Haqsız rəqabət haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU
Bu Qanun haqsız rəqabətin qarşısının alınmasının və aradan qaldırılmasının
təşkilati-hüquqi əsaslarını müəyyən edir, sahibkarlıq fəaliyyətinin ədalətli üsullarla
aparılmasına hüquqi zəmin yaradır, bazar subyektlərinin haqsız rəqabət
metodlarından istifadəyə görə məsuliyyətini nəzərdə tutur.
Qanun Azərbaycan Respublikasının ərazisində fəaliyyət göstərən bütün bazar
subyektlərinə şamil edilir.
I fəsil
ÜMUMİ MÜDDƏALAR
M a d d ə 1. Əsas anlayışlar
Bu Qanunun məqsədləri üçün aşağıdakı əsas anlayışlardan istifadə olunur:
rəqabət— bazar subyektləri arasında sahibkarlıq fəaliyyətinin ən əlverişli şərtləri
uğrunda mübarizənin elə formasıdır ki, bu zaman onların müstəqil fəaliyyəti hər
birinin bazarda əmtəə (məhsul, iş, xidmət) dövriyyəsinin ümumi vəziyyətinə təsir
etmək imkanını əsaslı surətdə məhdudlaşdırır və istehlakçıya lazım olan əmtəələrin
istehsalını stimullaşdırır;
haqsız rəqabət— bazar subyektinin sahibkarlıq fəaliyyətində mövcud
qanunvericiliyə zidd və ədalətsiz üsullarla üstünlük əldə etməyə yönəlmiş, bununla da
digər bazar subyektlərinə (rəqiblərinə) zərər vura bilən, yaxud onların işgüzarlıq
nüfuzuna xələl yetirə bilən hərəkətləri;
qanunsuz ödənişlər— rəqabət mübarizəsində əsassız (haqsız) üstünlüklər əldə
etmək məqsədi ilə dövlət orqanlarının vəzifəli şəxslərini, siyasi partiyalarda rəhbər
vəzifə tutan şəxsləri, kütləvi informasiya vasitələri işçilərini, bazar subyektlərinin
rəhbərliyini və əməkdaşlarını öz tərəfinə çəkmək üçün nəzərdə tutulan maddi və ya
qeyri-maddi xarakterli ödənişlər;
rəqib— müəyyən bir əmtəənin (qarşılıqlı əvəz oluna bilən əmtəələrin) bazarına
əmtəə çıxara bilən bazar subyektidir.
Bu Qanunda istifadə olunan digər anlayışlar “Antiinhisar fəaliyyəti haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanununda müəyyən edildiyi kimi tətbiq edilir.
M a d d ə 2. Haqsız rəqabət haqqında qanunvericiliyin icrasına nəzarət edən
orqanlar
Haqsız rəqabət haqqında qanunvericiliyin icrasına Azərbaycan Respublikasında
antiinhisar siyasətini həyata keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanı və
qanunvericilikdə nəzərdə tutulan digər orqanlar öz səlahiyyətləri çərçivəsində nəzarət
edirlər.
II f ə s i l
HAQSIZ RƏQABƏT
M a d d ə 3. Haqsız rəqabətin formaları
Sahibkarlıq fəaliyyətində haqsız rəqabətin formalarına aşağıdakılar aid edilir:
rəqibin təsərrüfat fəaliyyətinin təqlidi;
rəqibin təsərrüfat fəaliyyətinin nüfuzdan salınması;
rəqibin təsərrüfat fəaliyyətinə müdaxilə;
haqsız sahibkarlıq fəaliyyəti;
haqsız işgüzarlıq davranışı;
istehlakçıların çaşdırılması.
M a d d ə 4. Rəqibin təsərrüfat fəaliyyətinin təqlidi
Rəqibin təsərrüfat fəaliyyətini təqlid edən aşağıdakı hərəkətlərə yol verilmir:
rəqibin əmtəəsinin, həmçinin onun əmtəə formasının, qablaşdırılmasının və xarici
tərtibatının, əmtəənin texniki xassələrindən irəli gələn xarici görünüşü istisna
olmaqla, özbaşına təqlid edilməsi;
digər təsərrüfat subyektinin patent-lisenziya hüququnu pozmaq yolu ilə onun
məhsulunun birbaşa təkrarlanması;
eyni adlı subyekt tərəfindən öz adını hər hansı fərqləndirici nişanla firma adı kimi
istifadə etməsi halları istisna olmaqla, digər bazar subyektinin əmtəə nişanının,
coğrafi göstəricilərinin, firma adının, əmtəə markasının, həmçinin adının qanunsuz
istifadə edilməsi.
M a d d ə 5. Rəqibin təsərrüfat fəaliyyətinin nüfuzdan salınması
Rəqibin təsərrüfat fəaliyyətini nüfuzdan salmağa gətirib çıxaran aşağıdakı
hərəkətlərə yol verilmir:
digər bazar subyektlərinin işgüzar nüfuzu və maliyyə vəziyyəti haqqında yalan və
təhrif olunmuş məlumatların yayılması;
rəqibin elmi-texniki və istehsal imkanları haqqında məlumatların təhrif olunmuş
şəkildə açıqlanması.
M a d d ə 6. Rəqibin təsərrüfat fəaliyyətinə müdaxilə
Rəqibin təsərrüfat fəaliyyətinə müdaxilə məqsədi güdən aşağıdakı hərəkətlərə yol
verilmir:
rəqibin işgüzar münasibətlərinin qanunsuz vasitələrlə qəsdən pozulması, kəsilməsi
və dayandırılması;
rəqibin işçilərini öz xidməti vəzifələrini yerinə yetirməməyə sövq etmək
məqsədilə onlara qanunsuz vasitələrlə təsir göstərilməsi.
M a d d ə 7. Haqsız sahibkarlıq fəaliyyəti
Sahibkarlıq fəaliyyəti sahəsində aşağıdakı hərəkətlərə yol verilmir:
bazar subyektinin elmi-texniki, istehsal və ya ticarət fəaliyyətinə dair
məlumatların, o cümlədən kommersiya sirrinin qanunsuz əldə edilməsi, istifadə
olunması və yayılması;
rəqibin üzərində əsassız üstünlük qazanmaq məqsədilə onun təsərrüfat qərarlarının
qəbul edilməsinə və icrasına qanunsuz vasitələrlə təsir göstərilməsi;
əmtəələrin məcburi əlavə çeşidlə satışı;
müqavilələrdə əsassız birtərəfli üstünlüklərin nəzərdə tutulması;
qiymətlərinin artırılması nəzərdə tutulduğu günədək, yaxud qiymətlərin artmasına
şərait yaratmaq məqsədilə əmtəələrin təsərrüfat dövriyyəsindən çıxarılması və ya
dövriyyəyə buraxılmaması.
M a d d ə 8. Haqsız işgüzarlıq davranışı
İşgüzarlıq davranışı sahəsində aşağıdakı hərəkətlərə yol verilmir:
müəyyən vaxt ərzində rəqabətdən və ya onun müəyyən formasından əl çəkmək
haqqında tərəf müqabili ilə (kontragentlə) bağlanmış və bazar subyektlərinin
təsərrüfat fəaliyyətinə ciddi məhdudiyyətlər yaratmayan sazişin pozulması;
rəqibin işgüzarlıq əlaqələrini pozmaq məqsədilə digər bazar subyektlərinə əsassız
çağırışlar (müraciətlər) edilməsi və belə əlaqələrin yaradılmasına maneçilik
törədilməsi.
M a d d ə 9. İstehlakçıların çaşdırılması
Bazar subyektlərinin istehlakçıları çaşdırmağa yönəldilmiş aşağıdakı hərəkətlərinə
yol verilmir:
əmtəənin mənşəyi, hazırlanması üsulu, istifadə üçün yararlılığı, keyfiyyəti və
başqa xassələri, sahibkarın şəxsiyyəti və ya onun təsərrüfat fəaliyyətinin xüsusiyyəti
barədə istehlakçını çaşdıra bilən hər hansı məlumatlardan istifadə edilməsi;
əmtəənin alınması, yaxud sövdələşmə zamanı istehlakçının seçmə sərbəstliyinə
təsir göstərən qanunsuz reklam üsullarından istifadə olunması;
əmtəənin istehlakçını çaşdıra bilən yanlış müqayisə edilməsi və onun reklam və ya
informasiya materialı kimi açıqlanması;
əmtəənin istehlak və digər vacib xassələri barədə istehlakçını çaşdırmaq məqsədilə
uyğun olmayan fərqləndirici nişanla və ya marka ilə təchiz edilməsi;
əmtəənin öz təyinatına və ya ona qoyulan tələblərə uyğun olmadığının
gizlədilməsi.
M a d d ə 10. Sahibkarlıq fəaliyyətində qanunsuz ödənişlərin yolverilməzliyi
Rəqabətdə birtərəfli üstünlük qazanmaq məqsədilə, həmçinin aşağıdakı
hərəkətlərə görə qanunsuz ödənişlərə yol verilmir:
bu və ya digər təsərrüfat subyektinə süni surətdə əlverişli mühit yaradılmasına, o
cümlədən əlverişli sazişlərin, kreditlərin, subsidiyaların verilməsi, güzəştli gömrük
rüsumunun və vergi rejiminin müəyyən edilməsi;
müəyyən sifarişlər əldə olunmasında fərdi güzəştlər edilməsi və ya onların
verilməsinin ümumi şəraitinin süni surətdə yaxşılaşdırılması;
rəqiblə müqayisədə müqavilənin bağlanmasının süni surətdə sürətləndirilməsi.
III f ə s i l
QANUNUN POZULMASINA GÖRƏ MƏSULİYYƏT
M a d d ə 11. Bu Qanuna riayət olunması sahəsində antiinhisar siyasətini
həyata keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanının səlahiyyətləri və bazar
subyektlərinin vəzifələri
1. Azərbaycan Respublikasında antiinhisar siyasətini həyata keçirən mərkəzi icra
hakimiyyəti orqanı bu Qanunun pozulmasına görə:
müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarına, bazar subyektlərinə və onların vəzifəli
şəxslərinə qanun pozuntusunun dayandırılması və onun nəticələrinin aradan
qaldırılması ilə bağlı icrası məcburi olan göstərişlər verə bilər;
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qayda və əsaslarla maliyyə sanksiyaları tətbiq
edə bilər;
haqsız rəqabət nəticəsində əldə olunmuş mənfəətin büdcəyə ödənilməsi və
vurulmuş zərərin ödənilməsi ilə bağlı məhkəməyə iddia ilə müraciət edə bilər;
bu Qanunun pozulması ilə bağlı cinayət əlamətləri olduqda materialları cinayət işi
qaldırılması məsələsinin həlli məqsədilə prokurorluğa göndərə bilər.
2. Bu Qanunun pozulmasına görə müvafiq icra hakimiyyəti orqanları, bazar
subyektləri və onların vəzifəli şəxsləri:
qanun pozuntusunu dayandırmaq və onun nəticələrini aradan qaldırmaq haqqında
Azərbaycan Respublikasında antiinhisar siyasətini həyata keçirən mərkəzi icra
hakimiyyəti orqanının icrası məcburi olan göstərişlərini yerinə yetirməyə;
qanunsuz əldə olunan mənfəəti qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada
büdcəyə ödəməyə;
vurulmuş zərəri ödəməyə;
tətbiq edilmiş maliyyə sanksiyaları ödəməyə borcludurlar.
M a d d ə 12. Maliyyə sanksiyaları
1. Bu Qanunun tələblərinin pozulmasına görə bazar subyektlərinə aşağıdakı
maliyyə sanksiyaları tətbiq edilir:
bu Qanunun 4-cü maddəsində qadağan olunmuş hərəkətlərə yol verdikdə — bazar
subyektlərinə qanunsuz əldə olunmuş gəlirin bir misli həcmində, bundan sonrakı il
ərzində bu hərəkətə təkrar yol verdikdə — iki misli həcmində maliyyə sanksiyaları;
bu Qanunun 5, 6, 7, 8, 9-cu maddələrində qadağan olunmuş hərəkətlərə yol
verdikdə — haqsız rəqabət fəaliyyəti göstərilən dövrdə bazar subyektinin əldə etdiyi
ümumi gəlirin 10 faizinədək, bundan sonrakı il ərzində bu hərəkətə təkrar yol
verdikdə 20 faizinədək maliyyə sanksiyası;
Azərbaycan Respublikasında antiinhisar siyasətini həyata keçirən mərkəzi icra
hakimiyyəti orqanının icrası məcburi olan göstərişlərini yerinə yetirməməyə və ya
vaxtında icra etməməyə görə bazar subyektlərinə son üç ayda əldə edilmiş gəlirin 10
faizinədək maliyyə sanksiyaları;
Azərbaycan Respublikasında antiinhisar siyasətini həyata keçirən mərkəzi icra
hakimiyyəti orqanına qəsdən düzgün olmayan məlumat verdikdə və ya lazımi
məlumatı vermədikdə bazar subyektlərinə son üç ayda əldə edilmiş gəlirin 5 faizinə
qədər maliyyə sanksiyaları.
2 (Çıxarılıb)
3. Maliyyə sanksiyaları bazar subyektləri və vəzifəli şəxslər tərəfindən 30 gün
ərzində qanunvericilikdə müəyyən olunmuş qaydada dövlət büdcəsinə ödənilməlidir.
M a d d ə 13. Qanunsuz əldə olunan mənfəətin geri alınması və vurulmuş
zərərin ödənilməsi
Haqsız rəqabət fəaliyyəti nəticəsində təsərrüfat subyektlərinin qanunsuz əldə
etdiyi mənfəət məhkəmənin qərarı ilə dövlət büdcəsinə alınır.
Haqsız rəqabət fəaliyyəti nəticəsində vurulmuş zərərin ödənilməsi Azərbaycan
Respublikasının mülki qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş qaydada həll edilir.
M a d d ə 14. Haqsız rəqabətə görə məsuliyyət
Bu Qanunun pozulmasına görə təqsirli şəxslər Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş qaydada inzibati və cinayət məsuliyyəti
daşıyırlar.
M a d d ə 15. Azərbaycan Respublikasında antiinhisar siyasətini həyata
keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanının göstərişlərindən və qərarlarından
şikayət verilməsi
Azərbaycan Respublikasında antiinhisar siyasətini həyata keçirən mərkəzi icra
hakimiyyəti orqanının göstərişlərindən və qərarlarından Azərbaycan Respublikası
qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada şikayət verilə bilər.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Heydər Əliyev
Bakı şəhəri, 2 iyun 1995-ci il.
№ 1049.
Dostları ilə paylaş: |