyası sədrinin müavini (1992-1994), AR Təhsil
nazirliyinin Bakı Avrasiya Universitetində Magistraturaya qəbul üzrə
Daimi Ekspertlər qmpunun eksperti. Beynəlxalq Məhəmməd Füzuli
Fondunun Təftiş Komissiyasının üzvüdür. O, Respublika «Bilik»
Maarifçilik, Mədəniyyət və İnfonnasiya Mərkəzinin Rəyasət heyətinin
üzvü, fəal mühazirəçisidir. «Nicat yolu», «Babadağ», «Diyar»,
«Mütərcim» və s. qəzet və jurnallarının redaksiya heyətlərinin üzvüdür.
Azərbaycan, ms, fars, dəri (əfqan) və tat dillərində yazır.
619
İranda vo Əfqanıstandakı Sovet səfirliklərinin, bu dövlətlərin Ali
məqamlarının tərifnamə və təşəkkürlərini qazanmışdır.
M.Hacıyev Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası
Mədəniyyət İşçiləri Həmkarlar İttifaqının Respublika Komitəsinin
(MİHİRK, sədr mərhum Həmid Abbas, 1995), Azərbaycan Kütləvi
İnformasiya Vasitələri İşçiləri Həmkarlar İttifaqı (AKİVİHİ, sədr Oktay
Salamzadə, 2000), Azərbaycan Hava Yollan Dövlət Konserninin, Milli
Aviasiya Akademiyasmın kollektiv və rəhbərliyinin (Rektor akad. Arif
Paşayev), Azərbaycan Aviasiya işçiləri Həmkarlar İttifaqının Respublika
Komitəsinin (AİHİRK, sədr Bəkir Yusifov), «Azərpoçt» Dövlət
Müəssisənin (Baş direktor Qəmbər Bəybalayev) və s. Fəxri fənnanları ilə
təltif olunmuşdur. Bir neçə il (1993-2005) Lənkaran Dövlət
Universitetində dərs demiş, LDU-nin ixtisaslandırılmış müdafiə Şurasının
və Elmi Şuranın üzvü olmuşdur. Milli Aviasiya Akademiyasında və Bakı
Avrasiya Universitetində «Diplomatik xidmətin əsaslan», «Diplomatik
protokol», «Diplomatik yazışma», «Diplomatik etiket və nitq»,
«Diplomatik portret», «Beynəlxalq münasibətlər tarixi», «Beynəlxalq
müqavilələr», «Qafqaz beynəlxalq münasibətlərdə», «Şərq ölkələrinin
xarici siyasəti», «Azərbaycan Respublikasının xarici siyasəti» və s.
fənnlərindən dərs deyir, bu fənlərə dair tədris proqramları yazmışdır.
Dörd övladı, yeddi nəvəsi, bir nəticəsi vardır.
Əsərləri:
1.
Tat dilinin Qonaqkənd ləhcəsi. Bakı, «Elm», 1971, 160 səh.,
500 nüsxə.
2.
Rusca-farsca, farsca-nısca danışıq kitabı. Rusca-farsca,
fasrca-rusca lüğət. İranın tarixi-etnoqrafık oçerki. İran, İsfahan, 1973, 154
səh., 2000 nüsxə (fars və ms dillərində, şərikli).
3.
Rusca-farsca, farsca-rusca danışıq kitabı. Rusca-farsca,
farsca-rusca lüğət. İran, İsfahan, 1974, 168 səh., 3000 nüsxə (fars və rus
dillərində, şərikli).
4.
Qonşu diüarda (İran xatirələri). Bakı, «Azərnəşr», 1979, 164
səh.
620
5.
Tat dili (3-cü sinif üçün). Dərslik. Bakı, «Maarif», 1995, 98
səh., 5000 nüsxə (şərikli).
6.
Əfqan poeziyasında Lenin və Oktyabr mövzusu. Kabul, 1987,
46 səh., 5000 nüsxə (Dəri dilində).
7.
Əfqan ədəbiyatında milli barışıq siyasətinin inikası. Kabul,
1987, 40 səh., 5000 nüsxə (Dəri dilində).
8.
Əfqan ədəbiyyatında milli barışıq mövzusu. Kabul, 1988, 85
səh., 300 nüsxə (Rus dilində).
9.
Ədəbiyyat və sülh mövzusu. Kabul, 1988, 205 səh., 10000
nüsxə (Dəri dilində).
10.
Əfqanıstan görüşləri. Bakı, Yazıçı, 1989, 184 səh. 10000
nüxsə.
11.
Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. Ill-cild. Bakı, 1980 (əsas
müəlliflərdən)
12.
Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. Vll-cild. Bakı, 1983 (əsas
müəlliflərdən)
13.
Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. IX-cild. Bakı, 1986 (əsas
müəlliflərdən)
14.
Yuxuyozma, istixarə, bürclər, talelər (Tərtib, müqəddimə və
şərhlər). Bakı, 1993, 140 səh., 10 000 nüsxə.
15.
Tale duaları, bəxt ulduzları (ön söz, şərhlər, redaktə). Bakı,
«Azərnəşr», 1994,144 səh., 10 000 nüsxə.
16.
Bahar (şeirlər). Bakı, «Azəməşr», 1994, 94 səh., 1000 nüsxə
(Tat dilində).
17.
Toy-düyün xəzinəmizdən. Azərbaycan tatlarının tarixi-
etnoqrafik oçerki. Bakı, “Bilik”, 1995, 160 səh., 1000 nüsxə.
18.
Azərbaycan tatlarının dili (Fonetika, leksika, morfologiya,
sintaksis). Bakı, “Təfəkkür”, 1995, 220 səh., 300 nüsxə.
19.
Dünyam mənim. Şeirlər və poemalar. Bakı, “Azəməşr”, 1996,
108 səh., 500 nüsxə.
20.
İncilər mücrüsü (Ön söz, ixtisar redaktoru, şərhlər). Bakı,
«Azəməşr», 1997, 80 səh., 1000 nüsxə.
21.
İnanclar, inamlar. Bakı, “Gənclik”, 1996, 98 səh., 2000 nüsxə.
22.
İman çırağı, tale duaları, bürclər, fallar. Bakı, «Zaman»
621
Dostları ilə paylaş: |