Əsərlər Ana dilinin tədrisi metodikası

 

II FƏSİL 

İBTİDAİ SİNİFLƏRDƏ ANA DİLİ TƏDRİSİNİN 

ÜMUMİ MƏSƏLƏLƏRİ 

 

1. Ana dili tədrisinin predmeti, əhəmiyyəti və yeri 

 

Ana  dili  tədrisinin  metodikası  pedaqoji  elmlər  sisteminə  daxil-

dir. Bu fənnin predmeti ana dilinin mənimsənilməsi qanunauyğun-

luqlarının və dilə aid bilik, bacarıq və vərdişlərin verilməsi vasitələ-

rinin, priyom və metodlarının öyrənilməsidir. 

Ana dili təlimi özünün məzmununu, bu məzmundan doğan prin-

sipləri,  vasitələri,  priyom  və  metodları  əhatə  edir.  Azərbaycan  dili 

və oxu təliminin, nitq inkişafı üzrə işlərin bütöv bir sistemini yara-

dır. 

Ana dili təliminin nəzəri və praktik əsasları özünün elmi (linq-

vistik, mətnşünaslıq, psixoloji, didaktik...) cəhətdən əsaslandırılmış 

sistemini qurmağa imkan verir. 

Elmi  zəmində  qurulan  təlim  təhsilləndirici,  inkişafetdirici  və 

tərbiyəedici  funksiyanı  yerinə  yetirir.  Şagirdlərə  möhkəm  biliklər 

verir, zəruri bacarıq və vərdişlər aşılayır. Onların ümumi inkişafını 

yüksəldir. Bunun üçün hər şeydən əvvəl biliklərin verilmə vasitələ-

ri  müəyyənləşdirilməlidir.  Bəs  bu  vasitələr  hansılardır?  Birincisi, 

tədris materialının məzmunu. İkincisi, məzmuna uyğun seçilən əya-

ni və texniki vəsaitlər, didaktik materiallar. Üçüncüsü isə məzmuna 

uyğun  seçilən  priyom  və  metodlar  (Xatırladaq  ki,  biliklərin  veril-

məsində priyom və metodlar da bir vasitə rolunu oynaya bilər). 

Məlumdur ki, bütün elmlərin metodik qanunauyğunluqları möv-

cuddur. Lakin onların əksəriyyəti ana dili tədrisi metodikası elmin-

də  müəyyənləşdirilməmişdir.  Ana  dili  tədrisi  metodikasında  əks 

olunan  qanunauyğunluqlar  ümumi  pedaqoji,  psixoloji,  linqvistik, 

mətnşünaslıq və didaktik qanunauyğunluqlara istinad edir. Araşdır-

malar  göstərir  ki,  ana  dilinin  qanunauyğunluqları  aşağıdakılardan 

ibarətdir: 

---