Filasofiya az: filosofia qxd
Yüklə 4,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
| ISBN 978-9952-34-504-9
© R.Ə.Mehdiyev, 2010-cu il. 2 R a m i z M e h d i y e v downloaded from KitabYurdu.org MÜQƏDDİMƏ Fəlsəfə ruhun bədəni tərk edərək xəyalən olsa da, mütləq dünyaya qayıtmaq cəhdidir. Müxtəlif insanların ruhları Həqiqət, Xeyir və Gözəllik aləminə eyni dərəcədə yaxın olmadığına görə, onların hafizələrində mütləq aləmin rəngarəngliyi müxtəlif şəkil - də iz qoymuşdur. Fəlsəfi sistemlərin çoxluğu, həmçinin onların arasında ziddiyyətlər buradan irəli gəlir. Deyə bilərik ki, fəlsəfə mənəvi təfəkkür mədəniyyətinin ayrıca bir hissəsidir. O, fəlsəfəni öyrənən insanı praktiki həyat proqra - mı, həyatın ali mənasının dərk edilməsi, əxlaqi ideallar ilə silahlandırmağı qarşısına məqsəd qoymuşdur. İ.Kant fəlsəfənin fəal praktiki xarakterini vurğulayaraq yazırdı: “Ümumiyyətlə, müdriklik bilikdən daha çox fəaliyyət tərzindən ibarətdir...” Fəlsəfə mükəmməl müdriklik ideyasını təcəssüm etdirir, insan zəkasının ali məqsədlərini göstərir. Filosofluğun mahiyyəti ali mənəvi dəyərləri əsaslandırmaqdır. Fəlsəfə dünyanı əvvəlcə dərk edən, sonra isə onu qiymətləndirən insanın mənəvi istiqamətləndirilməsi funksiyasını yerinə yetirir. İnsanda insaniyyətlik, bütövlükdə insanın nə demək olduğu fəl- səfəni maraqlandıran məsələlərdir. Onu öyrənənlərə insan haqqında həqiqəti dərk etmək imkanı yaradır. Onu sadəcə olaraq insana yönəlməsi deyil, insana məhz subyekt, şəxsiyyət kimi istiqamətlənməsi səciyyələndirir. Fəlsəfə biliyin ən humanist nəzəri formasıdır. O, insanla xüsusi dildə danışır, ona kim olduğunu, insani ləyaqət və vəzifənin nədən ibarət olduğunu, onun cəmiyyətə, təbiətə, başqa insana, bütün Kainata münasibətdə bir insan kimi hüquq və vəzifə - lərinin nədən ibarət olmasını izah edir. 3 F ә l s ә f ә downloaded from KitabYurdu.org Biliyin dünyagörüşü sistemi olan fəlsəfənin əsas vəzifəsi insan mənəviyyatını, ali humanist əqidələr sistemini inkişaf etdir - məkdir. Fəlsəfənin öyrənilməsi onun tarixini, ən görkəmli nümayən - dələrinin baxışlarını, əsas anlayış və kateqoriyaları bilməyi nəzərdə tutur. Bu dərs vəsaitində fəlsəfə tarixinin, müasir fəlsəfə elminin prob- lemlərinin və ona müvafiq olaraq, anlayış və kateqoriyaların qısa şərhi verilmişdir. Ümid edirik ki, bu dərs vəsaiti ali məktəblərin tələbələri üçün faydalı olacaq və onlara fəlsəfə kursunu mənimsəməkdə kömək edəcəkdir. 4 R a m i z M e h d i y e v downloaded from KitabYurdu.org |