Hisse 01 uz qabigi
Yüklə 7,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
Pardaqlama dəzgahı 45
a-
planetar pardaqlama, d-xarici mərkəzsiz pardaq- lama, e – daxili mərkəzsiz pardaqlama, f-müstəvi pardaqlama, g- alətin yan hissəsi ilə müstəvi pardaqlama, -1-pardaq dairəsi, 2-boyunduruq, 3- pəstah, 4-aparıcı dairə, 6- dayaq lövhəsi.
Şəkil 2. Uzununa müstəvi pardaqlama dəzgahının konstruktiv elementləri a-gövdə, b-xizəklər, c-pardaqlama stolu, d-qoruyucu lövhə, e-şpindel başlığı, f-dayaq, g-pardaq dairəsi, h- qoruyucu qabıq, i-düzləndirici, k-tozsoran, l-veriş mexanizmi, m-mühərrik, n-soyuducu-yağlayıcı ma- ye qurğusu, o-su borusu, p- idarə pultu, q- idarə- etmə sistemi dolabı.
tutulur. Dəzgahın stolunda bərkidilmiş düzlən- dirmə aləti müxtəlif kinematik prinsipə malik olur. Pardaq dairəsinin düzləndiriciyə yaxınlaş- dırılması və təmasa girməsi dəzgahın idarə sis- teminin
köməyi ilə
aparılır. Mövqeyi
dəzgah koordinat sistemində məlum olan düzləndirici qurğulardan istifadə üçün
NC dəzgahlarında xüsusi tsiklik
proqramlar nəzərdə tutulur.
(alm. die Schleifmaschine, ingl. Grin- ding machine) Pardaqlama ilə kəsmə üsulu eni nisbətən kiçik olan abraziv alətlə pəstahların böyük sürətlərdə kəsil- məsinə xidmət edir. Əsas tətbiq sa- həsi yayma, döymə, yonma dəzgahlarının maqazinləri üçün lazım olan pəstahın hazır- lanmasıdır. Burada iki növ kəsmə üsulu fərqləndirilir:
Soyuq halda kəsmə, İsti halda kəsmə. Soyuq halda pəstah otaq temperaturunda, isti halda isə o közərmiş hala qədər qızdırılır və sonra kəsilir. Kəsmə zamanı proses həmçinin quru və ya soyuducu mayenin tətbiqi ilə apa- rıla bilir. Maye ilə kəsmə tablandırılmış poladların kəsilməsində və çətin emal oluna- bilən metalların emalında tətbiq tapır. Bu üsulun çatışmayan cəhəti onun yüksək səs və toz ayrılması ilə müşaiyət olunmasıdır. Yüksək möhkəmlikli materialların (məsələn: CrNi-poladlar, paslanmayan poladlar) kəsilmə- sində bu üsul mişarlamanı uğurla əvəz edir. Pardaqlama materialı kimi kubik bornit- riddən istifadə edərək prosesin məhsuldralığı artırılır. Emalın 60÷100 m/san arasında yerlə- şən sürətlərdə aparılması iqtisadi cəhətdən da- ha əlverişlidir. Verilən tapşırıqdan asılı olaraq pəstah kəsmə zamanı mişarlamadan fərqli olaraq 15 dəfə tez fırladıla bilir. Kəsmədə tətbiq olunan pardaq dairələrinin diametri 30÷1800 mm, eni isə 0,05÷20 mm arasında yerləşir. Şəkil 1-də kəsmə üsullarının müxtəlif növləri göstərilmişdir. Eninə verişlə kəsmədə pardaq dairəsi radial verişlə hissəni ikiyə bölür. Bu üsul böyük hissələrdə tətbiq olunur. Uzununa verişlə kəsmədə alət üfüqi veriş alaraq bir və ya bir neçə hissəni kəsə bilir. Alətin irəli-geri hərəkəti ilə kəsmədə proses üçün bir neçə
Pardaqlama ilə kəsmə 46
gedişə ehtiyac olur. Alət hər iki gedişin sonunda radial istiqamətdə veriş alır. Fırlanan hissənin pardaq dairəsi ilə kəsilməsi adətən bo- ruların emalında geniş istifadə olunur. Pəstah ilə pardaq dairəsinin fırlanma istiqamətləri müxtəlidir.
Şəkil 1. Pardaqlama ilə kəsmə üsulları a-eninə verişlə, b-uzununa verişlə, c-irəli-geri hərəkətlə, d-fırlanma ilə.
(alm. das Trennschleifen, ingl. Abrasive cutting ) Pardaqlama ilə kəsmə dəzgahı boru, çubuq və ya profilli uzun hissələrin doğranması və ya kəsilməsi üçün tətbiq olunur (şəkil 1).
Dəzgahda quraşdırılmış, sürətlə fırlanan disk şəkilli pardaq dairəsi (diametri/eni=50) kiçik yarıqlar açaraq hissənin həmin yerdən ayrıl- masına gətirib çıxarır. Kəsilmiş səthlər təmiz alınır. Pardaqlama ilə kəsmə dəzgahının əsas xüsusiyyəti proses ərəfəsində vahid zamana düşən material həcminin yüksək olmasıdır. Bu qiymət 20000 mm 3 /san həddinə qədər ola bilir. Dəzgahın asan idarə olunması, yonqarın tez təmizlənməsi, tətbiq sahəsindən və kəsmə qüvvəsindən asılı olaraq kobud olması dəzgaha qoyulan əsas tələblərdəndir. Döymədən və ya yaymadan sonra alınmış hissələrin yüksək temperaturda kəsilməsi isti halda aparılan üsulla yerinə yetirilir. Dəzgahın konstruksiyası tətbiq olunan kəsmə üsulları: eninə və uzununa verişlə, irəli-geri hərəkətlə, fırlanma ilə aparılan prosesdən asılı olaraq layihələndirilir.
(alm. die Trennschleifmaschine, ingl. Cutting-off machine) Pardaqlama izi pardaq dairəsi ilə emalda ab- raziv dənəciklər tərəfindən aparılan mikro- yonma zamanı buraxılan izdir (şəkil 1). Kəsmə zonasına daxil olan dənəciklər səthi plastik deformasiyaya uğradır. Dənəciklər xaotik yer- ləşdiyindən hər bir “dənəciyin izi”n üzərindən onun arxasınca gələn başqa dənəciklər kəsərək keçir. Açılmış izlər dəfələrlə deformasiyaya məruz qalır və beləliklə o yonqar tam çıxarı- lana qədər daimi olaraq yerini dəyişir: bu və ya digər tərəfə sürüşür.
Şəkil 1. Polad 45-in səthində pardaqlama izləri. Emal aşağıdan yuxarıyadır, Vc= 30 m/s.
Pardaqlama izinin strukturu emalın ki- nematikasından asılı olaraq paralel və bir- birinə çarpaz şəklində ola bilir. Birinci hal disk dairəsi ilə müstəvi pardaqlama üçün səciy- yəvidir. İkinci hal, alətin hər gedişdən sonra öz veriş istiqamətini əvvəlkinə nəzərən dəyişməsi zamanı baş verir. Boşqab formalı dairələrlə Yüklə 7,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|