Erməni xəyanəti
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
71 Tribunalının nizamnaməsində beynəlxalq cinayətlərin nədən ibarət olduğu göstərilmiĢdir. Orada soyqırımı cinayəti insanlıq əleyhinə olan cinayətlər kateqoriyasına aid edilmiĢdir. BMT-nin “Soyqırımı cinayətinin qarĢısının alınması və onun cəzalandırılması haqqında” 1948-ci il tarixli Konvensiyasında isə soyqırımı cinayətinin mahiyyəti tam olaraq əksini tapmıĢdır. Beynəlxalq hüquqa görə, soyqırımı sülh və bəĢəriyyət əleyhinə yönələn əməl olmaqla ən ağır beynəlxalq cinayət sayılır. Soyqırımı hər hansı milli, irqi, etnik və dini əlamətlərinə görə fərqlənən xüsusi bir qrupun tamamilə və ya qismən məhv edilməsinə yönəlmiĢ bu cinayət hərəkətlərinə deyilir: birincisi, həmin qrupun üzvlərinin öldürülməsi; ikincisi, onların Ģikəst edilməsi, bədən xəsarəti, yaxud əqli pozğunluq yetirilməsi; üçüncüsü, hər hansı qrupa onun qəsdən tam, yaxud qismən fiziki məhvini nəzərdə tutan həyat Ģəraitinin yaradılması; dördüncüsü, həmin qrupda doğumun qarĢısını almağa yönəlmiĢ tədbirlərin həyata keçirilməsi; beĢincisi, azyaĢlı uĢaqların bir insan qrupundan alınıb baĢqasına verilməsi. Bunlardan hansısa bir hadisənin soyqırımı kimi qiymətləndirilməsi üçün kifayət edir. Bu meyarlar baxımından, Xocalı faciəsi soyqırımı cinayəti kimi qiymətləndirilməlidir. Soyqırımı - beynəlxalq hüququn qəbul edilmiĢ ümumi prinsip və normalarının, habelə insan hüquq və azadlıqlarının kobud surətdə pozulmasıdır. Soyqırımın əsas ictimai təhlükəliliyi ondan ibarətdir ki, bu cinayətin törədilməsi nəticəsində ayrıca mədəniyyəti, adəti ənənələri, bir sözlə, yaĢam tərzi olan milli, etnik, irqi və ya dini qrup tamamilə və ya qismən öz mövcudluğunu itirə bilər. Bu isə insanlar birliyinin müxtəlifliyinin itirilməsinə beynəlxalq nizamlama qanunauyğunluqlarının əsaslarının sarsılmasına gətirib çıxara bilər. BMT BaĢ Məclisinin 10 dekabr 1948- ci il qəbul etdiyi ümumdünya insan hüquqları bəyannaməsində qeyd olunmuĢdur. Hər bir insanın yaĢamaq azadlıq və Ģəxsi toxunulmazlıq hüququ vardır. Heç kəs insan ləyaqətini alçaldan alçaq, qeyri-insani cəza və iĢgəncələrə məruz qala bilməz. Hər bir insan onun harada olmasından asılı olmayaraq hüquq subyekti hesab olunur. Ġnsanlar qanun qarĢısında bərabərdir və qanunlarla eyni dərəcədə müdafiə olunurlar. XX əsrin ən dəhĢətli hadisələrindən olan Xocalı soyqırımının məhz azərbaycanlı milli qrupuna qarĢı yönəldiyi inkarolunmaz faktdır və bu da ermənilərin qeyri-insani davranıĢlarını genosid (soyqırımı) üçün ciddi hüquqi əsaslar verir. BMT BaĢ Məclisinin 9 dekabr 1948-ci ilə qəbul edilmiĢ və 1961-ci 72 ildə qüvvəyə minmiĢ “Genosid cinayətinin qarĢısının alınması və təqsirkarların cəzalandırılması haqqında” Konvensiyaya asanlıqla yönəlmiĢ bu qeyri-humanist aktın hüquqi əsasları təsbit olunmuĢdur. Ermənistanın müharibə zamanı davranıĢ normalarını müəyyənləĢdirən beynəlxalq hüquq prinsiplərinə məhəl qoymaması ilə bağlı faktlar yalnız bununla məhdudlaĢmır. Beynəlxalq humanitar hüququn tələblərinə əsasən müharibə yalnız silahlı münaqiĢədə oan tərəflərin silahlı qüvvələri arasında aparılmalıdır. Mülki əhali döyüĢlərdə iĢtirak etməməli və onlarla hörmətlə davranılmalıdır. “Müharibə zamanı mülki Ģəxslərin müdafiəsinə dair” IV Cenevrə Konvensiyasının 3-cü maddəsinə əsasən, mülki əhalinin həyatına və təhlükəsizliyinə qəsd, o cümlədən onların hər cür öldürülməsi, Ģikəst edilməsi, onlarla qəddar davranıĢ, onlara əzab və iĢgəncə verilməsi, insan ləyaqətinə qəsd, təhqir və alçaldıcı hərəkətlər qadağan edilir. Konvensiyanın 33-cü maddəsində isə qeyd olunur ki, heç bir mülki Ģəxs törətmədiyi hüquq pozuntusuna görə cəzalandırıla bilməz. Mülki əhaliyə qarĢı kollektiv cəza tədbirlərinin görülməsi, mülki əhalini qorxuya salmaq, onlara qarĢı terror hərəkətləri, onların repressiyaya məruz qoyulması birmənalı qadağan edilir. Həmin Konvensiyanın 34-cü maddəsinə görə mülki əhalinin girov götürülməsi də qadağandır. Lakin təkcə Xocalıda 1000-dən artıq insanı girov götürən ermənilər bu prinsipə də aĢkar sayğısızlıq nümayiĢ etdirmiĢlər. Ermənistan silahlı qüvvələri bu hüquq normalarına məhəl qoymamıĢ, Xocalıda dinc əhalinin məhvi üçün ən qəddar üsullara əl atmıĢlar. Ulu öndərimiz Heydər Əliyevin 1993-cü ilin iyununda xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıdıĢından sonra bir çox milli faciələrimiz kimi Xocalı soyqırımına da siyasi-hüquqi qiymətin verilməsi mümkün olmuĢdur. 1996-cı il fevralın 24-do xocalılarla görüĢən ulu öndərimiz Heydər Əliyev Xocalı faciəsinin xalqımızın qəhrəmanlıq tarixində xüsusi yeri olduğunu vurğulamıĢdır: “Bir tərəfdən bu, hər bir Xocalı sakininin öz torpağına, millətinə, Vətəninə sədaqətinin nümunəsidir, ikinci tərəfdən də Ermənistanın millətçi, vəhĢi qüvvələri tərəfindən Azərbaycana qarĢı edilən soyqırımıdır, vəhĢiliyin görünməmiĢ bir təzahürüdür. Əgər Xocalı faciəsi bir tərəfdən erməni iĢğalçılarının vəhĢililiyinin nəticəsi olubsa, ikinci tərəfdən bizim dövlət orqanlarının, o vaxt respublikaya rəhbərlik edən səlahiyyətli Ģəxslərin cinayətkarlığı, hətta deyərdim, xəyanətkarlığı nəticəsində olubdur. Ona görə də biz bu soyqırımını pisləməliyik, ermənilərin bu vəhĢiliyini dünyaya göstərməliyik, onları bir vəhĢi kimi ifĢa etməklə yanaĢı, eyni zamanda, özümüzə etdiyimiz cinayəti, xəyanəti də aĢkar etməliyik”. Ümummilli liderimizin təĢəbbüsü ilə Milli Məclis 1994-cü il fevralın 24-də “Xocalı soyqırımı günü haqqında” xüsusi qərar qəbul etmiĢ, sənəddə hadisənin baĢ vermə səbəbləri, günahkarlar təfsilatı ilə açıqlanmıĢdır. Eyni zamanda, Xocalı faciəsi ilə bağlı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, erməni qəsbkarlarının beynəlxalq müstəvidə ifĢası mühüm vəzifələr kimi önə çəkilmiĢdir. Ümummilli liderimizin “Xocalı soyqırımı qurbanlarının Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|