Fəlsəfənin əsas funksiyaları hansılardır? A müşahidə, determinizm, inteqrativ
Yüklə 185,97 Kb. Pdf görüntüsü
|
360 Qədim Şərqin incilərindən sayılan və dünya ədəbiyyatının qızıl fonduna daxil olan əsər? A) ”Arfaçının mahnısı” B) “Ölümün tərənnümü” C) “Gilqamıs haqqında dastan” D) “Müdrik Axikar haqqında”E) “Avesta” 361 Orta əsrlərdə Şərqdə fəlsəfi fikrin nümayəndələri? A) Əl kindi, Əl Razi, Ömər Xəyyam, Əl Fərabi, İbn Tufeyli, İbn Sina, İbn Rüşd B) Kant, Feyezbax, Əl Razi, Ömər Xəyyam, Zenon, Sokrat C) İbn Sina, Fales, Pifaqor, Əl kindi, Əl Fərabi D) İbn Roşd, Aristotel, Sokrat, Ömər Xəyyam E) Ömər Xəyyam, İbn Tufeyli, Zenon, Fales, Əl Razi 362
İbn Sinanın şagirdi və davamçısı kim olmuşdur? A) Ömər Xəyyam B) Nizami C) Əbülhəsən Bəhmənyar D) ƏL Razi E) Əl Kindi 363 XII əsrdə işraqilik elmi-fəlsəfi təliminin banisi kimdir? A) Əl Razi B) İbn Sina C) Şihabəddin Yəhya Sührəvərdi D) Kant E) Əl Fərabi 364
VII əsrdən başlayaraq yaxın və orta Şərq mədəniyyətinin və fəlsəfəsinin inkişafına hansı mənbə mühüm təsir etmişdir? A) Tövrat B) Bibliya C) İncil D) Quran E) Vedalar 365
Orta əsrlərdə “Öldürülmüş filosof” kimi tarixə düşən kimdir? A) Bəhməniyar B)İbn Sina C)Nizami D) Tusi E) Şihabbəddin Sührəvərdi 366 XII əsrdə Azərbaycan fəlsəfi fikir tarixində mühüm xidmətləri olan şair?A) Fizuli B) Nizami C) Tusi D) Xəqani E) Nəsimi 367
Hürufilik neçənci əsrdə yaranmışdır? A) XI əsrdə B) XII əsrdə C) XIII əsrdə D) XIV əsrdə E) XV əsrdə 368 Hürüfilik ideoloji cərəyanının banisi kimdir? A) Tusi B) Nizami C) Nəimi D) Xəqani E) Füzuli 369
İntibah mədəniyyətinin ilk beşiyi hansı ölkədir? A) Norveç B) Fransa C) Almaniya D) Polşa E) İtaliya 370 İntibah dövrünün qabaqcıl nümayəndələri? A) Heraklit, Homer, Heqel B) Sokrat, Platon, Kar, Nəsimi, Zenon C) Bekon, Dekart, Hobbs, Fales D) Kant, Zenon, Demokrit, Anaksimen E) Kopernik, Bruno, Qalilley, Kepler, Leonardo Davinçi 371
İntibah dövrü mədəniyyətinin əsas məğzini nə təşkil edirdi? A) Demokratiya B) Azadlıq C) Humanizm D) Sülh E) Əmin-amanlıq 372
İbn Rüşdin müasirləri onu necə adlandırmışlar? A) “Filosofların şahı” B) “Filosofların imamı” C) “Filosofların dostu” D) “Filosofların həkimi” E) “Filosofların kralı” 373
Yeni dövr fəlsəfəsində hansı metod yaranmışdır? A) sofistika B) dialektika C) eklektika D) metofizika E) materialist 374 Yeni dövr ingilis materializminin banisi, siyasi xadimi ideoloqu kim idi? A) Kopernik D) Bekon C)Spinoza D) Berkli E)Smit 375
XVII əsrin əsas İngilis filosofları? A) Tomas Hobbs, Con Lokk B) Tomas Mor, Kampanella C) Okkam, Rosse D) Bekon, Mor E) Kopernik, Kant 376
Yeni dövr fəlsəfəsinin rasionalizmi kimlərin adı ilə bağlıdır? A) Ieybnits, Benetdit B) Hobbs, Lokk C) Mor, Bekon D) Spinoza, Leybinits E) Hobbs, Kant 377
Heraklit dünyanın əsasını nədə görürdü? A) Hava B) Torpaq C) Su D) Atəş E) Təbiət 378 İslam dini neçənci əsrdə meydana gəlmişdir? A) V əsrdə B)VI əsrdə C) VIII əsrdə D) VII əsrdə E) IX əsrdə 379 Klassik alman fəlsəfəsinin nümayəndələri? A) Volter, Bekon, Fixte, Şellinq, Kopernik, Okkam. B) Sokrat, Kant, Didro, Heqel, Fixte, Mor. C) Herder, Kant, Fixte, Şellinq, Heqel, Feyerbax. D) Russo, Didro, Herder, Kant, Heqel, Fixte. E) Holbax, Şellinq, Mor, Feyerbax, Herder.
380 Marksizm fəlsəfəsinin inkişafında klassik Alman filosoflarından daha çox kimlərə istinad edilmişdir? A) Feyerbax, Herder. B) Kant, Fixte. C) Şellinq, Heqel. D) Hegel, Feyerbax. E) Kant, Heqel. 381
Marksın və Engelsin davamçıları? A) Feyerbax, Şellinq. B) Hegel, Kant. C) Lenin, Plexanov.D) Kant, Şellinq. E) Fixte, Sokrat. 382
Əbülhəsən Bəhməniyarın əsərləri: A) “Təhsil”, “Gözəllik”, “Səadət”, “Musiqi kitabı”, “Mövcudatın mərtəbələri”, “Metofizikanın mövzusu”. B) “Musiqi”, “Təbiət”, “Təhsil”, “Xoşbəxtlər”, “Səadət”, “Bilik”. C) “Dastan”, “Səma”, “Gözəllik”, “Nur”, “Zülmət”, “Metafizikanın mövzusu”. D) “Təbiət”, “Əxlaq”, “Səadət”, “Mövcudatın mərtəbələri”, “Zəman”. E) “Musiqi kitabı”, “Təhsil”, “Xoşbəxtlik”, “Səadət”, “Gözəllik”. 383
Şərqin böyük məntiqçisi kim olmuşdur? A) Xəqani. B) Bəhmənyar. C) Nizami. D) Tusi. E) Nəsimi. 384 Azərbaycan da XIX əsrin 2 – ci yarısında yaranan ideoloji cərəyan? A) İdealizm. B) Materializm. C) Dinçilik. D) Maarifçilik. E) Cəhalət. 385
Azərbaycanın XIX əsr maarifci filosofları? A) Axundov, Kazımbəy, Bakıxanov, Zərdabi. B) Kazım bəy, Haqverdiev, Sabir, R.Rza. C) S.Vurğun, Axundov, Vəzirov, Zərdabi. D) N.Nərimanov, Kazım bəy, Vaqif, Bakıxanov. E) Ordubadi, Müşviq, Axundov, Zərdabi. 386 Orta əsrlərdə Azərbaycanda sufi panteist və hürufilik təlimlərinin nümayəndələləri A) Nəimi, Nizami, Bəhmənyar. B) Şəbustəri, Xətai, Xəqani. C) Nəimi, Axundov, Zərdabi. D) Nəsimi, Axundov, Zərdabi. E) Şəbustəri, Nəimi, Nəsimi. 387
A. A. Bakıxanovun Azərbaycan tarixinə dair əsəri? A) “Qüdsün bağları”. B)”Tərəzinin mahiyyəti”. C)”Kainatın sirləri”. D) ”Qəribəliklərin kəşfi”. E) “Gülüstani – İrəm”.
388 Azərbaycan Şərqşünası, maarifçisi və eyni zamanda rus şərqşünası? A) Zərdabi. B) Bakıxanov. C) Axundov. D) Mirzə Kazım bəy. E)Haqverdiyev. 389 Azərbaycan mətbuatının banisi? A) Axundov.B) Zərdabi. C) Bakıxanov. D) Nərimanov. E) Mirzə Kazım bəy. 390 Azərbaycanın dövlət xadimi, yazıçı, publisist, həkim, filosofu? A) Rəsulzadə. B)Əfəndiyev. C) Zərdabi. D) N. Nərimanov. E) Axundov. 391 XX əsrdə Qərbdə fəaliyyət göstərən əsas fəlsəfi cərəyanlar? A) ekzistensializm, totemizm, atəşpərəstlik, neopozitizm. B) Neotomizm, praqmatizm, animizm, mağiya, personalizm. C) neopozitivizm, praqmatizm, ekzistensializm, personalizm, neotomizm. D) Praqmatizm, neotomizm, dualizm, monizm. E) personilizm, fetişizm, totemizm, praqmatizm. 392
Gercəklik anlayışına sinonim anlayış? A) düzlük. B) reallıq. C) həqiqət. D) doğru. E) gözəllik. 393 İnsan süurundan kənarda mövcud olan gercəklik? A) həqiqət. B)reallıq. C) obyektiv. D) subyektiv. E) gözəllik. 394
Hərəkətin formaları? A) Inkişaf, tərəqqi, mexaniki, kimyəvi, riyazi. B) mexaniki, fiziki, kimyəvi, bioloji, sosial. C) bioloji, sosial, mənəvi, maddi, fiziki. D) təbii, kimyəvi, sükunət, tərəqqi, bioloji. E) surət, zərbə, mexaniki, fiziki, sosial. 395 Fəlsəfə tarixində hərəkətin formalarını ilk dəfə kim təsnif etmişdir? A) Marks. B)Kant. C) F. Engels. D) Hegel. E)Sokrat. 396
F. Engels hərəkətin neçə forması olduğunu göstərmişdir? A) beş. B) Üç. C) iki. D) dörd. E)altı. 397 İnsanın şüur fəaliyyətinə nələr daxildir? A) fikirləri, duyğuları, təsəvvürləri, hissləri, iradəsi, xarakteri. B) Sözləri, əməlləri, arzuları, duyğuları, hissələri, iradəsi. C) insanlığı, səbri, ağılı, fikirləri, xarakteri, əməlləri. D) əməlləri, səmimiliyi, yoldaşlığı, hissləri, təsəvvürləri. E) inamı, etiqadı, səmimiyəti, duyğuları, fikirləri. 398
İnsan beynində əsəb hüceyrəsinin təxminən miqdarı? A) 2 milyard. B) 20 milyard. C)10 milyard. D) 30 milyard. E) 18 milyard. 399 İnsan hansı münasibətlərin məcmusudur? A) hüquqi münasibətlərin. B) siyasi münasibətlərin. C) ictimai münasibətlərin. D) ideoloji münasibətlərin.E) təbii münasibətlərin. 400 İnsanın formalaşmasında hansı amillər vəhdət təşkil edir?A) ideoloji, sosial, siyasi. B) bioloji, psixoloji, sosial.C) bioloji, kimyəvi, sosial. D) mexaniki, fiziki, bioloji.E) ideoloji, siyasi, psixoloji.. 401 İnsan problemi ilə əlaqədar olaraq hansı anlayışları təhlil etmək zəruridir? A) “insan”, “fərd”, “fərdiyyət”, “şəxsiyyət”. B) “əmək”, “sosial”, “insan”, “şəxsiyyət”. C) “fərd”, “fərdiyyət”, “cəmiyyət”, “tarix”. D) “subyekt”, “obyekt”, “insan”,”şəxsiyyət”. E) “sosial”, “bioloji”,”fərd”,”fərdiyyat”. 402
Bəşəriyyətin ən qiymətli sərvəti nədir? A) çaylar. B) təbiət. C) almaz. D) insan. E) maddi sərvətlər. 403 Ölüm haqqında fikirlər insanda hansı hissi yaradır? A) qorxu. B) həyəcan. C) biganəlik. D) laqeyitlik. E) acizlik 404
Şəxsiyyət azadlığı və onun əsas formaları? A) iqtisadi, siyasi, mənəvi. B) siyasi, mənəvi, dini, bəşəri.C) söz, dil, əqidə, inam. D) namus, varlı, siyasi, əqidə.E) əqidəli, qorxmaz, cəsarətli, istehlakçı.
405 “Metod” nədir? A) istiqamət yolu. B) tədqiqat yolu. C) doğru yol. D) əməli yol. E)inkişaf yol. 406 Dialektikanın qanunları ? A) hərəkətin, inkişafın, ümumi qanunları. B) inkar-inkar, əksikliklərin vəhdəti və mübarizəsi, kəmiyyətin keyfiyyətə keçməsi. C) hadisələri, əlaqələri, tarixilik prinsipini. D) hərəkətin, dövrün, zamanın. E) məkanın, inkişafın, aləmin. 407
Hansı nəzəriyyə fəlsəfə ilə birlikdə meydana gəlmişdir? A)idrak. B) metafizika. C) realist. D) nominalist. E)praqmatizm. 408 Təbiət necə varlıqdır? A) kortəbii. B) subyektiv. C) real. D) obyektiv. E) şüurlu. 409
İnsanla təbiət arasındakı ziddiyyəti nə yaratdı? A) elm. B) sənaye. C) elmi-texniki tərəqqi. D) mədəniyyət.E) maddi amillər. 410 Təhsil və peşə strukturunda əsas yeri kimlər tutur? A) ziyalılar. B) fəhlələr. C) kəndlilər. D) tələbələr. E) məktəblilər. 411
Cəmiyyətin ilkin özəyi nədir? A) qəbilə. B) tayfa. C) xalq. D) ailə. E) millət. 412 Dünyanın dərk olunmasını inkar edın fəlsəfi təlim? A)Aqnostisizm B)Skeptisizm C)Obyektisizm D)Materializm E)Empirizm 413 Qnoseologiya nədir? A)Varlıq haqqında təlim B)İdrak nəzəriyyəsi C)İdrakın metodu D)Materiyanın atributu E)Varlığın forması 414
Ontologiya nədir? A)İdrak haqqında təlim B) Varlıq haqqında təlim C) Metod haqqında təlim D) İnsan haqqında təlim E) Şüur haqqında təlim 415 Aşağıdakılardan hansı ictimai şüurun forması deyil?A)Hüquqi B)Siyasi C)İqtisadi D)Əxlaqi E)Fəlsəfi 416 Materialist dialektikanı kim yaratmışdır? A)Fixte B) Kant C)Marks D)Şellinq E)Hegel 417
Cəmiyyətin mənəvi həyatına daxil deyildir? A)Siyasət B)Hüquq C)İncəsənət D)İqtisadiyyat E)Elm 418
Orta əsrlər fəlsəfəsinin səciyyəvi cəhətlərindən biri hansı idi: A)ssientizm B)kosmosentrizm C)sxolastika D)humanizm E)antroposentrizm 419 Orta əsrlər fəlsəfəsi hansı prinsipdən çıxış edirdi:A)rasionalizm B)kosmosentrizm C)teosentrizm D)humanizm E)estetizm 420
Var-dövlətin artmasını Allaha xoş gedən əməl sayan hansıdır?A)Yunan-katolisizmi B)Katolisizm C)Protestantizm D)Islahatçılıq E)Pravoslavlıq 421
Xristianlıq əməkdə nəyi görürdü?A)Dini inkişaf etdirmək yolu B)Cənnətə düşmə vasitəsi C)Insanın günahını yumaq vasitəsi D)Müqəddəslik zirvəsinə yüksəlmək vasitəsi E)Tanrıya qovuşmaq üsulu 422
Teosentrizmə görə mütləq varlıq:A)sonludur B)insandır C)hər şeyə qadir olan fövqəltəbii başlanğıcdır D)cəmiyyətdir E)kürə formasındadır 423 Orta əsr Qərb fəlsəfəsində həqiqi varlıq:A)cəmiyyətdir B)ideyalar aləmidir C)allahdır D)dövlətdir E)insandır 424
İlk fəlsəfi təlimlər hansı ölkələrdə meydana çıxmışdır:A)Babilistanda, İspaniyada, İranda B)Çində, Qədim Romada, Almaniyada C)Hindistanda, Çində, Yunanıstanda D)Hindistanda, Misirdə, Italiyada E)Misirdə, İraqda Yunanıstanda 425 İlk başlanğıclar haqqında təlim nəyin predmetinə daxildir:A)Fizikanın B)Sosial fəlsəfənin C)Ontologiyanın D)Aksiologiyanın E)Qnoseologiyanın 426
İnsanın dünyada yeri məsələsi hansı problemlər qrupuna daxildir:A)Aksioloji B)Dünyagörüşü C)Psixoloji D)Naturfəlsəfi E)Qnoseoloji
427 Formalaşma xüsusiyyətlərinə görə dünyagörüşünün səviyyələri hansılardır:A)Dini səviyyə B)Mistik və mifoloji səviyyələr C)Adi-gündəlik və nəzəri səviyyələr D)Qnoseoloji səviyyə? E)Riyazi səviyyə 428 İnsanı konkret müşahidə və təcrübə hüdudlarını aşıb keçməyə vadar edən onun: A)Şüuru və məntiqi təfəkkürüdür B)Bioloji varlığıdır C)Mənəvi-əxlaqi varlığıdır D)Obrazlı düşünmə qabiliyyətidir E)Maddi nemətlərə bağlılığıdır 429 Din və və fəlsəfə insanın hansı köklü tələbatından qaynaqlanırlar:A)Təbiət hadisələrini dərk etmək B)Maddi durumunu yaxşılaşdırmaq C)Tamamlanmış (mütləq) biliyə can atmaq D)Şan-şöhrət qazanmaq E)Gözəlliyi sevmək 430
Biliyə mənəvi-etik (əxlaqi) münasibət necə xarakter daşıyır:A)Siyasi B)Konkretelmi C)Dini-fəlsəfi D)Məntiqi E)Psixoloji 431 Hilozoizm hansı dünyagörüşü forması üçün səciyyəvidir:A)Elmi B)Praqmatik C)Mifoloji D)Idealist E)Dini 432
Mifoloji dünyagörüşü öz gücünü nədən alırdı:A)Məntiqi təfəkkürdən B)Insanın emosiyalarından C)Adət-ənənələrin nüfuzundan D)Bunların heç birindən E)Tək Allaha inamdan 433
Mifoloji dünyagörüşünün dağılması hansı səbəblə şərtlənir: A)ibtidai insanın əmək vərdişlərinin inkişafı ilə B)əmək alətlərinin təkmilləşməsilə C)bunların hamısı ilə D)adət-ənənələrin nüfuzdan düşməsilə E)əmək bölgüsünün inkişafı ilə 434 Dünyagörüşünün strukturunda nəyin önə çıxması fəlsəfənin yaranmasına gətirib çıxardı:A)Siyasi münasibətlərin B)Emosiyaların C)Məntiqi təfəkkürün D)Bunların heç birinin E)Ideologiyanın 435 Fəlsəfə meydana gəlmişdir:A)Adət-ənənələrin ümumiləşmiş ifadəsi kimi B)Ilk astronomikfiziki elm kimi C)Nəzəriyyənin ilk forması kimi D)Bunların hər biri kimi E)Incəsənətin ilk forması kimi 436
Miflərin rasionallaşması prosesi hansı əsas ideyalara söykənirdi:A)Tale və “qəza-qədər” ideyalarına B)Dünyanın tək Allah tərəfindən yaradılmasına C)ilk başlanğıclar” və “səbəbiyyət” ideyalarına D)Bunların heç birinə E)Inkişaf və tərəqqi ideyalarına 437
XIX əsrin II yarısında fəlsəfənin mümkünlüyünə qarşı şübhələr nədən qaynaqlanırdı:A)Metafizik sistemlər arasındakı ziddiyyətlərdən B)Konkret elmlərin fəlsəfədən ayrılmasından C)Bunların hamısından D)Fəlsəfənin metafizika kimi dərk edilməsindən E)Yeni dövr rasionalizmindən 438
Fəlsəfənin metafizika kimi mümkünlüyünü hansı cərəyan inkar edirdi:A)Ekzistensializm B)Paraqmatizm C)Pozitivizm D)İdealizm E)Rasionalizm 439
Fəlsəfi təhsil mütəxəssisdə hansi keyfiyyət tərbiyə edir:A)əməksevərlik B)dəqiqlik C)tənqidi yanaşma və müstəqillik bunların D)hamısını E)intizamlılıq 440 Dini şüurun mövcudluq üsulu:A)Mövhumatdır B)Məntiqi təfəkkürdür C)Etiqaddır D)Ayin və mərasimlərdir E)Duygulardır 441
Fəlsəfə dindən nədə fərqlənir:A)Insanın mütləq(bitkin) həqiqətə olan tələbatına cavab verməkdə
B)Dünyagörüşünə səmtlənməkdə C)Dünyanı rasional şəkildə dərk etməkdə D)Bunların heç birində E)Konkret təcrübə və müşahidənin hüdudlarını aşmaqda 442
Kim ilk dəfə olarq, fəlsəfəni nəzəri bilıiyin xüsusi sahəsi kimi nəzərdən keşirilmişdir:A)Protaqor B)Platon C)Aristotel D)Parmenid E)Pifaqor
443 Fəlsəfənin idrak prosesinin mənşəyini və mahiyyətini öyrənən bölməsi necə adlanır:A)Ontologiya B)Naturfəlsəfə C)Qnoseologiya D)Antropologiya E)Prakisologiya 444
İdrak metodları və prinsiplərinin işlənib hazırlanmasında fəlsəfənin hansı funksiyası özünü göstərir:A)Dünyagörüşü B)Evristik C)Metodoloji D)Tənqidi E)Idraki 445
Dünya haqqında biliklərin qazanılmasında fəlsəfənin hansı funksiyası təzahür edir:A)Tənqidi B)Metodoloji C)Idraki D)Dünyagörüşü E)Evristik 446 Dəyərlərin öyrənilməsi və əsaslandırılması fəlsəfənin hansı funksiyasına daxildir:A)Dünyagörüşü B)Idraki C)Aksioloji D)Tənqidi E)Metodoloji 447 Fəlsəfənin predmetini təşkil edir:A)Cəmiyyət B)Təbiət C)Bütöv bir tam kimi dünya D)Iqtisadi sistem E)Insanın psixik həyatı 448
Fəlsəfənin dünyagörüşü funksiyası nədən ibarətdir? A)Idrakın metod və prinsiplərini işləyib hazıramaq B)Dəyərlərin öyrənilməsi və əsaslandırılması C)Dünyagörüşünü sistemləşdirmək və əsaslandırmaq D)Bütöv bir tam kimi dünya E)Mədəniyyətin mahiyətini təhlil etmək 449
Fəlsəfə ilə elm arasında ümumi cəhət nədən ibarətdir?A)Biliyin praktik faydalılığı B)Biliyin insanın fərdi mövcudluğu ilə əlaqələndirilməsi C)Rasional məntiqi tədqiqat metodları D)Subyekt-obyekt qarşıdurması E)Biliklərin təcrübədə yoxlanması 450 Fəlsəfə elmdən nə ilə fərqlənir?A)Həqiqəti əldə etmək cəhdi B)Biliyin sistemliyi və əsaslandırılması C)Dünyanın anlayışlarda inikası D)Biliyin insana istiqamətlənməsi E)Dünyanın dərk edilməsinin rasional üsulu Yüklə 185,97 Kb. Dostları ilə paylaş:
|