3 Budagov, (1869) Sravnitelnıy Slovar Turetsko-Tatarskix Nareçiy, Petersburg.
Kitabın üzerinde baskı tarihi belirtilmemiştir. Yazar, kitabın girişinde dilin kurallarını öğrenmenin öneminden, sözlük, morfoloji ve sentaksın tanımlarından bahsettikten sonra M. E. Vezirov’un “Uçebnik Tatarskogo-Aderbaydjanskogo Nareçiya” kitabını Ruslara Türkçeyi öğretmek için Rusça yazdığından Türk çocuklara faydalı olamadığını vurgulamış; Türk çocuklarının Türkçenin kurallarını öğrenebilmesi için “Fenn-i Serf-i Türki” eserini yazdığından bahsetmiştir (Afşar, ?, s. 4-7).
“Samouçitel Tatarskogo Yazıka ili Rukovodstvo” (Kendi Kendine Tatarca Öğrenimi veya Kılavuzu): 1887 yılında Garyagin kazası (şimdiki Fuzuli ilçesi) Garğabazar köy okulunun öğretmeni Tahirov, Ruslara Türkçeyi öğretmek için “Samouçitel Tatarskogo Yazıka ili Rukovodstvo” (Kendi Kendine Tatarca Öğrenimi veya Kılavuzu) isimli bir ders kitabı yazmıştır. 12 Haziran 1890 tarihinde Tiflis’in başhakemi 398 sayfalık el yazması ve altı bölümden oluşan bu kitabın yayınlanmasına izin vermiş fakat buna rağmen bu eser, yayınlanmadan el yazması şeklinde kalmıştır.
4 “Risale-i Hüruf ve Tehgig-i Hütut”: 1890 yılında Şükürullah Meherremzâde Garabaği, “Risale-i Hüruf veTehgig-i Hütut” adlı bir kitap yazmıştır. 581 sayfadan oluşan bu el yazması bir sayfalık girişten, 3 mukaddimeden, 4 bölüm ve son sözden oluşmaktadır.
“Hazine-i Ehbar”: 1891 yılında Sefereli Velibeyov, Tiflis’te iki cilt, 240 sayfadan oluşan “Hazine-i Ehbar” adlı bir eser yazmıştır. Kitap, Azerbaycan Türkçesinde yazılmış geniş ve tefsirli bir sözlüktür. Yazar, eserde alfabe sırasıyla tarih, coğrafya, edebiyat hakkında ve bazı tarihî şahsiyetlerin biyografileriyle ilgili kısa bilgiler vermiştir. Ayrıca, eserde Azerbaycan, Osmanlı tarihine, Arap, Hint, İran, Yunanistan, Roma vb. devletlerin ve meşhur tarihî yerlerin tanıtımı da yapılmıştır.
“Kitabçe-i Edebiyye”: 1893 yılında Tebriz’de Mirza Sadık ibn Molla Esedulla Tebrizi “Kitabçe-i Edebiyye” adlı bir ders kitabı yazmıştır. Bu kitap taş baskısında basılmıştır ve 158 sayfadan oluşmaktadır. Eser, zamanında mollahanelerde kullanılan ders kitaplarından biri olmuştur. “Kitabçe-i Edebiyye”, Mirza Sadık’ın yazdığı ve yayınlattığı beş bölümden oluşan “Hamse-i Edebiyye” ders kitabının ikincisidir.
“Hatt-i Talik ve Nastalig”: 1894 yılında Gori Seminarıyası’nın Azerbaycan Türkçesi öğretmeni Abdülsalam tarafından yazılmış “Hatt-i Talik ve Nastalig” adlı güzel yazı kitabı
Dostları ilə paylaş: |
